Trzęsienia ziemi wywołują skutki dla ludzi, budynków, infrastruktury transportowej i energetycznej. Miarą tych skutków jest intensywność trzęsienia ziemi odnoszona do określonego punktu na powierzchni ziemi.
W Europie wykorzystujemy 12-stopniową skalę intensywności, nazwaną Europejską Skalą Makrosejsmiczną – EMS-98 (European Macroseismic Scale).
Skala intensywności EMS-98 (Instytut Geofizyki PAN).
Stopnie niższe (1–6 ) opisują w jaki sposób drgania sejsmiczne są odczuwalne przez ludzi, stopnie wyższe od 7–12 opisują w jaki sposób drgania sejsmiczne oddziaływają na budowle, infrastrukturę transportową, energetyczną i jakie powodują zmiany topograficzne.
Energia wyzwalana w trakcie trzęsienia ziemi (ilościowa miara wielkości trzęsienia ziemi) jest rejestrowana przez przyrządy pomiarowe (sejsmometry). Wyraża się ją w stopniach magnitudy.
Magnituda – parametr stosowany w pomiarach wielkości trzęsienia ziemi, wprowadzony w 1935 roku przez Charlesa Richtera wraz z opracowaniem przez niego „skali magnitud”, nazwanej później skalą Richtera. Wielkość ta była definiowana jako logarytm największej amplitudy drgań gruntu mierzonej w mikronach, zarejestrowanych przez sejsmograf Wooda-Andersona położony w odległości stu kilometrów od epicentrum trzęsienia. Tak dokładna definicja umożliwiała łatwe porównywanie wstrząsów sejsmicznych w różnych miejscach kuli ziemskiej.
W 1970 roku japoński geofizyk, Hirō Kanamori, zmodyfikował sposób obliczania magnitudy, tak żeby nadawała się do określania energii najsilniejszych wstrząsów i nie była zależna od przestarzałego sejsmografu Wooda-Andersona.
Obecnie magnituda została przyjęta do klasyfikacji trzęsień ziemi z różnych odległości. Obliczana jest wg. wzorów uwzględniających dane z zapisu wstrząsów, takich jak: amplituda drgań cząstek gruntu, częstotliwości fali sprężystej, odległość od epicentrum, głębokość ogniska. Do obliczeń wykorzystuje się różnego typu fale oraz wartości momentu sejsmicznego. Wielkość magnitudy jest tak skalibrowana, żeby w przedziale mierzonym, przez skalę Richtera dla typowych trzęsień ziemi, (od 3 do 7) była z nią porównywalna.
Skala Richtera
Na diagramie przedstawiono zależność pomiędzy wielkością stopnia magnitudy a energią fali sejsmicznej (Instytut Geofizyki PAN).
Diagram obrazujący zależność pomiędzy magnitudą a energią fali sejsmicznej (wg IRIS)
Magnituda równa 0 lub ujemna (stosowana do oznaczania tzw. „mikrowstrząsów", rejestrowanych tylko przez bardzo czułe przyrządy) oznacza wibracje rejestrowane tylko przez aparaturę pomiarową, natomiast energia wywołana przez wstrząs sejsmiczny o stopniu magnitudy równej 9,5 (wartość magnitudy najsilniejszego, udokumentowanego instrumentalnie trzęsienia ziemi) powoduje zmiany w otaczającym krajobrazie.
