Współpraca stratygrafów z Francji i Polski – w poszukiwaniu miejsca na „złoty gwóźdź” (granica jura/kreda)

W dniach 2-3 grudnia 2024 r. na uniwersytecie w Sorbonie (Paryż) odbyło się spotkanie francuskich grup roboczych ds. stratygrafii jury i kredy (Reunion Conjointe GFC/Groupe Jurassique de la section STRATI). Gościem specjalnym spotkania był prof. Jacek Grabowski z Państwowego Instytutu Geologicznego - PIB, który wygłosił zaproszony referat pt. The Jurassic/Cretaceous boundary: A short review of recent developments, przedstawiając obecny stan badań nad datowaniem i światową korelacją granicy pomiędzy systemami jurajskim i kredowym.

Prof. J. Grabowski jest przewodniczącym międzynarodowej grupy roboczej beriasu, odpowiedzialnej za opracowanie światowego wzorca granicy pomiędzy jurą a kredą. Jest to jedyna granica stratygraficzna tej rangi, nie posiadająca jeszcze formalnej i powszechnie przyjętej definicji.

W spotkaniu uczestniczyli także dr Damian G. Lodowski (PIG-PIB) oraz dr Justyna Kowal-Kasprzyk (AGH Kraków). Przedstawili oni nowe dane o biostratygrafii pogranicza jury i kredy profili francuskich z basenu wokontyjskiego (pd-wsch Francja), opartej na mikroskamieniałościach (kalpionellidy i dinocysty wapienne) oraz pierwsze wyniki kalibracji stratygraficznej pelagicznych utworów tytonu i beriasu na podstawie cykli orbitalnych.

Po konferencji odbyła się wycieczka terenowa do profilu Boulonnais na wybrzeżu Morza Północnego. W profilu, zlokalizowanym w malowniczym nadmorskim klifie, odsłaniają się utwory górnej jury (górny kimeryd i tyton), będące bardziej płytkowodnym odpowiednikiem sukcesji występującej w basenie polskim (formacja pałucka) oraz w południowej Anglii i w basenie Morza Północnego (formacja Kimmeridge Clay).

Zintegrowane badania stratygraficzne tego profilu (w tym magneto- i chemostratygrafia), datowanego na podstawie amonitów oraz z dobrze opracowaną sukcesją zmian klimatycznych (minerały ilaste), będą przedmiotem badań naukowców polskich i francuskich w najbliższych latach.

dwóch mężczyzn pozuje na tle nadmorskiego klifu

Ogólny widok profilu Boulonnais. Prof. Jean-Francois Deconinck (Uniwersytet w Dijon) i Jacek Grabowski (PIG-PIB). Pogranicze dolnego i srodkowego tytonu: piaskowce Creche (u podstawy klifu), oraz iłowce Creche i Wimereux (ciemne łupki i margle w dolnej części klifu). Górna część klifu – piaskowce Oies oraz węglany facji purbeku (pogranicze jury i kredy)

mężczyzna w czerwonej kurtce pozuje na tle ściany klifu

Prof. Jacek Grabowski na tle ogniwa łupków i wapieni z Croi (Argiles et calcaires de Croi, środkowy tyton)

trzy osoby pochylają się nad mapą na kamienistej plaży u podnóża klifu

Prof. Jean-Francois Deconinck z polskimi uczestnikami konferencji: dr Justyną Kowal-Kasprzyk (AGH Kraków) i dr. Damianem G. Lodowskim (PIG-PIB)

Tekst: Jacek Grabowski