W rok po 31. Walnym Zgromadzeniu EGS Instytut miał zaszczyt gościć władze i ekspertów dwóch grup roboczych EGS. Spotkanie było poświęcone wielkiemu wyzwaniu, jakim jest przygotowanie pilotowego projektu panafrykańskiego na zlecenie Komisji Europejskiej.
W dniach 10-11 września 2012 r., czyli rok po europejskim szczycie geologicznym w Warszawie (patrz 31. Walne Zgromadzenie EuroGeoSurveys), nasz Instytut ponownie miał zaszczyt stać się gospodarzem ważnego spotkania geologów europejskich. Tym razem gościliśmy władze i ekspertów grup roboczych ds. współpracy międzynarodowej i rozwoju (ICDTF) oraz surowców mineralnych (MREG), jak również przedstawicieli Komisji Europejskiej oraz polskiego MSZ i WUG, a list z życzeniami owocnych obrad nadesłał główny geolog kraju, wiceminister Piotr Grzegorz Woźniak. Spotkanie poświęcone było prawdziwemu wyzwaniu dla EGS, jakim jest przygotowanie pilotowego projektu panafrykańskiego na zlecenie Komisji Europejskiej. Zadanie to obejmuje przygotowanie propozycji głównych założeń wieloletniego projektu współpracy z krajami afrykańskimi w szerokim zakresie: od poszukiwania, dokumentacji i racjonalnego wykorzystania surowców mineralnych Afryki oraz szkolenia kadr po geoturystykę (patrz Afrykański Projekt EGS).
Uroczyste otwarcie spotkania dwóch grup eksperckich EuroGeoSurveys przez prof. Jerzego Nawrockiego, dyrektora PIG-PIB a zarazem członka władz EGS
Program dwudniowego spotkania objął podsumowanie dotychczasowych wyników, opracowanie harmonogramu dalszych prac nad projektem pilotowym oraz podział zadań.
Uroczystego otwarcia spotkania dokonali prof. Jerzy Nawrocki jako gospodarz i dyrektor PIG-PIB, a zarazem członek władz EGS oraz Marko Komac, prezydent EGS, i Luca Demicheli, sekretarz generalny EGS. Następnie Piotr Ciećwierz (MSZ) przybliżył międzynarodowemu gronu ekspertów najważniejsze i aktualne działania polskiego rządu, podejmowane w celu nawiązywania współpracy gospodarczej z krajami rozwijającymi się. Ireneusz Grzybek, występujący w imieniu Wyższego Urzędu Górniczego, podkreślił, że w realizacji wyzwań, takich jak afrykański projekt EGS, dużą rolę może odegrać także doświadczenie instytucji bezpośrednio nadzorujących górnictwo w krajach członkowskich UE. Z kolei Luca Demicheli, sekretarz generalny EGS, przedstawił priorytetowe i strategiczne działania EGS, ukierunkowane m.in. na rozwój infrastruktury europejskich danych geologicznych i włączenie do programu ramowego UE „Horyzont 2020” artykułu 185 Traktatu UE w odniesieniu do stosowanych nauk geologicznych.
Prezentacja Malwiny Nowakowskiej, reprezentującej Dyrektoriat ds. Przemysłu i Przedsiębiorczości Komisji Europejskiej (DG Enterprise and Industry, EC), odnosiła się do głównego celu spotkania dwóch grup eksperckich EGS, jakim jest przygotowanie projektu działań na rzecz wsparcia współpracy z Afryką przez wzmocnienie potencjału badawczego partnerów afrykańskich w zakresie geologii, w tym zwłaszcza służb geologicznych stowarzyszonych w OAGS oraz rozpoznania i zrównoważonego wykorzystywania zasobów surowców mineralnych tego kontynentu. Problematyka ta stała się jednym z priorytetów KE, co zaowocowało decyzją o zleceniu przygotowania przez EGS oferty jednorocznego projektu pilotowego, skierowanego na: rozpoznanie potrzeb partnerów afrykańskich, szkolenia podnoszące kwalifikacje zawodowe oraz finalnie - opracowanie głównych zarysów dużego projektu ukierunkowanego na otwarcie wieloletniej współpracy specjalistów z UE i Unii Afrykańskiej.
Po wstępnych przemówieniach nastąpiły prezentacje ekspertów EGS. Tematyka tych wystąpień objęła szerokie spektrum zagadnień, od analizy luk i potrzeb w zakresie kartografii geologicznej Afryki (Kristine Asch, BGR), struktury informacyjnej surowców mineralnych Afryki (Marc Urvois, BRGM) i geologii złożowej oraz gospodarki surowcami mineralnymi (Nikolaos Arvanitidis, IGME-Grecja), przez ocenę wpływu górnictwa i przeróbki surowców mineralnych na środowisko i zdrowie (Bohdan Kribek, CGS) po szkolenia jako narzędzie do wzmocnienia współpracy z OAGS (Stanisław Wołkowicz i Marek Graniczny, PIG-PIB) i dystrybucję informacji o projekcie oraz utworzenie i prowadzenie bazy danych uzyskiwanych wyników (Marko Komac, GeoZS, i Isabel Pino de Juana, Sekretariat EGS). Nie zabrakło oczywiście gorącego tematu, jakim jest zrównoważone wykorzystanie zasobów wodnych a zdrowie ludności (Santiago Martin Alfageme, IGME-Hiszpania) oraz geoturystyki i promocji dziedzictwa geologicznego, tak jak to widzi zespół IGME-Hiszpania oraz PIG-PIB.
W opinii uczestników dalsze obrady uatrakcyjniło wieczorne spotkanie integracyjne w urokliwej scenerii zabytkowych wnętrz Muzeum Geologicznego PIG-PIB i w połączeniu z degustacją win słoweńskich, jakie zapewniła ambasada tego kraju. Spotkanie wieczorne ułatwiło nieformalne dyskusje na temat projektu, a tym samym dalsze obrady i ustalenia. Stało się ono także okazją do złożenia podziękowań Slavko Solarowi (GeoZS), ustępującemu liderowi grupy ekspertów EGS ds. surowców mineralnych, oraz życzeń dla Nikolaosa Arvanitidisa (IGME, Grecja), który przejął tę funkcję. Decyzja Slavko Solara wiąże się z nowymi zadaniami, jakie powierzył mu Dyrektoriat ds. Przemysłu i Przedsiębiorczości Komisji Europejskiej. Marek Graniczny przekazał na ręce prezydenta EGS Marko Komaca i JE Ambasadora Słowenii Marjana Setinca pamiątkowy podarunek od PIG-PIB dla Slavko Solara – replikę unikatowych, pierwszych nowoczesnych map Illirii, czyli Słowenii z atlasu wydanego w 1842 r. przez Cesarsko-Królewską Służbę Geologiczną, z autografem oraz odręczną adnotacją Wilhelma Haidingera, pierwszego dyrektora tej służby.
Drugi dzień spotkania rozpoczął się od kolejnych prezentacji i dyskusji nt. zakresu wsparcia dla krajów afrykańskich, jakie EGS powinna dostarczyć w ramach projektów pilotowego i wieloletniego. Ożywioną dyskusję wywołała kwestia udziału przedstawicieli EGS w konferencjach panafrykańskich oraz zaprezentowana przez Marka Granicznego koncepcja panafrykańskiego spotkania roboczego, na jakim EGS ma zaprezentować propozycję głównych zarysów wieloletniego programu przygotowywanego dla Komisji Europejskiej.
Dyskusja w trakcie połączonej sesji grup eksperckich EuroGeoSurveys ds. współpracy międzynarodowej i surowców mineralnych. Przemawia sekretarz generalny EGS Luca Demicheli, przy stole siedzą (od lewej): Marek Graniczny (PIG-PIB) - przewodniczący grupy zadaniowej EGS ds. współpracy międzynarodowej i rozwoju, John Ford (BGS, Wielka Brytania) i Nikolaos Arvanitidis (IGME, Grecja) - przewodniczący grupy eksperckiej EGS ds. surowców mineralnych
Spotkanie zamknęła sesja panelowa, którą poprowadzili Luca Demicheli i Marek Graniczny ze wsparciem Marko Komaca. Sesja ta umożliwiła wyczerpujące podsumowanie obrad oraz wyłonienie liderów odpowiedzialnych za przygotowanie poszczególnych części projektu pilotowego. Koordynację całości przygotowań, we współpracy z Sekretariatem EGS, powierzono Markowi Granicznemu (PIG-PIB), liderowi grupy roboczej EGS ds. współpracy międzynarodowej i rozwoju.
Pamiątkowa fotografia uczestników spotkania roboczego EuroGeoSurveys w sali wystawienniczej Muzeum Geologicznego PIG-PIB
Serdeczne podziękowania należą się sponsorom imprezy – KGHM oraz Ambasadzie Republiki Słowenii. Ggratulacje napływające od uczestników spotkania EGS wskazują, że powierzona kolejny raz naszemu Instytutowi organizacja ważnego spotkania EuroGeoSurveys została wysoko oceniona zarówno przez władze EGS, jak i uczestniczących w nim ekspertów.
Tekst: Wojciech Brochwicz-Lewiński i Ilona Śmietańska
Zdjęcia: Barbara Ruszkiewicz
