Dnia 5 czerwca 2025 roku w siedzibie Oddziału Karpackiego PIG-PIB przy ulicy Skrzatów 1 w Krakowie odbyła się uroczysta sesja jubileuszowa z okazji 100-lecia Oddziału Karpackiego.
Punktualnie o godzinie 10:00 Dyrektor Oddziału Karpackiego dr inż. Izabela Laskowicz przywitała wszystkich przybyłych zaproszonych gości, wśród których byli przedstawiciele Ministerstwa Klimatu i Środowiska, Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego, Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego, Urzędu Miasta Krakowa, przedstawiciele świata nauki, środowisk akademickich i instytutów, reprezentanci przedsiębiorstw geologicznych i górniczych, stowarzyszeń, parków narodowych. Wśród zaproszonych gości byli także Dyrektor Państwowego Instytutu Geologicznego- Państwowego Instytutu Badawczego prof. dr hab. Krzysztof Szamałek, dyrektorzy Oddziałów Państwowego Instytutu Geologicznego - PIB, dyrektorzy, kierownicy i pracownicy współpracujący z Oddziałem Karpackim, byli dyrektorzy Oddziału Karpackiego: prof. dr hab. Marek Krąpiec, dr hab. inż. Józef Chowaniec, dr Zbigniew Perski oraz emerytowani i obecni pracownicy Oddziału Karpackiego.
Po uroczystym przywitaniu odbyła się ceremonia wręczenia odznaczeń państwowych. Złoty Medal za długoletnią służbę, wzorowe i wyjątkowo sumienne wykonywanie obowiązków wynikających z pracy zawodowej postanowieniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na wniosek Ministra Klimatu i Środowiska otrzymał mgr Paweł Marciniec z Centrum Geozagrożeń PIG-PIB. Odznaczenie wręczył w imieniu Prezydenta RP Dyrektor Biura Wojewody Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie - Łukasz Krzysztofik. Ceremonię zakończyło krótkie wystąpienie Dyrektora Łukasza Krzysztofika.
Po uroczystej ceremonii głos zabrał Dyrektor Państwowego Instytutu Geologicznego -PIB prof. dr hab. Krzysztof Szamałek oraz w imieniu Głównego Geologa Kraju Ministra Krzysztofa Galosa list okolicznościowy odczytała Barbara Malinowska - Radca Wydziału Służby Geologicznej w Ministerstwie Klimatu i Środowiska.
Po przemówieniach miała miejsce kolejna uroczysta ceremonia. W uznaniu zasług dla Instytutu Złotą Odznakę Państwowego Instytutu Geologicznego otrzymali dr Wojciech Granoszewski i dr Andrzej Szydło. Odznaczenia wręczali: Członek Kapituły Złotej Odznaki PIG dr Piotr Nescieruk i Dyrektor Instytutu prof. dr hab. Krzysztof Szamałek.
Jubileusz był także odpowiednim miejscem aby uświetnić wydarzenie jakim było uzyskanie stopnia doktora w dyscyplinie Nauk o Ziemi i Środowisku w zakresie geologii przez dr. Bartomieja Warmuza z Centrum Geozagrożeń. Dyplom wręczył prof. dr hab. Krzysztof Szamałek.
Spotkanie jubileuszowe było okazją aby podziękować osobom, które już zakończyły pracę zawodową, ale nadal wspierają działania Oddziału w realizacji różnych zadań. Z tej okazji Dyrektor Państwowego Instytutu Geologicznego - PIB wręczył okolicznościowe odznaki „Za zasługi dla Państwowego Instytutu Geologicznego” prof. dr hab. Zofii Rączkowskiej i dr Teresie Mrozek.
Tą część sesji jubileuszowej zakończyły przemówienia jubileuszowe, podziękowania i słowa uznania jakie złożyli na ręce Dyrektor Oddziału Karpackiego przybyli goście: dyrektorzy, prezesi, wiceprezesi kierownicy i pracownicy. Pamiątką dla Oddziału Karpackiego są przekazane przez nich listy okolicznościowe z życzeniami oraz upominki.
Sesja jubileuszowa to także czas na to aby choć w skrócie przypomnieć historię Oddziału Karpackiego, opowiedzieć o naszych początkach i przede wszystkim o ludziach, którzy całe swoje życie zawodowe związali z Karpatami i dzięki którym ten Oddział istnieje. „Z kart historii Oddziału Karpackiego” to tytuł referatu wygłoszonego przez dr Piotra Nescieruka i dr Małgorzatę Garecką.
Po przerwie kawowej Dyrektor Oddziału Karpackiego dr inż. Izabela Laskowicz zaprosiła zebranych gości na drugą część uroczystej sesji, w której geolodzy Oddziału mieli możliwość opowiedzieć o tym czym się zajmujemy i co leżało u podstaw utworzenia takich zespołów badawczych. Pierwszy referat wygłosił mgr Adam Kozłowski - kierownik Pracowni Kartografii Geologicznej. Referat dotyczył kartografii geologicznej Karpat, jej początków, stanu obecnego i perspektyw. Z badaniami kartograficznymi nierozerwalnie związane były i są badania stratygraficzne, w tym mikropaleontologia i palinologia. O początkach tych badań i ich rozwoju w Karpatach opowiedziała dr Małgorzata Garecka z Pracowni Geologii Złóż i Badań Podstawowych. Historia Oddziału Karpackiego i badań w Karpatach to przede wszystkim historia poszukiwań złóż kopalin. O możliwościach w zakresie poszukiwań złóż surowców chemicznych, metali, kruszyw, surowców skalnych opowiedział zebranym dr Piotr Lenik - kierownik pracowni Geologii Złóż i Badań Podstawowych. O potencjale geotermalnym Karpat, zasobach i wykorzystaniu wód opowiedział mgr Tomasz Gągulski – wicedyrektor Oddziału Karpackiego. O zagrożeniach, ich związku z budową geologiczną i działalnością człowieka, rozwoju badań dotyczących ruchów masowych i roli jaką odgrywa w strategii redukcji ryzyka Centrum Geozagrożeń opowiedział dr Tomasz Wojciechowski kierownik Centrum Geozagrożeń PIG-PIB.
Na koniec jubileuszowej sesji Dyrektor Oddziału Karpackiego podziękowała wszystkim przybyłym gościom a także emerytowanym i obecnym pracownikom Oddziału Karpackiego. Podziękowała również za pomoc w przygotowaniu uroczystości jubileuszowej oraz przygotowanego przez pracowników Oddziału stoiska wystawowego w Parku Jordana w Krakowie, które można było odwiedzić w dniach 30-31 maja 2025 roku. Stoisko było częścią przygotowanego przez Wydział Środowiska, Klimatu i Powietrza Urzędu Miasta Krakowa pikniku zorganizowanego w ramach obchodów Światowego Dnia Ochrony Środowiska. Działania na rzecz ochrony środowiska wpisane są w obszar działalności Państwowego Instytutu Geologicznego – PIB. Jest to tematyka bliska wszystkim geologom. Nie bylibyśmy geologami gdybyśmy nie byli miłośnikami środowiska. Wystawa doskonale wpisała się w nasze działania na rzecz ochrony, w tym działania edukacyjne promujące dziedzictwo przyrody nieożywionej.
Dyrektor zaanonsowała także podjęte przez Oddział Karpacki z okazji prześwietnego jubileuszu inicjatywy. Pierwszą jest posadzenie na terenie przyległego do budynku ogrodu dębu szypułkowego o imieniu „Marian” upamiętniającego jubileusz 100-lecia i zarazem naszego patrona, którym od roku 1988 jest prof. Marian Książkiewicz. W pobliżu zostanie umieszczona tablica pamiątkowa z napisem: „Ku pamięci wielkiego geologa Karpat prof. Mariana Książkiewicza”. Drugą inicjatywą jest umieszczona na ogrodzeniu wystawa plansz dokumentująca historię naszej placówki jak i wycieczkę do jednych z wielu najpiękniejszych miejsc na południu Polski będąca zachętą do odwiedzenia tych miejsc. Na przygotowanych stojakach wystawienniczych pracownicy zaprezentowali swój dorobek w formie posterów przygotowanych z okazji różnych wydarzeń naukowych, konferencji, warsztatów.
Uwieńczeniem jubileuszu był piknik w ogrodzie przyległym do budynku Oddziału oraz poczęstunek najbardziej karpackim z ciastek - karpatką.
Dyrektor Państwowego Instytutu Geologicznego -Państwowego Instytutu Badawczego prof. K. Szamałek w swoim wystąpieniu podkreślił, że jubileusz to nie tylko okazja do świętowania ale to również moment refleksji nad ogromnym dorobkiem naukowym i badawczym jakim może poszczycić się Oddział Karpacki. Do największych osiągnięć Oddziału zawsze należały opracowania kartograficzne, które do dzisiaj stanowią cenną podstawę badań Instytutu, a siłą Oddziału byli i są ludzie – otwarci, kompetentni, pełni pasji. Początki Oddziału Karpackiego sięgają jeszcze czasów przedwojnia. Choć zapiski, dokumenty gdzieś giną w morkach archiwów jesteśmy przekonani, że kontynuujemy dzieło zapoczątkowane przez naszych poprzedników z równym zaangażowaniem i pasją.
Tekst: Małgorzata Garecka Zdjęcia: Robert Patorski
