Państwowa służba geologiczna opublikowała komunikat o bieżącej sytuacji hydrogeologicznej w okresie od 1 do 31 grudnia 2024 r. W opracowaniu przedstawiono analizę położenia zwierciadła wód podziemnych, stanu rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych oraz stanu zagrożenia niżówką hydrogeologiczną w pierwszym poziomie wodonośnym na obszarze całego kraju.
Zmiany położenia zwierciadła wód podziemnych i wydajności źródeł
W grudniu 2024 r. obniżenie średniego poziomu zwierciadła wód podziemnych w odniesieniu do stanu z poprzedniego miesiąca odnotowano w przypadku ponad 48% poddanych analizie punktów obserwacyjnych, przy czym w większości tych punktów poziom wód podziemnych nadal utrzymywał się powyżej granicy stanu niskiego ostrzegawczego (SNO).
Miesiąc wcześniej obniżenie poziomu wód podziemnych odnotowane zostało w około 77% wszystkich analizowanych punktów ujmujących pierwszy poziom wodonośny. W grudniu 2024 r. obniżenie zwierciadła wód podziemnych rejestrowane było głównie w południowej oraz wschodniej części Polski. Wzrost średniego poziomu wód podziemnych stwierdzono w tym czasie w niemal 44% punktów obserwacyjnych, tj. o 24% więcej niż przed miesiącem. Podniesienie średniego poziomu wód podziemnych nastąpiło głównie w centralnej i zachodniej części kraju.
Wahania swobodnego zwierciadła wód podziemnych przeważnie były niewielkie i najczęściej, zarówno wzrosty jak i spadki, mieściły się w przedziale 0-0,1 m.
W przypadku około 8% analizowanych punktów obserwacyjnych średni poziom wód podziemnych pierwszego poziomu wodonośnego nie uległ zmianie w porównaniu ze stanem odnotowanym w listopadzie 2024 r.
Zmiana położenia zwierciadła wody podziemnej w objętych analizą punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych w grudniu 2024 r.
Analiza zmian położenia swobodnego zwierciadła wód podziemnych w odniesieniu do poprzedniego okresu obserwacji została wykonana na podstawie wyników pomiarów przeprowadzonych w 191 rozmieszczonych na obszarze całego kraju, reprezentatywnych punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych ujmujących pierwszy poziom wodonośny (ppw).
Zmiany zasobów wód podziemnych
W grudniu 2024 r. stan rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych utrzymywał się na poziomie zbliżonym do odnotowanego miesiąc wcześniej. W około 93% wszystkich analizowanych punków obserwacyjnych, tj. około 1% więcej niż w poprzednim miesiącu, średni poziom wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym wskazywał na brak zagrożenia stanu rezerw zasobów w odniesieniu do najniższego rocznego położenia zwierciadła wód pod-ziemnych z okresu wielolecia (NNG).
Oznacza to, że wielkość rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych w poziomach wodonośnych o zwierciadle swobodnym na niemal całym obszarze kraju utrzymywała się na poziomie bezpiecznym dla zaopatrzenia ludności w wodę.
Wystąpienie zagrożenia dla użytkowania wód podziemnych wynikające z niskiego poziomu tych wód stwierdzono, tak jak w poprzednim miesiącu, w ponad 7% ogólnej liczby punktów objętych analizą. W tej grupie ponad 3% stanowiły punkty, w których średni miesięczny poziom wód podziemnych wskazywał na brak rezerw zasobów zmiennych w odniesieniu do granicy stanu NNG.
Brak rezerw zasobów wód podziemnych został odnotowany w miejscowościach Kaliska i Parciaki Stacja (województwo mazowieckie), Boksze Stare i Gugny (województwo podlaskie), Turza (województwo podkarpackie) oraz Okole (województwo zachodniopomorskie)
Poziom rezerw zasobów wód podziemnych w grudniu 2024 r. w objętych analizą punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych
Analiza stanu rezerw zmiennych zasobów wód podziemnych została wykonana na podstawie wyników pomiarów położenia swobodnego zwierciadła wody w 180 reprezentatywnych punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych.
Występowanie zagrożeń dla wód podziemnych
W grudniu 2024 r. w przypadku 24 punktów obserwacyjnych, co stanowi ponad 13%wszystkich analizowanych punktów (o około 1% mniej w stosunku do poprzedniego miesiąca), swobodne zwierciadło wód w pierwszym poziomie wodonośnym znajdowało się poniżej granicy stanu niskiego ostrzegawczego (SNO), co oznacza występowanie w tym rejonie niżówki hydrogeologicznej.
W omawianym miesiącu zjawisko niżówki w skali regionalnej nadal występowało na obszarach województw: kujawsko-pomorskiego, lubelskiego, łódzkiego, mazowieckiego, podkarpackiego, podlaskiego oraz wielkopolskiego, przy czym na obszarach województw warmińsko-mazurskiego i mazowieckiego niżówka zwiększyła rozprzestrzenienie, natomiast zasięg tego zjawiska zmniejszył się w województwach kujawsko-pomorskim, lubelskim, łódzkim i wielkopolskim.
Ponadto w grudniu 2024 r. niżówka hydrogeologiczna o zasięgu regionalnym odnotowana została również we wschodniej części województwa zachodniopomorskiego i w północnej części województwa świętokrzyskiego.
W 37 punktach obserwacyjnych (około 21%) poziom zwierciadła wód podziemnych w grudniu 2024 r. utrzymywał się w strefie między granicami stanów SNO i SNG, co oznacza, że w rejonach tych punktów, w przypadku utrzymywania się niekorzystnych warunków meteorologicznych, w tym przede wszystkim przy braku lub niewielkich opadach atmosferycznych, również może pojawić się niżówka hydrogeologiczna. Sytuacja taka może wystąpić głównie w północnej, północno-wschodniej, centralnej i wschodniej części kraju.
W przypadku 119 punktów obserwacyjnych, co stanowi ponad 66% wszystkich analizowanych punktów (około 3% więcej niż w poprzednim miesiącu), swobodne zwierciadło wód podziemnych znajdowało się powyżej wartości średniej z najniższych rocznych głębokości (SNG).
Ocena zagrożenia niżówką hydrogeologiczną w grudniu 2024 r.
Analiza stanu zagrożenia niżówką hydrogeologiczną na obszarze kraju została wykonana na podstawie wyników pomiarów przeprowadzonych w 180 reprezentatywnych punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych ujmujących pierwszy poziom wodonośny o zwierciadle swobodnym.