W dniach 2–4 czerwca 2025 roku Europejskie Centrum Edukacji Geologicznej Uniwersytetu Warszawskiego gościło uczestników spotkania Geoparków Grupy Wyszehradzkiej. Organizatorami wydarzenia byli Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy oraz Geopark Świętokrzyski – Światowy Geopark UNESCO.
Spotkanie otworzył prof. dr hab. Stanisław Z. Mikulski – Zastępca Dyrektora Państwowego Instytutu Geologicznego – Państwowego Instytutu Badawczego ds. naukowych i wsparcia naukowego państwowej służby geologicznej. Następnie uczestników powitał Michał Poros, Przewodniczący Zarządu Stowarzyszenia Gmin Geopark Świętokrzyski.
Otwarcie spotkania (od lewej stoją): prof. dr hab. Stanisław Z. Mikulski – Zastępca Dyrektora Państwowego Instytutu Geologicznego – Państwowego Instytutu Badawczego, mgr inż. Marian Buras – Burmistrz Miasta i Gminy Morawica, mgr inż. Robert Jaworski – Burmistrz Gminy i Miasta Chęciny, mgr inż. Agata Spiżewska – Dyrektor Oddziału Świętokrzyskiego PIG-PIB, mgr Michał Poros – Geonatura Kielce/Przewodniczący Zarządu Stowarzyszenia Gmin Geopark Świętokrzyski, mgr Witold Wesołowski Oddział Świętokrzyski PIG-PIB/ Skarbnik Stowarzyszenia Gmin Geopark Świętokrzyski
Mowa powitalna, od lewej: Witold Wesołowski (PIG-PIB), Michał Poros (Światowy Geopark UNESCO) oraz prof. Stanisław Mikulski (PIG-PIB)
W dalszej kolejności głos zabrali:
- Agnieszka Sternicka – przedstawicielka Departamentu Nadzoru Geologicznego i Polityki Surowcowej Ministerstwa Klimatu i Środowiska,
- prof. Martina Pásková – przedstawicielka Ministerstwa Środowiska Republiki Czeskiej,
- Gyula Tar – przedstawiciel Ministerstwa Rolnictwa Węgier oraz Węgierskiej Krajowej Komisji ds. Geoparków,
- Dr Martin Kováčik – przedstawiciel Ministerstwa Środowiska Republiki Słowackiej.
W imieniu gospodarza obiektu – Uniwersytetu Warszawskiego – głos zabrała dr hab. Ewa Głowniak, prof. UW.
Kolejnymi prelegentami byli:
- Burmistrz Miasta i Gminy Morawica, Marian Buras, który przywitał uczestników i zaprosił ich do Muzeum Tradycji Garncarstwa do Chałupek na sesję terenową,
- Burmistrz Gminy i Miasta Chęciny, Robert Jaworski, który powitał gości na Ziemi Chęcińskiej.
Następnie odbyła się sesja pt. „Preservation and Conservation of Geological Heritage in the V4 Countries – examples of good practices”, podczas której przedstawiciele poszczególnych krajów i geoparków zaprezentowali dobre praktyki w zakresie ochrony dziedzictwa geologicznego.
Po przerwie kawowej zorganizowano dwa panele dyskusyjne:
- Possibilities of promotion of V4 geoparks,
- Raising external funds for V4 geoparks.
Panele wywołały ożywione dyskusje i umożliwiły wymianę doświadczeń oraz były inspiracją do przyszłych wspólnych działań. Dzień zakończył panel pt. „Joint projects as an opportunity for the V4 group”, podczas którego uczestnicy przedstawili prezentacje nt. „International cooperation – examples of projects from individual geoparks of the V4 group”.
Po sesjach panelowych uczestnicy udali się na spacer po Chęcinach, prowadzony przez dr. Konrada Szymańskiego z Urzędu Gminy i Miasta Chęciny. Trasa obejmowała: Górę Rzepkę – Niemczówkę – dawną synagogę – Zamek Królewski – powrót na Górę Rzepkę.
Uczestnicy spaceru
Drugi dzień spotkania poświęcony był sesji terenowej, której celem było przybliżenie dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego, ze szczególnym uwzględnieniem dziedzictwa geologicznego na obszarze Geoparku Świętokrzyskiego. Sesję prowadzili: Michał Poros, Michał Jagodziński oraz Witold Wesołowski.
Pierwszym punktem programu było zwiedzanie Centrum Geoedukacji w Kielcach, gdzie uczestnicy zapoznali się z wystawą stałą oraz metodami edukacyjnymi stosowanymi w tym obiekcie. Prezentację oferty edukacyjnej, obok prowadzących sesję, przedstawiła również zastępczyni kierownika Centrum – pani Martyna Sutowicz-Kwiecińska.
Kolejnym etapem była wizyta w Parku i rezerwacie przyrody Kadzielnia. Uczestnicy, spacerując ścieżką edukacyjną, mieli okazję lepiej poznać geologiczne i krajobrazowe walory tego wyjątkowego miejsca.
Następnie grupa udała się do Muzeum Geologicznego przy Oddziale Świętokrzyskim Państwowego Instytutu Geologicznego – PIB, gdzie pani dr hab. Anna Mader, prof. PIG-PIB, przybliżyła historię geologiczną Gór Świętokrzyskich. W dalszej części dnia odbyła się wizyta w Samorządowym Centrum Kultury w Morawicy, gdzie uczestnicy wysłuchali prezentacji pana burmistrza Mariana Burasa.
Ostatnim punktem programu była wizyta w Muzeum Tradycji Garncarstwa w Chałupkach, obejmująca zarówno zwiedzanie obiektu, jak i udział w warsztatach tematycznych.
Trzeci, ostatni dzień spotkania również obejmował sesję terenową, tym razem na terenie miasta Kielce. Uczestnicy odwiedzili dawne kamieniołomy na Ślichowicach z Rezerwatem im. Jana Czarnockiego, Górę Karczówkę oraz Ogród Botaniczny w Kielcach, gdzie współprowadzącym sesję był kierownik ogrodu – pan dr Bartosz Piwowarski.
Spotkanie geoparków grupy V4 w ramach prezydencji Polski w Grupie V4, stanowiło istotne forum wymiany doświadczeń, dobrych praktyk i pomysłów na przyszłą współpracę w zakresie ochrony i promocji dziedzictwa geologicznego. Bogaty program obejmował zarówno wystąpienia przedstawicieli instytucji rządowych i samorządowych, jak i sesje panelowe oraz terenowe, które umożliwiły pogłębienie wiedzy o walorach przyrodniczych, kulturowych i edukacyjnych Geoparku Świętokrzyskiego. Wydarzenie nie tylko wzmocniło więzi między partnerami z krajów V4, lecz także wyznaczyło kierunki dalszej, międzynarodowej współpracy geoparków w Europie Środkowej.
Zdjęcie grupowe uczestników spotkania
Tekst: Witold Wesołowski
