Pracownicy PIG-PIB zaprezentowali wyniki swoich badań podczas konferencji 18th SGA Biennial Meeting, która odbyła się w Golden (Kolorado, USA).
Society of Geology Applied to Mineral Deposits (SGA) to międzynarodowa organizacja założona w 1965 roku w Heidelbergu (Niemcy), zrzeszająca obecnie ponad 1300 członków z całego świata, w tym badaczy, profesjonalistów i studentów z uniwersytetów, przemysłu oraz instytucji rządowych, zainteresowanych geologią ekonomiczną, zasobami mineralnymi, metalogenezą i środowiskowymi aspektami funkcjonowania złóż surowców mineralnych.
SGA organizuje cykliczne, dwuletnie spotkania naukowe. Jubileuszowe, 18. spotkanie – z okazji 60-lecia istnienia organizacji – odbyło się w dniach 3–7 sierpnia 2025 r. u podnóża Gór Skalistych, w miejscowości Golden w stanie Kolorado (USA). Po raz pierwszy konferencja SGA została zorganizowana w Stanach Zjednoczonych, co było możliwe dzięki zaangażowaniu przedstawicieli SGA, CSM, USGS oraz Society of Economic Geologists (SEG). Gospodarzem wydarzenia była założona w 1874 roku Colorado School of Mines (CSM) – jedna z wiodących uczelni w zakresie górnictwa i geologii.
Od 1991 r. spotkania SGA Biennial Meetings stanowią platformę wymiany doświadczeń, prezentacji innowacyjnych metod poszukiwania złóż oraz wdrażania wyników badań podstawowych w przemyśle poszukiwawczym i wydobywczym.
W dniu 4 sierpnia 2025 r. prezydent SGA, prof. Stanisław Mikulski, powitał uczestników konferencji, dziękując władzom CSM za organizację wydarzenia w tak zasłużonej dla geologii złóż i górnictwa instytucji. Na ręce przewodniczącej komitetu organizacyjnego, dr K. Kelly Kelley-Duttweiler (USGS), złożył również podziękowania wszystkim osobom zaangażowanym w przygotowanie konferencji.
W swoim wystąpieniu prof. Mikulski podkreślił doświadczenie SGA w zakresie współpracy oraz transferu wiedzy pomiędzy środowiskiem akademickim, naukowym, poszukiwawczym, górniczym i instytucjami rządowymi. Zwrócił również uwagę na wyzwania stojące przed geologami złożowymi w kontekście poszukiwań i odzysku surowców krytycznych niezbędnych dla transformacji w kierunku nowoczesnych, niskoemisyjnych technologii.
Podczas ceremonii otwarcia wręczono także prestiżowe odznaczenia SGA: SGA-Newmont Gold Medal za całokształt wybitnych osiągnięć naukowych (dla prof. Chrisa Heinricha), SGA-KGHM Krol Medal za działalność na rzecz organizacji (dla prof. Petera Herziga) oraz SGA-Young Scientist Award dla młodego naukowca, który w istotny sposób przyczynił się do rozwoju wiedzy o genezie złóż mineralnych (dla C. Chelle-Michou).
Wręczenie nagrody SGA-Newmont Gold Medal dla prof. Ch. Heinricha. Na zdjęciu od lewej George Beaudoin (członek Rady SGA), Chris Heinrich, Stanisław Mikulski (prezydent SGA) i Jan Pašava (sekretarz generalny SGA)
W konferencji uczestniczyło ponad 550 osób (w tym około 25% stanowili studenci). W ciągu czterech dni wygłoszono ponad 200 referatów oraz zaprezentowano ponad 100 posterów. Zgłoszono łącznie 310 rozszerzonych abstraktów, dostępnych na stronie SGA i indeksowanych w bazie Web of Science.
Program konferencji obejmował cztery sesje plenarne oraz 15 sesji tematycznych, poświęconych m.in. prowincjom metalogenicznym Ameryki Północnej, nowym technikom analitycznym w eksploracji surowców mineralnych, surowcom krytycznym, genezie złóż rud metali, modelowaniu geologicznemu złóż oraz procesom geochemicznym związanym z ich powstawaniem. Omawiano również konkretne systemy złóż, w tym porfirowe, magmowe Ni-Cu-PGE, karbonatytowe, wulkaniczne masywne złoża siarczków, a także złoża osadowe i metamorficzne.
Odbyły się także dwie sesje specjalne: „Ewolucja basenów sedymentacyjnych i powstawanie rud”, dedykowana Davidowi Leachowi (USGS), oraz „Złoża rud związane z systemami magmowymi: wulkanogeniczne masywne złoża siarczków”, poświęcona pamięci Jima Franklina (CGS). Program uzupełniało siedem wycieczek terenowych, dziewięć specjalistycznych warsztatów oraz strefa wystawiennicza.
Podczas konferencji podpisano porozumienie o partnerskiej współpracy pomiędzy organizacjami SEG i SGA.
Spotkanie stanowiło przestrzeń intensywnej wymiany wiedzy nie tylko pomiędzy naukowcami, lecz także z przedstawicielami branży poszukiwawczej i wydobywczej, m.in. firm BHP, Rio Tinto i Barrick, oraz przedsiębiorstw świadczących usługi geofizyczne, satelitarne i z zakresu modelowania zasobów.
Podczas konferencji odbyło się również otwarte posiedzenie członków i Rady SGA, której przewodniczy prof. Stanisław Z. Mikulski, zastępca dyrektora PIG-PIB ds. naukowych i wsparcia naukowego państwowej służby geologicznej.
Delegację Państwowego Instytutu Geologicznego – PIB stanowili: prof. dr hab. Stanisław Z. Mikulski, mgr inż. Anna Januszewska-Kacprzak, mgr Andrzej Chmielewski, dr inż. Tomasz Bieńko oraz dr Rafał Małek. Przedstawili oni wyniki badań w formie trzech referatów oraz pięciu posterów, dotyczących m.in. waryscyjskiej mineralizacji Cu-Mo(-W) w Polsce, mineralizacji wietrzeniowej w złożu Breiner (Rumunia), perspektyw rozpoznania mineralizacji Fe-Ti-V w strefie Ślęża-Kunów (projekt SEMACRET), zawartości metali krytycznych w hałdach pogórniczych rejonu Częstochowy, strefowości siarczków miedzi w złożu Cu-Ag Radwanice-Gaworzyce oraz mineralizacji bizmutu w złożach pasma Starej Kamienicy w Sudetach.
W skład polskiej delegacji weszli również przedstawiciele Akademii Górniczo-Hutniczej, Polskiej Akademii Nauk, Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz firm poszukiwawczych, w tym Lumina Metals.
Biennial Meetings SGA należą do największych międzynarodowych konferencji poświęconych złożom surowców metalicznych i krytycznych. Sprzyjają one nawiązywaniu nowych kontaktów, inicjowaniu współpracy i generowaniu pomysłów badawczych. Kolejne spotkanie SGA zaplanowano na 2027 rok w Perth (Australia) – miejscu o silnych tradycjach górniczych i bogatej historii eksploracji geologicznej.
Tekst: Rafał Małek, Stanisław Mikulski
Zdjęcia: Anna Januszewska-Kacprzak, Tomasz Bieńko, Rafał Małek, oraz Organizatorzy 18th SGA BM w Golden
