Państwowa służba hydrogeologiczna opublikowała komunikat o bieżącej sytuacji hydrogeologicznej w okresie od 1 do 30 listopada 2023 r. W opracowaniu przedstawiono analizę położenia zwierciadła wód podziemnych, stanu rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych oraz stanu zagrożenia niżówką hydrogeologiczną w pierwszym poziomie wodonośnym dla obszaru całego kraju.
Zmiany położenia zwierciadła wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym (ppw) o zwierciadle swobodnym
W listopadzie 2023 r. prawie na całym obszarze kraju odnotowano wyższe położenie zwierciadła wód podziemnych w ppw w stosunku do stanu z października 2023 r. Dotyczyło to większości poddanych analizie punktów obserwacyjnych (około 75% - wzrost o około 54 % w odniesieniu do stanu z poprzedniego miesiąca). Wzrosty średniego poziomu wód podziemnych najczęściej mieściły się w przedziałach od 0 do 0,1 m (34% punktów obserwacyjnych), od 0,1 do 0,25 m (27%) oraz od 0,25 do 0,5 m (11 %).
Obniżenia średniego poziomu wód podziemnych nastąpiły w tym czasie głównie w północnej, wschodniej oraz południowej Polsce i przeważnie miały charakter lokalny. Niższe położenie zwierciadła wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym w stosunku do średniego stanu z poprzedniego miesiąca odnotowane zostało w przypadku około 21% poddanych analizie punktów obserwacyjnych (tj. o około 52 % mniej w odniesieniu do stanu z poprzedniego miesiąca). Obniżenia średniego poziomu wód podziemnych były stosunkowo niewielkie i mieściły się w większości przypadków w przedziale 0 do 0,1 m (18% punktów).
W przypadku niemal 5% punktów obserwacyjnych średni poziom wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym nie uległ zmianie w porównaniu ze stanem odnotowanym w październiku 2023 r.
Zmiana położenia zwierciadła wody podziemnej w objętych analizą punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych w listopadzie 2023 r.
Analiza zmian położenia zwierciadła wód podziemnych o charakterze swobodnym w odniesieniu do stanu z poprzedniego miesiąca została wykonana na podstawie wyników pomiarów przeprowadzonych w 199 reprezentatywnych punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych, ujmujących pierwszy poziom wodonośny.
Zmiany zasobów wód podziemnych
W listopadzie 2023 r., podobnie jak w poprzednim miesiącu, w większości analizowanych punktów obserwacyjnych (ponad 87%) średni poziom wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym wskazywał na brak zagrożenia stanu rezerw zasobów w odniesieniu do najniższego rocznego położenia zwierciadła wód podziemnych z okresu wielolecia (NNG). Oznacza to, że wielkość rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych w poziomach wodonośnych o zwierciadle swobodnym na przeważającym obszarze kraju nadal utrzymywała się na poziomie bezpiecznym dla zaopatrzenia ludności w wodę.
Punkty obserwacyjne, w których poziom wód podziemnych pierwszego poziomu wodonośnego znajdował się poniżej granicy odpowiadającej środkowi przedziału SNO-NNG, co oznacza wystąpienie zagrożenia dla użytkowania wód podziemnych, stanowiły około 13% ogólnej liczby punktów objętych analizą. W tej grupie około 3% stanowiły punkty, w których zarejestrowany średni miesięczny poziom wód podziemnych wskazywał na brak rezerw zasobów zmiennych w odniesieniu do granicy stanu NNG (spadek o 8 % w stosunku do poprzedniego miesiąca). Brak rezerw zasobów wód podziemnych został odnotowany w miejscowościach: Kobułty, Muszaki (województwo warmińsko-mazurskie), Turowo (województwo zachodniopomorskie), Maszewko (województwo pomorskie) oraz Łuszczewo (województwo wielkopolskie).
Poziom rezerw zasobów wód podziemnych w listopadzie 2023 r. w objętych analizą punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych
Analiza stanu rezerw zmiennych zasobów wód podziemnych została wykonana na podstawie wyników pomiarów położenia swobodnego zwierciadła wody w 171 reprezentatywnych punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych.
Występowanie zagrożeń dla wód podziemnych
W listopadzie 2023 r. na znacznych obszarach w północnej i centralnej części Polski utrzymywał się stan zagrożenia hydrogeologicznego związany z położeniem zwierciadła wód podziemnych poniżej granicy stanu niskiego ostrzegawczego (SNO).
Niżówka hydrogeologiczna obejmowała swym zasięgiem część obszarów województw: pomorskiego, zachodniopomorskiego, wielkopolskiego, kujawsko-pomorskiego, warmińsko-mazurskiego oraz niewielkie obszary w granicach województw mazowieckiego (część północna), dolnośląskiego (część północno-centralna) i podlaskiego (część zachodnia). Lokalne obniżenia średniego poziomu wód podziemnych poniżej granicy stanu niskiego ostrzegawczego wystąpiły także na obszarach województw łódzkiego, śląskiego i mazowieckiego.
W stosunku do poprzedniego miesiąca niżówka hydrogeologiczna zmniejszyła swój zasięg w obrębie województw: zachodniopomorskiego, pomorskiego, kujawsko-pomorskiego, podlaskiego, mazowieckiego oraz wielkopolskiego i warmińsko-mazurskiego. W województwie lubuskim zjawisko niżówki ustąpiło.
W skali kraju poziom wód podziemnych poniżej stanu niskiego ostrzegawczego stwierdzono w 33 punktach obserwacyjnych, co stanowi ponad 19% punktów badanej grupy, tj. o około 5% mniej niż w poprzednim miesiącu.
W przypadku 26 punktów obserwacyjnych (tj. ponad 15% wszystkich analizowanych punktów) średni poziom zwierciadła wód podziemnych w listopadzie 2023 r. utrzymywał się w strefie między granicami stanów SNO i SNG, co oznacza, że w rejonach tych punktów w sytuacji utrzymywania się niekorzystnych warunków meteorologicznych, w tym przede wszystkim przy braku lub niewielkich opadach atmosferycznych, również może rozwinąć się niżówka hydrogeologiczna.
W przypadku 112 punktów obserwacyjnych, co stanowi ponad 65% wszystkich analizowanych punktów (w poprzednim miesiącu punkty takie stanowiły około 56%) swobodne zwierciadło wody podziemnej układało się w bezpiecznej strefie, tj. powyżej wartości średniej z najniższych rocznych głębokości zwierciadła wody podziemnej dla okresu wielolecia (SNG).
Ocena zagrożenia niżówką hydrogeologiczną w listopadzie 2023 r.
Analiza stanu zagrożenia niżówką hydrogeologiczną na obszarze kraju została wykonana na podstawie wyników pomiarów przeprowadzonych w 171 reprezentatywnych punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych ujmujących pierwszy poziom wodonośny o zwierciadle swobodnym.
Zobacz: Komunikat o bieżącej sytuacji hydrogeologicznej w okresie od 01.11.2023 r. do 30.11.2023 r.
