5 czerwca 2025 roku w siedzibie Oddziału Karpackiego PIG-PIB przy ulicy Skrzatów 1 w Krakowie odbyła się uroczysta sesja jubileuszowa z okazji 100-lecia Oddziału Karpackiego.
Uroczystość rozpoczęła się punktualnie o godzinie 10:00 powitaniem gości przez dyrektor Oddziału Karpackiego dr inż. Izabelę Laskowicz. W wydarzeniu udział wzięli przedstawiciele Ministerstwa Klimatu i Środowiska, administracji rządowej i samorządowej, środowisk naukowych i akademickich, instytucji badawczych, parków narodowych, przedsiębiorstw geologicznych i górniczych. Wśród zaproszonych gości byli także Dyrektor Państwowego Instytutu Geologicznego - Państwowego Instytutu Badawczego prof. dr hab. Krzysztof Szamałek, dyrektorzy Oddziałów PIG-PIB, dyrektorzy, kierownicy i pracownicy współpracujący z Oddziałem Karpackim, byli dyrektorzy Oddziału: prof. dr hab. Marek Krąpiec, dr hab. inż. Józef Chowaniec, dr Zbigniew Perski oraz emerytowani i obecni pracownicy Oddziału Karpackiego.
Rozpoczęcie uroczystości
Po uroczystym przywitaniu wręczono odznaczenia i wyróżnienia. Złoty Medal za Długoletnią Służbę, przyznany przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na wniosek Ministra Klimatu i Środowiska, otrzymał mgr Paweł Marciniec z Centrum Geozagrożeń PIG-PIB. Odznaczenie w imieniu Prezydenta RP wręczył Dyrektor Biura Wojewody Małopolskiego Łukasz Krzysztofik, który wygłosił również krótkie przemówienie.
Wręczenie odznaczenia
Po uroczystej ceremonii głos zabrał Dyrektor Państwowego Instytutu Geologicznego-PIB prof. dr hab. Krzysztof Szamałek. W imieniu Głównego Geologa Kraju Ministra prof. Krzysztofa Galosa list okolicznościowy odczytała Barbara Malinowska - Radca Wydziału Służby Geologicznej w Ministerstwie Klimatu i Środowiska.
Po przemówieniach miała miejsce kolejna uroczysta ceremonia. W uznaniu zasług dla Instytutu Złotą Odznakę Państwowego Instytutu Geologicznego otrzymali dr Wojciech Granoszewski i dr Andrzej Szydło. Odznaczenia wręczali: Członek Kapituły Złotej Odznaki PIG dr Piotr Nescieruk i Dyrektor Instytutu prof. dr hab. Krzysztof Szamałek.
Wręczanie odznaczeń
Jubileusz był także odpowiednim miejscem, aby uświetnić wydarzenie, jakim było uzyskanie stopnia doktora w dyscyplinie Nauk o Ziemi i Środowisku w zakresie geologii przez dr. Bartłomieja Warmuza z Centrum Geozagrożeń. Dyplom wręczył prof. dr hab. Krzysztof Szamałek.
Dr Bartłomiej Warmuz odebrał dyplom doktorski
Spotkanie jubileuszowe było okazją, aby podziękować osobom, które już zakończyły pracę zawodową, ale nadal wspierają działania Oddziału w realizacji różnych zadań. Z tej okazji Dyrektor Państwowego Instytutu Geologicznego - PIB wręczył okolicznościowe odznaki „Za zasługi dla Państwowego Instytutu Geologicznego” prof. dr hab. Zofii Rączkowskiej i dr Teresie Mrozek.
Wręczenie odznak okolicznościowych
Tą część sesji jubileuszowej zakończyły przemówienia jubileuszowe, podziękowania i słowa uznania, jakie złożyli na ręce Dyrektor Oddziału Karpackiego przybyli goście: dyrektorzy, prezesi, wiceprezesi kierownicy i pracownicy. Pamiątką dla Oddziału Karpackiego są przekazane przez nich listy okolicznościowe z życzeniami oraz upominki.
Część referatowa rozpoczęła się wystąpieniem dr Piotra Nescieruka i dr Małgorzaty Gareckiej zatytułowanym „Z kart historii Oddziału Karpackiego”. Następnie zaprezentowano wybrane kierunki działalności naukowo-badawczej Oddziału.
Uczestnicy uroczystego Jubileuszu
Pierwszy referat wygłosił mgr Adam Kozłowski - kierownik Pracowni Kartografii Geologicznej. Referat dotyczył kartografii geologicznej Karpat, jej początków, stanu obecnego i perspektyw. Z badaniami kartograficznymi nierozerwalnie związane były i są badania stratygraficzne, w tym mikropaleontologia i palinologia. O początkach tych badań i ich rozwoju w Karpatach opowiedziała dr Małgorzata Garecka z Pracowni Geologii Złóż i Badań Podstawowych.
Referat wygłasza Adam Kozłowski
Historia Oddziału Karpackiego i badań w Karpatach to przede wszystkim historia poszukiwań złóż kopalin. O możliwościach w zakresie poszukiwań złóż surowców chemicznych, metali, kruszyw, surowców skalnych opowiedział zebranym dr Piotr Lenik - kierownik pracowni Geologii Złóż i Badań Podstawowych. O potencjale geotermalnym Karpat, zasobach i wykorzystaniu wód opowiedział mgr Tomasz Gągulski – wicedyrektor Oddziału Karpackiego.
O zagrożeniach, ich związku z budową geologiczną i działalnością człowieka, rozwoju badań dotyczących ruchów masowych i roli, jaką odgrywa w strategii redukcji ryzyka Centrum Geozagrożeń opowiedział dr Tomasz Wojciechowski, kierownik Centrum Geozagrożeń PIG-PIB.
Tomasz Wojciechowski podczas wygłaszania referatu
Na koniec jubileuszowej sesji Dyrektor Oddziału Karpackiego podziękowała wszystkim przybyłym gościom, a także emerytowanym i obecnym pracownikom Oddziału Karpackiego. Podziękowała również za pomoc w przygotowaniu uroczystości jubileuszowej oraz przygotowanego przez pracowników Oddziału stoiska wystawowego w Parku Jordana w Krakowie, które można było odwiedzić w dniach 30-31 maja 2025 roku. Stoisko było częścią przygotowanego przez Wydział Środowiska, Klimatu i Powietrza Urzędu Miasta Krakowa pikniku zorganizowanego w ramach obchodów Światowego Dnia Ochrony Środowiska. Wystawa doskonale wpisała się w nasze działania na rzecz ochrony, w tym działania edukacyjne promujące dziedzictwo przyrody nieożywionej.
Dyrektor zaanonsowała także inicjatywy, podjęte przez Oddział Karpacki z okazji jubileuszu. Pierwszą jest posadzenie na terenie przyległego do budynku ogrodu dębu szypułkowego o imieniu „Marian” upamiętniającego jubileusz 100-lecia i zarazem naszego patrona, którym od roku 1988 jest prof. Marian Książkiewicz. W pobliżu zostanie umieszczona tablica pamiątkowa z napisem: „Ku pamięci wielkiego geologa Karpat prof. Mariana Książkiewicza”.
Drugą inicjatywą jest umieszczona na ogrodzeniu wystawa plansz dokumentująca historię placówki, jak i jedne z najpiękniejszych miejsc na południu Polski. Na przygotowanych stojakach wystawienniczych pracownicy zaprezentowali swój dorobek w formie posterów przygotowanych z okazji różnych wydarzeń naukowych, konferencji, czy warsztatów.
Dyrektor Państwowego Instytutu Geologicznego - Państwowego Instytutu Badawczego prof. Krzysztof Szamałek w swoim wystąpieniu podkreślił, że jubileusz to nie tylko okazja do świętowania, ale także moment refleksji nad ogromnym dorobkiem naukowym i badawczym, jakim może poszczycić się Oddział Karpacki. Do największych osiągnięć Oddziału zawsze należały opracowania kartograficzne, które do dzisiaj stanowią cenną podstawę badań Instytutu, a siłą Oddziału byli i są ludzie – otwarci, kompetentni i pełni pasji.
Uroczystość zakończyła się wspólnym piknikiem w ogrodzie przy siedzibie Oddziału, podczas którego uczestnicy mogli skosztować m.in. najbardziej karpackiego z ciastek - karpatki.
Początki Oddziału Karpackiego sięgają jeszcze czasów sprzed wojny. Choć zapiski i dokumenty gdzieś giną w morkach archiwów, pracownicy Oddziału kontynuują dzieło zapoczątkowane przez poprzedników z równym zaangażowaniem i pasją.
Galeria zdjęć
Tekst: Małgorzata Garecka
Zdjęcia: Robert Patorski
