Blisko 300 osób – ludzi nauki, przedstawicieli administracji samorządowej, rządowej oraz przedsiębiorców weźmie udział w 2 Ogólnopolskiej Konferencji Osuwiskowej O!SUWISKO, która rozpoczyna się 14 maja w Szczawnicy. Swój udział zapowiedziała Wiceprezes Rady Ministrów Beata Szydło, która jest Patronem Honorowym tego wydarzenia.
Konferencja O!SUWISKO jest przedsięwzięciem o charakterze naukowym i informacyjnym. Organizuje ją Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy (PIG-PIB) – najstarsza placówka naukowa tego typu w Polsce, obchodząca w tym roku 100-lecie powołania.
Konferencja poświęcona będzie zagadnieniom związanym z zagrożeniem osuwiskowym, zwłaszcza występującym na terenie Podkarpacia, Małopolski i Śląska. Jest adresowana do instytucji rządowych i samorządowych zaangażowanych w usuwanie skutków ruchów masowych ziemi, a także do służb zarządzania kryzysowego, przedsiębiorstw geologicznych, instytucji zajmujących się projektowaniem i wykonywaniem infrastruktury na terenach zagrożonych osuwiskami oraz do wspomagających je instytutów badawczych i wyższych uczelni – do wszystkich odpowiedzialnych bezpośrednio lub pośrednio za bezpieczeństwo mieszkańców terenów objętych ruchami masowymi.
Osuwiska należą do najniebezpieczniejszych i najczęściej występujących geozagrożeń na terenie Polski. Powodują zniszczenia w infrastrukturze, uprawach, drzewostanie oraz ogólną degradację terenów objętych ruchami masowymi ziemi. Osuwiska co roku przynoszą ogromne straty, ale przede wszystkim zagrażają bytowi, a nawet życiu mieszkańców.
Zniszczony budynek mieszkalny na osuwisku w Kłodnem (gmina Limanowa, powiat limanowski), fot. Joanna Szyborska-Kaszycka
Jak niszczycielskie mogą być ruchy masowe ziemi pokazał rok 2010, kiedy w trzech województwach na południu kraju uaktywniło się ponad 1300 osuwisk. Zniszczeniu lub uszkodzeniu uległo wówczas ponad tysiąc domów, zniszczona została także infrastruktura komunikacyjna. Jedno z osuwisk spowodowało nawet wykolejenie się pociągu. Na szczęście nie było ofiar.
Najbardziej zagrożony jest rejon karpacki. Na tym terenie, stanowiącym zaledwie kilka procent powierzchni kraju, zlokalizowanych jest ponad 90 proc. wszystkich osuwisk w Polsce. W obliczu tego zagrożenia geolodzy prowadzą intensywne działania w ramach Systemu Osłony Przeciwosuwiskowej (SOPO). System powstał w 2006 roku, by skutecznie zapobiegać zniszczeniom infrastruktury budowlanej i komunikacyjnej. Projekt jest realizowany przez Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy. Podstawowym zadaniem geologów jest szczegółowe rozpoznanie terenów zagrożonych i ich dokumentacja. Dane opracowane przez specjalistów służą do opracowania najbardziej skutecznej metodyki reagowania na niebezpieczeństwo związane z tzw. ruchami masowymi.
Zniszczona przez osuwisko droga powiatowa w Kałkowie (gmina Pawłów, powiat starachowicki), fot. Jacek Rubinkiewicz
Geolodzy z PIG-PIB w ramach SOPO w trzech południowych województwach (śląskim, małopolskim, podkarpackim) zlokalizowali i zinwentaryzowali już ponad 65 tys. osuwisk i ponad 5 tys. terenów zagrożonych. Na kilkudziesięciu szczególnie niebezpiecznych i aktywnych osuwiskach zamontowano system monitoringu.
Dzięki żmudnej terenowej pracy specjalistów z Centrum Geozagrożeń PIG-PIB wiadomo na jakim obszarze nie powinno się budować żadnych obiektów. Informacje przez nich zebrane trafiają do bazy danych SOPO (z której są udostępniane w internetowej aplikacji), a także do samorządów.
Dane dostarczane przez geologów są podstawą racjonalnego planowania zabudowy oraz stosowania właściwych zabezpieczeń na terenach potencjalnie zagrożonych osuwiskami. Pozwala to na ograniczenie szkód materialnych, a także wczesne ostrzeganie mieszkańców terenów zagrożonych. Efektem projektu SOPO jest zatem redukcja ryzyka osuwiskowego.
AR
