Zapraszamy wszystkich (geo)turystów do ruszenia w teren na wycieczki z geologią w tle! W trzech regionach Polski można już spacerować trasami nowych ścieżek geoedukacyjnych, opracowanych przez pracowników Państwowego Instytutu Geologicznego-PIB. Nowe ścieżki geoturystyczne powstały na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej (Geopark Północnej Jury), w dolinie rzeki Świśliny w gminie Kunów w województwie świętokrzyskim oraz na Dolnym Śląsku – w gminie Pielgrzymka (Geopark Kraina Wygasłych Wulkanów). Zrealizowane zostały w ramach projektu „Upowszechnianie wiedzy o geologii, górnictwie i ochronie georóżnorodności”, finansowanego przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Ścieżka „Na tropie jurajskich wapienników”
Pierwszą z opracowanych tras jest ścieżka geoedukacyjna „Na tropie jurajskich wapienników”, prezentująca charakterystyczne dla krajobrazu Jury stare piece wapiennicze oraz powiązane z nimi zagadnienia geologiczne, górnicze i historyczne. Ścieżka obejmuje osiem przystanków i – ze względu na odległości pomiędzy nimi – skierowana jest przede wszystkim do turystów rowerowych i zmotoryzowanych.
Pierwszy przystanek ścieżki geoedukacyjnej „Na tropie jurajskich wapienników” – Złota Góra w Częstochowie. Fot. M. Krzeczyńska
Trasa przebiega przez Geopark Północnej Jury, którego utworzeniem zajmuje się zespół pracowników PIG-PIB z Muzeum Geologicznego, Oddziału Górnośląskiego w Sosnowcu oraz Oddziału Karpackiego w Krakowie.
Tablica Geoparku Północnej Jury w gminie Mstów. Fot. M. Krzeczyńska
Poza informacjami zawartymi na planszach poszczególnych przystanków ścieżki dydaktycznej, w siedmiu gminach Geoparku Północnej Jury czekają już na turystów tablice prezentujące mapę obszaru Geoparku, jego gminy, georóżnorodność i historię geologiczną. Za opracowanie wszystkich tablic na tym terenie odpowiadali: mgr inż. Monika Krzeczyńska z Muzeum Geologicznego oraz mgr Paweł Woźniak z Oddziału Górnośląskiego PIG-PIB w Sosnowcu.
"Ścieżka geoedukacyjna Dolina Świśliny"
Kolejna trasa geoturystyczna to „Ścieżka geoedukacyjna Dolina Świśliny”, przybliżająca nie tylko zawiłości budowy geologicznej fragmentu północnej części regionu świętokrzyskiego, ale także zagadnienia związane z wykorzystaniem lokalnego kamienia w architekturze. Trasa o długości 3,5 km obejmuje pięć przystanków z tablicami edukacyjnymi. Dla zainteresowanych na planszach umieszczono kody QR, prowadzące do rozdziałów
pdf
„Przewodnika po ścieżce geoedukacyjnej Dolina Świśliny”
(83.52 MB)
, poświęconych konkretnemu przystankowi ścieżki.
Tablice informacyjne na trzecim i czwartym przystanku ścieżki geoedukacyjnej „Dolina Świśliny” w Dołach Biskupich-Witulinie. Stoją od lewej: Paweł Gawron, prezes Stowarzyszenia „Witulin nad Świśliną” i jednocześnie pracownik Urzędu Miasta i Gminy Kunów, w środku dr hab. Anna Mader, po prawej Janusz Baranowski, pracownik Oddziału Świętokrzyskiego PIG-PIB w Kielcach. Fot. KMK Group, wykonawca tablic
Ścieżka wraz z przewodnikiem została opracowana w ramach porozumienia o współpracy z gminą Kunów, Uniwersytetem Jana Kochanowskiego w Kielcach oraz Stowarzyszeniem „Witulin nad Świśliną”. Prace licznego zespołu autorskiego, obejmującego także przedstawicieli współpracujących instytucji, koordynowała dr hab. Anna Mader z Oddziału Świętokrzyskiego PIG-PIB w Kielcach.
Drugi przystanek ścieżki „Dolina Świśliny” – Kamieniołom Doły Opacie. Fot. A. Mader
Już teraz zapraszamy na uroczyste otwarcie ścieżki, które odbędzie się 26 kwietnia 2022 r. w ramach obchodów Dnia Ziemi.
„Ścieżka geoturystyczna: stanowiska dokumentacyjne gminy Pielgrzymka”
Trzecia zrealizowana ścieżka przebiega przez gminę Pielgrzymka, zlokalizowaną na Pogórzu Kaczawskim, w granicach Geoparku Kraina Wygasłych Wulkanów. Trasa pod nazwą „Ścieżka geoturystyczna: stanowiska dokumentacyjne gminy Pielgrzymka” obejmuje pięć przystanków, z czego cztery – dzięki staraniom pracowników Oddziału Dolnośląskiego PIG-PIB we Wrocławiu – objęte zostały ochroną prawną jako stanowiska dokumentacyjne.
Bazalty na górze Świątek w gminie Pielgrzymka – jedno z nowych stanowisk dokumentacyjnych na Dolnym Śląsku. Przy tablicy stoi dr Aleksander Kowalski z Oddziału Dolnośląskiego PIG-PIB we Wrocławiu. Fot. P. Bubel
W stanowiskach tych oglądać można zjawiska związane z powstaniem morskich skał kredy górnej, kenozoicznym wulkanizmem, a także osady plejstoceńskich zlodowaceń.
Na każdej z opracowanych tablic edukacyjnych – poza krótkim opisem stanowiska (w języku polskim i angielskim) – znajduje się także kod QR, umożliwiający pobranie
pdf
„Przewodnika geologiczno-przyrodniczego po gminie Pielgrzymka w Krainie Wygasłych Wulkanów”
(58.31 MB)
. Opisy na planszach oraz część geologiczna wspomnianego przewodnika geoturystycznego zostały opracowane przez dr. Aleksandra Kowalskiego z Oddziału Dolnośląskiego PIG-PIB we Wrocławiu.
Kamieniołom bazaltu na wzgórzu Kopka w Nowej Wsi Grodziskiej – jedno z nowych stanowisk dokumentacyjnych na Dolnym Śląsku. Fot. A. Kowalski
Wszystkie działania prowadzone w ramach tematu w gminie Pielgrzymka realizowane były w oparciu o porozumienie o współpracy z Urzędem Gminy w Pielgrzymce.
Opracowanie: Katarzyna Szadkowska, Anna Mader, Aleksander Kowalski, Monika Krzeczyńska, Paweł Woźniak
Prace prowadzone są w ramach zadania państwowej służby geologicznej pn. „Upowszechnianie wiedzy o geologii, górnictwie i ochronie georóżnorodności”, finansowanego ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
