Zapraszamy do lektury nowego numeru Przeglądu Geologicznego (2025/11), który jest już bezpłatnie dostępny online.
Polecamy w nim szczególnie:
Artykuł "Planetologia w Polsce – wybrane badania ciał planetarnych wewnętrznego Układu Słonecznego", oparty na prezentacjach z konferencji Planetary Science oraz krajowych seminariów Mars Science, które odbywają się na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie od 2019 roku autorstwa: Joanny Kozakiewicz, Joanny Gurgurewicz, Daniela Mége, Roberta Olszewskiego, Marii I. Błęckiej, Kamili Choromańskiej, Leszka Czechowskiego, Pawła Czernica , Nikodema Frodyma, Macieja Kani, Anny Łosiak, Szymona Mola, Claudio Orlanduccia, Bartosza Pieterka, Sama Poppe’a , Mateusza Sobuckiego , Mateusza Szczęcha, Pierre-Antoine’a Tessona, Franciszka G. Wrony i Natalii Zalewskiej.
Artykuł Błażeja Cieślika i Nataszy Markiewicz pt. "Od obserwacji natury do technologii. Krótki przegląd metod sekwestracji CO2 wykorzystujących skały ultramaficzne", zawierający krótki przegląd zarówno naturalnych, jak i inżynieryjnych strategii usuwania CO2, ze szczególnym uwzględnieniem karbonatyzacji minerałów in situ i ex situ.
Niezwykle interesującą polemikę dotyczącą artykułu Marcina Dębskiego pt. „Global climate change, CO2 and climatic catastrophes” jaki ukazał się w Przeglądzie Geologicznym (2025/5).
Autorzy (Colin Summerhayes, Jan Zalasiewicz, Martin J. Head, Agnieszka Gałuszka, Colin N. Waters, Sverker Sörlin, Alejandro Cearreta, Libby Robin, Nathanaël Wallenhorst i Barbara Fiałkiewicz-Kozieł) piszą, między innymi: „Dębski podważa konwencjonalne rozumienie zmian klimatu, twierdząc, że dwutlenek węgla w atmosferze nie miał silnego wpływu na globalne temperatury w przeszłości geologicznej ani obecnie. (...) Obalamy te poglądy i korygujemy powszechne nieporozumienie: dwutlenek węgla w atmosferze był silnym wzmacniaczem, a nie czynnikiem wyzwalającym globalne ocieplenie w minionych cyklach glacjalnych i interglacjalnych”.
M. Dębski odpowiada pisząc, między innymi: „Nasza wiedza o przeszłości geologicznej uczy, że CO2 nigdy nie był czynnikiem wywołującym wzrost globalnej temperatury. Wbrew twierdzeniom Summerhayesa i in. (2025a, b) nie ma wyraźnych dowodów na to, że obecne ocieplenie ma bezprecedensową skalę (o czym świadczą przyrosty ciepła w oceanach) lub że ma charakter synchroniczny przestrzenny”.
Z polemiką koresponduje prezentacja zawartości raportu „A Critical Review of Impacts of Greenhouse Gas Emissions on the U.S. Climate”, przygotowanego na polecenie Christophera Wright’a, sekretarza Departamentu Energii Stanów Zjednoczonych. Prof. Leszek Marks wyjaśnia w swoim artykule, że “opracowanie zawiera przegląd danych naukowych dotyczących wpływu antropogenicznej emisji dwutlenku węgla i innych gazów cieplarnianych na klimat w Stanach Zjednoczonych, ekstremalne zjawiska pogodowe i wybrane wskaźniki dobrobytu społecznego. Jest ono podzielone na 3 części, koncentrujące się kolejno na: bezpośrednim wpływie człowieka na ekosystemy i klimat, reakcjach klimatu na emisje CO2 oraz ich wpływie na ekosystemy i społeczeństwo”.
W rubryce "Wspomnienia" Sebastian Buczyński prezentuje sylwetkę zmarłego niedawno profesora dr. hab. Stanisława Staśki, którego dorobek naukowy obejmuje ponad 160 autorskich publikacji (w tym 44 w języku angielskim), 14 arkuszy Mapy Hydrogeologicznej Polski oraz ponad 70 opracowań dokumentacyjnych i ekspertyz hydrogeologicznych.
Uwadze Czytelników polecamy ponadto relacje z dwóch wydarzeń:
- XXX Konferencji Naukowej „Kamień w złożu, krajobrazie i architekturze”
- 89. Zjazdu Naukowego Polskiego Towarzystwa Geologicznego
W rubryce "Moje hobby" tym razem prof. Bogusław Bagiński rozmawia z dr. Jerzym Giżejewskim, sedymentologiem, autorytetem w dziedzinie badań polarnych i speleologiem od ponad 30 lat związanym z Instytutem Geofizyki PAN. Zapytany o swoją pasję powiedział: "Na początku pociągała mnie sama eksploracja, chęć wejścia czy też w zasadzie zejścia w zupełnie nowy świat. To uczucie było bardzo silne i przyznam, że czuję je do dziś – taką chęć, żeby stanąć tam, gdzie jeszcze nie było człowieka, zobaczyć coś, czego jeszcze nikt nie widział".
Zapraszamy do lektury artykułów zamieszczonych w tym numerze Przeglądu Geologicznego.
