13 stycznia 2025 r. ekipa geologów z Państwowego Instytutu Geologicznego – PIB wyruszyła do Antarktyki. To piąta wyprawa pod kierownictwem merytorycznym prof. dr. hab. Jerzego Nawrockiego, której celem jest Wyspa Króla Jerzego, położona w Antarktyce Zachodniej.
Poza realizacją prac badawczych w Polskiej Stacji Antarktycznej im. Henryka Arctowskiego zespół PIG-PIB, we współpracy z argentyńską służbą geologiczną, planuje badać tereny położone wokół stacji Carlini. Najprawdopodobniej ekspedycja PIG-PIB odwiedzi także Wyspę Seymour, leżącą w pobliżu północnego krańca Półwyspu Antarktycznego.
Głównym celem ekspedycji jest realizacja zadania państwowej służby geologicznej, skoncentrowanego na integracji metod badawczych w kartografii geologicznej obszarów pokrytych lodem z wykorzystaniem technik geofizycznych. Prace będą polegać m.in. na przenoszeniu danych geologicznych z odcinków wybrzeża pozbawionych pokrywy lodowej na tereny nią pokryte, o których wiedzę posiadamy jedynie w ograniczonym zakresie. Szczególną wartość będą miały dane dotyczące grubości pokrywy lodowej analizowanego terenu, udostępnione przez Instytut Biochemii i Biofizyki PAN.
Kierownik wyprawy, prof. dr hab. Jerzy Nawrocki, zabiera na Antarktykę trójkę geologów: mgr Weronikę Czarnecką, odpowiedzialną za przygotowanie próbek do badań geochemicznych i petrologicznych, mgr. Marcina Olkowicza, który będzie obsługiwał dron z magnetometrem i dr. inż. Jakuba Bazarnika, doświadczonego polarnika. Dzięki tej strukturze zespołu, prace zapoczątkowane przez prof. dr hab. Jerzego Nawrockiego będą mogły być w przyszłości kontynuowane przez młodsze pokolenie naukowców.
Część grupy ekspedycyjnej tuż przed wyjazdem na lotnisko: prof. dr hab. Jerzy Nawrocki, mgr Weronika Czarnecka i mgr Marcin Olkowicz
Analizy rozpoczęte podczas ekspedycji będą następnie prowadzone po powrocie w laboratoriach Instytutu. Ich wyniki pozwolą na ocenę budowy geologicznej obszaru badań, w tym określenie wieku skał. Zebrane dane umożliwią interpretację krzywych magnetycznych i analizę anomalii. Rezultatem badań będą modele geologiczno-geofizyczne oraz zbiór danych geochemicznych i petrologicznych dotyczących badanych skał. W przypadku znalezienia odpowiednich minerałów możliwe będzie także precyzyjne określenie ich wieku.
Ładowanie do samochodu ostatniej skrzyni z niezbędnym sprzętem badawczym
Dzięki współpracy z argentyńską służbą geologiczną powstaną cenne wytyczne dla kartografii geologicznej obszarów pokrytych lodem.
Zakończenie wyprawy planowane jest na przełomie lutego i marca bieżącego roku.
Tekst i zdjęcia: Artur Baranowski
Ekspedycja jest realizowana w ramach zadania państwowej służby geologicznej pn. "Kartografia geologiczna północnej części Szetlandów Południowych (Antarktyka Zachodnia). Etap I: pilotażowe prace w okolicach stacji polarnych im. H. Arctowskiego i Carlini – testowanie i integracja metod badawczych" i jest finansowana ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.