29 października 2019 r. o godzinie 01:04:44.9 czasu UTC (09:04:44.9 czasu lokalnego) miał miejsce silny wstrząs sejsmiczny w regionie wyspy Mindanao na Filipinach. Magnitudę wstrząsu oceniono na M6.6. Epicentrum zlokalizowane było ok. 8 km na zachód od niewielkiej miejscowości Dolo (populacja 4 000 mieszkańców) i 61 km na południowy zachód od Davao (populacja 1,2 mln mieszkańców), w miejscu określonym współrzędnymi geograficznymi 06.830N i 125.120E, na głębokości 20 km.
Parametry zjawiska sejsmicznego z dnia 29.10.2019 r., godz. 01:04:44 (UTC), region Mindanao, Filipiny (z bazy danych EMSC)
W rejonie Mindanao w okresie od 29 do 30 października 2019 r. (do godz. 10 czasu UTC) zarejestrowano liczne wstrząsy wtórne, wszystkie powyżej progu odczuwalności. Zanotowano ogółem 24 zjawiska sejsmiczne o magnitudach od M6.6 do M3.7.
Statystyka zjawisk sejsmicznych (wstrząsy wtórne) zarejestrowanych w okresie od 29 do 30 października 2019 r. w regionie Mindanao (na podstawie wyciągu z bazy danych EMSC)
Mapa lokalna z lokalizacją epicentrum zdarzenia sejsmicznego z dnia 29.10.2019 r., godz. 01:04:44 (UTC) (dane European Mediterranean Seismological Centre - EMSC)
Mapa regionalna z lokalizacją epicentrum zdarzenia sejsmicznego z dnia 29.10.2019 r., godz. 01:04:44 (UTC) (dane EMSC)
Trzęsienie ziemi na Filipinach zostało również zarejestrowane w sieci obserwacyjnej PSG_Sejs_NET na stacji PG14 (HOLO) państwowej służby geologicznej, zainstalowanej w rejonie Podlasia, w miejscowości Hołowno, odległej ponad 10,3 tys. km od ogniska trzęsienia ziemi.
Fragment sejsmogramu zarejestrowanego w sieci PSG_SEJS_NET na stacji w Hołownie (PG14 - HOLO) w odległości 10,3 tys. km od ogniska trzęsienia ziemi z dnia 29.10.2019 r, godz. 01:04:44 UTC
Według Filipińskiego Instytutu Sejsmologii i Wulkanologii trzęsienie ziemi spowodowane było rozładowaniem naprężeń powstających w systemie uskoków zlokalizowanych w strefie konwergencji dwóch płyt litosfery: płyty sundajskiej oraz płyty filipińskiej. W części zachodniej płyta Morza Filipińskiego ulega subdukcji w głąb płaszcza Ziemi i zanurza się pod płytę sundajską z prędkością ponad 100 mm rocznie. Wstrząsy sejsmiczne w tym rejonie są częste, a niekiedy bardzo silne, także o magnitudach przekraczających wartość M8.
Filipiny leżą w rejonie tzw. pacyficznego pierścienia ognia, strefy częstych trzęsień ziemi i erupcji wulkanicznych otaczającej Ocean Spokojny. Występuje tu około 90% wszystkich trzęsień ziemi notowanych na świecie. W 1990 r. w katastrofalnym trzęsieniu ziemi o magnitudzie 7,7 na północy Filipin zginęło ok. 2 tys. osób.
Poniższa mapa prezentuje lokalizację epicentrów zjawisk sejsmicznych o magnitudach M>=5.5 zarejestrowanych w tym regionie w latach 1900 – 2016 (mapa bazowa i opracowanie USGS - www.usgs.gov.us). Mapę tę uzupełniono o lokalizację epicentrów wstrząsów o magnitudach równych i większych od M6, zarejestrowanych w bazie danych EMSC w okresie ostatnich 24 miesięcy (od listopada 2017 r. do 29 października 2019 r.). W granicach obszaru przedstawionego na mapie zarejestrowanych zostało w tym czasie 41 zjawisk sejsmicznych, z czego w przypadku 3 zdarzeń magnituda przekroczyła wartość M7. Według danych z bazy EMSC, epicentrum jednego z tych trzęsień ziemi o magnitudzie M7 zlokalizowane było na obszarze wyspy Mindanao (EQ M7, głębokość ogniska 66 km, 29.12.2018, godz. 03:39:10 UTC).
Lokalizacja epicentrów trzęsień ziemi o magnitudach M=>5.5 zarejestrowanych w rejonie Morza Filipińskiego w latach 1900 – 2016. Mapę uzupełniono o lokalizację epicentrów zdarzeń sejsmicznych (dane EMSC) o magnitudach M=>6, zarejestrowanych w tym regionie świata w okresie ostatnich 24 miesięcy (od listopada 2017 do października 2019). Na mapie wyróżniono 3 zdarzenia o magnitudach M>6 z września i października 2019 r. na obszarze wyspy Mindanao (dane i opracowanie mapy bazowej – USGS, modyfikacja mapy PSG)
Centrum Geozagrożeń
Projekt: Monitoring Geodynamiczny Polski
Notatkę przygotował zespół z Centrum Geozagrożeń i Programu Kartografia Geologiczna i Geologia Regionalna:
Tomasz Czerwiński, Mirosław Musiatewicz, Maja Kowalska
