Konferencja Szkoła Górnictwa Odkrywkowego (SGO) jest cyklicznym wydarzeniem organizowanym przez Akademię Górniczo-Hutniczą w Krakowie. Tegoroczna XI edycja, odbyła się w dniach 9-11 września 2024 w Wiśle. Podobnie jak w latach ubiegłych, uczestniczyli w niej zarówno przedsiębiorcy górniczy jak i przedstawiciele firm z branży okołogórniczej. Obecni byli także reprezentanci organów administracji rządowej, służby geologicznej, organów nadzoru górniczego oraz świata nauki. Patronat Honorowy nad wydarzeniem objął prof. dr hab. Krzysztof Szamałek, dyrektor Państwowego Instytutu Geologicznego-Państwowego Instytutu Badawczego.
Konferencję otworzył Przewodniczący Komitetu Organizacyjnego prof. Zbigniew Kasztelewicz referatem pt.: „Stan rozwoju górnictwa odkrywkowego w Polsce”. Przedstawił w nim problemy i wyzwania dla branży górniczej, w tym wynikające z konieczności wdrażania na szczeblu krajowym polityki ograniczania emisji gazów cieplarnianych i związanej z nią transformacji energetycznej. W swoich rozważaniach podkreślił potrzebę zmian obecnie obowiązujących uregulowań formalno-prawnych w sposób umożliwiający rozwój górnictwa w nadchodzących latach.
Przewodniczący Komitetu Organizacyjnego prof. Zbigniew Kasztelewicz
Dr Olimpia Kozłowska, zastępca dyrektora PIG-PIB ds. państwowej służby geologicznej zwróciła uwagę na priorytetowe znaczenie górnictwa odkrywkowego dla stabilnego funkcjonowania i rozwoju gospodarki kraju. Podkreśliła także, że zasoby geologiczne to również integralny element środowiska naturalnego i z ich bogactw należy czerpać korzyści tak samo jak z pozostałych elementów przyrody nieożywionej i ożywionej w pełnym poszanowaniu i ochronie ich współwystępowania i potencjału. W dobie restrykcyjnych wymagań związanych z ochroną środowiska przyrodniczego stoimy przed potrzebą wypracowania kompromisu, uwzględniającego konieczność zapewnienia niezaburzonego działania branży wydobywczej.
Dr Olimpia Kozłowska
Pierwszego dnia swoje referaty przedstawili także: dr Łukasz Machniak, który mówił o zapotrzebowaniu gospodarki na surowce skalne, prof. Zbigniew Kasztelewicz referował temat „Węgiel brunatny - optymalne paliwo w okresie zmian w krajowej elektroenergetyce”, dr Jerzy Markowski – powiedział o roli węgla w procesie transformacji energetycznej, Herbert Leopold Gabryś o wyzwaniach polskiej elektroenergetyki w 2024 roku.
Drugiego i trzeciego dnia konferencji, prowadzone były 3 równoległe sesje panelowe. Omówiono zagadnienia szczególnie istotne obecnie dla górnictwa odkrywkowego. Podkreślano znaczenie surowców mineralnych oraz zapotrzebowania gospodarki w tym zakresie. Wygłoszono ponad 80 referatów w formie prezentacji. Ich przekrój tematyczny był bardzo zróżnicowany i cechował je wysoki poziom merytoryczny. Poruszano wielowątkowe zagadnienia dotyczące odkrywkowej działalności górniczej, zarówno w kwestiach prawno-administracyjnych, jak i technicznych. Przedstawione referaty były także okazją do zaprezentowania branżowych „nowinek” pozwalających na zwiększenie efektywności, w tym obniżenia kosztów i unikania strat.
Od lat uczestnikami konferencji są także przedstawiciele PIG-PIB. W tym roku, drugiego dnia konferencji przedstawili trzy referaty. Pierwszy, pt. „Strony w postępowaniu koncesyjnym” współautorstwa dr Olimpii Kozłowskiej i Agaty Spiżewskiej, która prezentowała jego treść, poruszał zagadnienia prawno-administracyjne. W referacie dokonano przeglądu norm prawnych oraz wyroków sądów administracyjnych archiwalnych, jak i najnowszych, dotyczących postępowania koncesyjnego, kładąc nacisk na postępowania prowadzone w górnictwie odkrywkowym. Uwypuklono problemy organów koncesyjnych w prowadzonych postępowaniach, oraz konsekwencje wynikające z tego tytułu dla przedsiębiorców górniczych.
Agata Spiżewska
Drugie wystąpienie dotyczyło kwestii formalno-prawnych oraz społecznościowych w odniesieniu do budowy stawu i działalności wydobywczej prowadzonej na podstawie koncesji. Nakreślono problem eksploatacji kopalin pod pozorem budowy urządzeń wodnych. Referat wygłosiła Kamila Broda z Zakładu Geologii Środowiskowej PIG-PIB. Współautorem referatu był Damian Frąckiewicz.
Kamila Broda
Patryk Bladusiak i Mateusz Moroz z Oddziału Karpackiego PIG-PIB w Krakowie przedstawili prezentację pt. „Najtańsze źródło informacji geologicznej – odsłonięcia w wyrobiskach kamieniołomów rejonu Karpat.” Jej współautorami byli także Aleksander Gąsienica oraz Adam Kozłowski. Nasi pracownicy przedstawili prace dokumentacyjne prowadzone przez Pracownię Kartografii Geologicznej Karpat w czynnych wyrobiskach odkrywkowych na obszarze Karpat Zewnętrznych. Mocno zaakcentowali też konieczność powstania dedykowanego projektu państwowej służby geologicznej dotyczącego dokumentowania odsłonięć w kamieniołomach oaz opisali jego założenia.
Patryk Bladusiak (z lewej) i Mateusz Moroz
Podsumowując ostatnią edycję Szkoły Górnictwa Odkrywkowego podkreślić należy, że Konferencja to ważne forum wymiany informacji oraz miejsce kontaktów biznesowych zarówno dla przedstawicieli branży górniczej jak i współpracujących z nią przedsiębiorstw oraz z i instytucji naukowo-administracyjnych. Spotkanie to zwyczajowo pełni także istotną rolę w upowszechnianiu wiedzy o aktualnych problemach branży, w tym związanych z wykorzystaniem złóż, produkcją surowców mineralnych i ich przeróbką, ochroną środowiska, rekultywacją, oraz zagospodarowaniem odpadów. Szkoła Górnictwa Odkrywkowego pozwala ponadto rozwijać kontakty z przedsiębiorcami górniczymi, jak i przedstawiać punkt widzenia PIG-PIB na nurtujące ich problemy.
Tekst: Kamila Broda
Zdjęcia: Organizatorzy SGO
Udział przedstawicieli PIG-PIB w Konferencji Szkoła Górnictwa Odkrywkowego został sfinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
