Energia geotermalna odgrywa istotną rolę w transformacji energetycznej Polski, i w przyszłości może przyczynić się do wzmocnienia bezpieczeństwa energetycznego kraju oraz zapewnienia stabilnych dostaw energii cieplnej dla odbiorców instytucjonalnych, biznesowych i indywidualnych. Równocześnie wykorzystanie energii geotermalnej promuje rozwiązania ekologiczne, wpisując się w globalne strategie zrównoważonego rozwoju. W ramach działań Państwowej Służby Geologicznej, Zakład Wód Termalnych, Leczniczych i Solanek realizuje projekt „Potencjał energetyczny, surowcowy i zagospodarowanie wód termalnych, leczniczych i solanek w Polsce”.
Zakres prac obejmuje m.in. opracowanie „Bilansu i zagospodarowania zasobów złóż wód termalnych oraz energii geotermalnej w Polsce”, umożliwiającego bieżącą aktualizację informacji dotyczących zasobów i ich wykorzystania. Dodatkowo, w ramach projektu powstanie „Poradnik zagospodarowania potencjału geotermalnego w Polsce”, stanowiący kompleksowe narzędzie dla inwestorów, ułatwiające proces realizacji inwestycji, od rozpoznania złóż po ich eksploatację, wraz z identyfikacją potencjalnych problemów oraz metod ich rozwiązania.
2. Forum „Nowe perspektywy rozwoju geotermii w Polsce: racjonalna gospodarka zasobami wód i energią geotermalną”, które odbyło się 3 października 2024 r., zorganizowane zostało w ramach wspomnianego projektu, miało na celu promocję geotermii jako istotnego elementu transformacji energetycznej Polski. Wśród wystąpień otwierających konferencję znalazły się prezentacje:, prof. dr hab. inż. Krzysztofa Galosa, Podsekretarza stanu, Głównego Geologa Kraju, prof. dr hab. Krzysztofa Szamałka, Józefa Matysiaka wiceprezesa zarządu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz dr Olimpii Kozłowskiej, zastępcy dyrektora PIG-PIB.
Forum zgromadziło 130 uczestników reprezentantów świata nauki, administracji geologicznej szczebla centralnego i przedstawicieli samorządów z województw i powiatów, przedsiębiorców i inwestorów w sektorze geotermii.
Otwarcie 2. Forum - przemówienie prof. dr hab. inż. Krzysztofa Galosa, Podsekretarza stanu, Głównego Geologa Kraju
Otwarcie 2. Forum - przemówienie prof. dr hab. Krzysztofa Szamałka, dyrektora PIG-PIB
Otwarcie 2. Forum - przemówienie Józefa Matysiaka, Zastępcy Prezesa Zarządu NFOŚiGW
Otwarcie 2. Forum - dr Olimpia Kozłowska, zastępca dyrektora PIG-PIB
2. Forum stało się przestrzenią do dyskusji nad efektywnym wykorzystaniem wód termalnych w systemach ciepłowniczych oraz platformą wzmacniającą współpracę między samorządami a inwestorami prywatnymi. Wymiana doświadczeń w realizacji projektów geotermalnych stanowiła doskonałą okazję do rozmów, które odbywały się w ramach czterech paneli dyskusyjnych, poprzedzonych prezentacjami wprowadzającymi (prof. dr hab. inż. Krzysztof Galos, dr hab. inż. Beata Kępińska, prof. PAN, Witold Stefaniak, Izabela Strzelecka).
Panel I, zatytułowany „Polityka UE a perspektywy rozwoju energii geotermalnej w Polsce” poruszył działania rządowych instytucji, takich jak Ministerstwo Klimatu i Środowiska oraz Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, mające na celu intensyfikację rozwoju geotermii. Prof. dr hab. inż. Krzysztof Galos, Podsekretarz Stanu, Główny Geolog Kraju w Ministerstwie Klimatu i Środowiska, zaznaczył, że rozwój energii geotermalnej stanowi priorytet rządu, a jego realizacja wpisuje się w zobowiązania międzynarodowe dotyczące zwiększenia udziału odnawialnych źródeł energii (OZE) oraz redukcji emisji zanieczyszczeń. Podkreślono, że Polska posiada znaczący potencjał geotermalny, szczególnie w kontekście ciepłownictwa i rekreacji, dzięki sprzyjającym warunkom geologicznym.
Paneliści sesji: prof. dr hab. inż. Krzysztof Galos, Podsekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska, Główny Geolog Kraju, prof. dr hab. Krzysztof Szamałek, Dyrektor PIG-PIB, Józef Matysiak, Zastępca Prezesa Zarządu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
I sesja panelowa (od lewej): prof. dr hab. inż. Krzysztof Galos, dr Olimpia Kozłowska (moderator panelu), Józef Matysiak, prof. dr hab. Krzysztof Szamałek
Panel II o nazwie „Racjonalna gospodarka zasobami wód termalnych i energią geotermalną” poświęcony był analizie aktualnego stanu rozpoznania i zagospodarowania zasobów wód termalnych. Dyskusja skupiła się na wpływie czynników geologicznych, hydrogeologicznych i ekonomicznych na efektywne wykorzystanie tych zasobów oraz na zwiększaniu efektywności energetycznej systemów opartych na geotermii. Paneliści zwrócili uwagę na konieczność kontynuacji rozpoczętych inwestycji oraz standaryzacji konstrukcji odwiertów, co mogłoby znacząco poprawić efektywność realizacji projektów. Podkreślono również znaczenie wymiany danych pomiędzy różnymi podmiotami eksploatującymi te same zasoby, co jest kluczowe dla zrównoważonego zarządzania zasobami geotermalnymi.
Paneliści sesji: dr inż. Bogusław Bielec, Kierownik Zakładu Rozwoju Odnawialnych Źródeł Energii, Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, dr hab. inż. Józef Chowaniec, prof. PIG-PIB, Polskie Stowarzyszenie Geotermiczne, dr inż. Piotr Długosz, Prezes Zarządu Proinsol Sp. z o.o., Marek Hajto, Akademia Górniczo-Hutnicza im. St. Staszica w Krakowie, dr hab. inż. Beata Kępińska, prof. Instytutu, Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, dr Olimpia Kozłowska, Zastępca dyrektora ds. państwowej służby geologicznej, Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy, dr hab. Mirosław Wąsik, prof. Uniwersytetu Wrocławskiego, dr Mariusz Socha, Kierownik Zakładu Wód Termalnych, Leczniczych i Solanek, PIG-PIB.
II sesja panelowa (od lewej): dr inż. Bogusław Bielec, dr hab. inż. Beata Kępińska, prof. PAN, dr inż. Piotr Długosz, Marek Hajto, dr Olimpia Kozłowska, dr hab. Mirosław Wąsik, dr Mariusz Socha (moderator panelu), dr hab. inż. Józef Chowaniec (online)
Panel III, zatytułowany „Projekty geotermalne w trakcie realizacji” zgromadził przedstawicieli inwestycji na różnych etapach rozwoju. Dyskusja dotyczyła ekonomicznego uzasadnienia budowy ciepłowni geotermalnych, ich opłacalności oraz długoterminowych korzyści płynących z eksploatacji tych źródeł energii. Omówiono również problemy techniczne, administracyjne oraz finansowe napotykane na różnych etapach realizacji projektów. Podkreślono kluczową rolę wsparcia dla badań, inwestycji oraz rozwoju infrastruktury, a także omówiono konkretne formy wsparcia finansowego, które mogą przyczynić się do przyspieszenia rozwoju sektora geotermalnego w Polsce.
Paneliści sesji: Lucjan Krzysztof Chrzanowski, Prezydent Miasta Żyrardowa, Beata Kuś, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Departament Ciepłownictwa, Kierownik Zespołu Geologii i Górnictwa, Sławomir Lorek, Prezes Zarządu Miejskiego Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej Konin Sp. z o.o., dr inż. Bogdan Noga, Zastępca Dyrektora Pionu Projektowania ds. Geologii, Multiconsult Polska Sp. z o.o., Witold Stefaniak, Prezes Zarządu Energetyki Cieplnej Sieradz Sp. z o.o., Dariusz Szymanowski, zastępca Burmistrza Wołomina ds. technicznych, dr Katarzyna Kurek, Wydział Ekonomii i Zarządzania, Czeski Uniwersytet Nauk Przyrodniczych w Pradze.
III sesja panelowa (od lewej): dr Katarzyna Kurek (moderator panelu), dr inż. Bogdan Noga, Dariusz Szymanowski, Sławomir Lorek, Beata Kuś, Lucjan Chrzanowski, Witold Stefaniak
Ostatni panel, zatytułowany „Doświadczenia funkcjonujących ciepłowni geotermalnych” skupiał się na analizie różnorodnych rozwiązań technicznych stosowanych w istniejących ciepłowniach. Zwrócono uwagę na korzystne warunki geologiczne i hydrogeologiczne, które sprzyjają rozwojowi tego sektora, choć wcześniej jego pełne wykorzystanie było ograniczone brakiem finansowania. Obecne programy wsparcia umożliwiają rozwój geotermii, jednak dodatkowe zachęty finansowe dla podmiotów prywatnych mogłyby znacząco zwiększyć tempo inwestycji. Podkreślono także, że rozwój ciepłowni geotermalnych przyczynił się do likwidacji wielu kotłowni opalanych węglem, co miało pozytywny wpływ na środowisko. Wskazano na bariery w postaci braku środków na modernizację istniejących obiektów oraz problemy formalno-prawne, które wydłużają proces inwestycyjny, co wymaga uproszczenia procedur administracyjnych.
Paneliści sesji: Arkadiusz Biedulski, Prezes Zarządu UOS Drilling S.A., Rafał Kaciński, Wiceprezes Zarządu Chochołowskie Termy Sp. z o.o., Paweł Plewiński, Prezes Zarządu Geotermii Poddębice Sp. z o.o., Marcin Słowek, Dyrektor ds. produkcji i rozwoju Geotermia Mazowiecka S.A., Przemysław Stasiak, Prezes Zarządu Geotermia Koło Sp. z o.o., Bogusław Zieliński, Prezes Zarządu Geotermia Pyrzyce sp. z o.o., dr Mariusz Socha, Kierownik Zakładu Wód Termalnych, Leczniczych i Solanek, PIG-PIB.
IV sesja panelowa (od lewej): Paweł Plewiński, Marcin Słowek, Arkadiusz Biedulski, Rafał Kaciński, Przemysław Stasiak, Bogusław Zieliński, dr Mariusz Socha (moderator panelu)
Forum spotkało się z pozytywnym odbiorem uczestników, w tym przedstawicieli administracji państwowej, samorządów, inwestorów oraz środowisk naukowych. Podkreślono ogromny potencjał geotermii w transformacji ciepłownictwa oraz jej znaczenie w rozwoju odnawialnych źródeł energii w Polsce.
Nagranie z konferencji
Tekst: Paulina Kopera
Zdjęcia: Michał Zieliński
Prezentacje
pdf Działania Rządu RP wspierające wykorzystanie energii geotermalnej w Polsce (2.07 MB)
pdf Geotermia Sieradz (2.34 MB)
pdf Racjonalna gospodarka zasobami wód termalnych i energią geotermalną (1.71 MB)