Państwowa służba geologiczna opublikowała komunikat o bieżącej sytuacji hydrogeologicznej w okresie od 1 do 30 listopada 2024 r. W opracowaniu przedstawiono analizę położenia zwierciadła wód podziemnych, stanu rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych oraz stanu zagrożenia niżówką hydrogeologiczną w pierwszym poziomie wodonośnym na obszarze całego kraju.
Zmiany położenia zwierciadła wód podziemnych i wydajności źródeł
W listopadzie 2024 r. na przeważającym obszarze Polski nastąpiło obniżenie średniego poziomu zwierciadła wód podziemnych. Niższy poziom wód podziemnych w odniesieniu do stanu z poprzedniego miesiąca odnotowano w około 77% poddanych analizie punktów obserwacyjnych, tj. o 21% więcej niż w październiku 2024 r.
W przypadku około 20% analizowanych punktów obserwacyjnych (mniej o 19% w odniesieniu do października 2024 r.) nastąpił wzrost położenia zwierciadła wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym. Wyższy, w stosunku do poprzedniego miesiąca, poziom wód podziemnych odnotowany został najliczniej w centralnej i południowo-wschodniej części kraju.
W przypadku ponad 3% analizowanych punktów obserwacyjnych poziom wód podziemnych pierwszego poziomu wodonośnego nie uległ zmianie w porównaniu ze stanem odnotowanym w październiku 2024 r.
Zmiana położenia zwierciadła wody podziemnej w objętych analizą punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych w listopadzie 2024 r.
Analiza zmian położenia swobodnego zwierciadła wód podziemnych w odniesieniu do poprzedniego okresu obserwacji została wykonana na podstawie wyników pomiarów przeprowadzonych w 191 rozmieszczonych na obszarze całego kraju, reprezentatywnych punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych ujmujących pierwszy poziom wodonośny (ppw).
Zmiany zasobów wód podziemnych
W listopadzie 2024 r. w ponad 92% wszystkich analizowanych punków obserwacyjnych, tj. około 3% mniej niż w poprzednim miesiącu, średni poziom wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym wskazywał na brak zagrożenia stanu rezerw zasobów w odniesieniu do najniższego rocznego położenia zwierciadła wód podziemnych z okresu wielolecia (NNG).
Oznacza to, że wielkość rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych w poziomach wodonośnych o zwierciadle swobodnym na niemal całym obszarze kraju utrzymywała się na poziomie bezpiecznym dla zaopatrzenia ludności w wodę.
Wystąpienie zagrożenia dla użytkowania wód podziemnych wynikające z niskiego poziomu tych wód stwierdzono w ponad 7% ogólnej liczby punktów objętych analizą tj. o 2% więcej niż w poprzednim miesiącu. W tej grupie około 3% stanowiły punkty, w których średni miesięczny poziom wód podziemnych wskazywał na brak rezerw zasobów zmiennych w odniesieniu do granicy stanu NNG.
Brak rezerw zasobów wód podziemnych został odnotowany w miejscowościach Kaliska (województwo mazowieckie), Turza (województwo podkarpackie), Boksze Stare i Gugny (województwo podlaskie) oraz Okole (województwo zachodniopomorskie).
Poziom rezerw zasobów wód podziemnych w listopadzie 2024 r. w objętych analizą punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych
Analiza stanu rezerw zmiennych zasobów wód podziemnych została wykonana na podstawie wyników pomiarów położenia swobodnego zwierciadła wody w 175 reprezentatywnych punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych.
Występowanie zagrożeń dla wód podziemnych
W listopadzie 2024 r. w przypadku 25 punktów obserwacyjnych, co stanowi ponad 14% wszystkich analizowanych punktów (wzrost o około 3% w stosunku do poprzedniego miesiąca), swobodne zwierciadło wód w pierwszym poziomie wodonośnym znajdowało się poniżej granicy stanu niskiego ostrzegawczego (SNO), co oznacza występowanie w tym rejonie niżówki hydrogeologicznej.
W omawianym miesiącu zjawisko niżówki w skali regionalnej nadal występowało na obszarach województw mazowieckiego, podlaskiego, kujawsko-pomorskiego, wielkopolskiego oraz łódzkiego, natomiast w północno-wschodnich krańcach województw warmińsko-mazurskiego, podlaskiego, lubelskiego i podkarpackiego obserwowana wcześniej lokalnie niżówka hydrogeologiczna rozwinęła się do skali regionalnej.
Poza wspomnianymi wyżej obszarami lokalne obniżenia poziomu wód podziemnych poniżej granicy stanu SNO odnotowano również w województwach: podkarpackim, świętokrzyskim i zachodniopomorskim.
W 39 punktach obserwacyjnych (ponad 22%) poziom zwierciadła wód podziemnych w październiku 2024 r. utrzymywał się w strefie między granicami stanów SNO i SNG, co oznacza, że w rejonach tych punktów, w przypadku utrzymywania się niekorzystnych warunków meteorologicznych, w tym przede wszystkim przy braku lub niewielkich opadach atmosferycznych, również może pojawić się niżówka hydrogeologiczna. Sytuacja taka może wystąpić głównie w północnej, centralnej i wschodniej części kraju.
W przypadku 111 punktów obserwacyjnych, co stanowi ponad 63% wszystkich analizowanych punktów (około 3% mniej niż w poprzednim miesiącu) swobodne zwierciadło wód podziemnych znajdowało się powyżej wartości średniej z najniższych rocznych głębokości (SNG).
Ocena zagrożenia niżówką hydrogeologiczną w listopadzie 2024 r.
Analiza stanu zagrożenia niżówką hydrogeologiczną na obszarze kraju została wykonana na podstawie wyników pomiarów przeprowadzonych w 175 reprezentatywnych punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych ujmujących pierwszy poziom wodonośny o zwierciadle swobodnym.