Monitoring geomagnetyczny w ramach projektu MGP

W ramach ustawowych zadań realizowanych przez państwową służbę geologiczną Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy prowadzi rutynowy, ciągły monitoring wariacji ziemskiego pola magnetycznego.

Obserwacje geomagnetyczne wykonywane są od 2016 r. w dwóch stałych laboratoriach geodynamicznych PSG, w ramach projektu Monitoring Geodynamiczny Polski (MGP). Oba laboratoria zlokalizowane są w różnych częściach kraju, w odległości ok. 300 km od siebie, w obszarach różniących się wgłębną budową geologiczną, a także charakterystyką rozkładu ziemskiego pola magnetycznego. Jedno z laboratoriów zlokalizowane jest w rejonie miejscowości Dziwie (gm. Przedecz w powiecie kolskim, woj. wielkopolskie) drugie w miejscowości Hołowno (gm. Podedwórze, pow. parczewski, woj. lubelskie).

Aktualnie realizowany jest IV etap projektu MGP, o którym więcej informacji można znaleźć na stronie: https://www.pgi.gov.pl/mogepl-home/projekty.html.

mapa magnetyka1
Lokalizacja stacji monitoringu geomagnetycznego w ramach projektu Monitoring Geodynamiczny Polski (opracowanie: PSG, mapa bazowa: CIA).

 

Z powodu warunków lokalnych, jakie istnieją w otoczeniu każdego z laboratoriów geodynamicznych, które uniemożliwiają wykonywanie pełnego zakresu obserwacji geomagnetycznych (składowe, elementy pola geomagnetycznego), w obu laboratoriach obiektami monitoringu pola geomagnetycznego są zmiany w czasie modułu całkowitego wektora indukcji geomagnetycznej. W pomiarach wykorzystywane są magnetometry protonowe Scintrex EnviMag, skonfigurowane jako stacje bazowe, wykonujące automatyczny odczyt mierzonego parametru z częstotliwością 60 s i precyzją pomiaru 0.1 nT.

W chwili obecnej monitoring geomagnetyczny prowadzony jest na stacji magnetycznej w Hołownie. Stacja magnetyczna w Dziwiu została czasowo wyłączona na czas niezbędny do przeprowadzenia modernizacji elementów systemu pomiarowego magnetometru bazowego.
 
Wyniki pomiarów modułu całkowitego wektora pola magnetycznego Ziemi śledzone są w czasie rzeczywistym. Rutynowo obserwacje opracowywane i analizowane są w cyklach miesięcznych. Obejmują dobowe analizy zmienności pola magnetycznego będące skutkiem interakcji z magnetosferą ziemską naładowanych cząstek wiatru słonecznego oraz analizy mierzonych, krótkookresowych, anomalnych wariacji pola magnetycznego Ziemi, które są spowodowane gwałtownymi zjawiskami mającymi źródło w atmosferze Słońca (rozbłyski, wyrzuty zjonizowanej materii z korony słonecznej w przestrzeń okołosłoneczną) oddziałujących na stałe pole magnetyczne Ziemi.

 

Stan na 20.08.2024 r.