Opublikowano 17 marzec 2023

Muzeum powstało przy okazji badań terenowych i opracowań naukowych wykonywanych przez pracowników Oddziału Świętokrzyskiego Państwowego Instytutu Geologicznego na terenie Gór Świętokrzyskich i niecki nidziańskiej. W jego  zbiorach zgromadzono 220 kolekcji zawierających około 12 000 okazów skał, skamieniałości i minerałów  charakterystycznych dla tych obszarów. Otwarcia Muzeum dokonano 2 kwietnia 1965 roku. Nosiło ono wówczas nazwę: Gabinet Geologiczny Świętokrzyskiej Stacji Terenowej Instytutu Geologicznego. W latach 2013-2016 miała miejsce  jego modernizacja.

Obecna ekspozycja jest dwudzielna. Część stratygraficzno-paleontologiczna pn. 550 milionów lat historii Gór Świętokrzyskich pokazuje okazy skał i skamieniałości w układzie stratygraficznym, tzn. od najstarszych wieku kambryjskiego po najmłodsze, czwartorzędowe. Dodatkowymi elementami są: diorama przedstawiająca rekonstrukcję tetrapoda oraz gabloty interaktywne poświęcone wczesnojurajskim dinozaurom z Sołtykowa, faunie mioceńskiej z Korytnicy i ssakom epoki lodowcowej. Ta część ekspozycji umożliwia zwiedzającym zapoznanie się z przeszłością geologiczną regionu świętokrzyskiego oraz ewolucją świata organicznego. W części mineralogiczno-złożowej prezentowane są minerały typowe dla Gór Świętokrzyskich, takie jak kalcyt, kwarc, baryt czy gips oraz rudy żelaza, miedzi i ołowiu, które były dawniej wydobywane. Zobaczyć można także główne odmiany marmurów świętokrzyskich. Tu zwiedzający poznają historię rozwoju gospodarczego regionu, który pełnił na przestrzeni wieków rolę ważnego zagłębia przemysłowego, bazującego na zróżnicowanych lokalnych surowcach. 

Do muzeum należy lapidarium w ogrodzie Instytutu, które tworzą duże bloki skał charakterystycznych dla regionu świętokrzyskiego oraz modele dinozaurów i ich tropy.

Muzeum nieodpłatnie propaguje wiedzę z zakresu geologii i szeroko pojętych nauk o Ziemi. Oferta muzeum jest skierowana zarówno do indywidualnych zwiedzających jak i wycieczek zorganizowanych.