Z głębokim smutkiem przyjęliśmy wiadomość o śmierci dr Grażyny Miotk-Szpiganowicz, wieloletniej pracowniczki naukowej Oddziału Geologii Morza Państwowego Instytutu Geologicznego w Gdańsku. Śp. Grażyna Miotk-Szpiganowicz całe życie zawodowe poświęciła badaniom przeszłości Kaszub - kaszubskiego pojezierza, wybrzeża i morza, tyle że przeszłości prehistorycznej gdyż zajmowała się historią przemian szaty roślinnej w holocenie, tj. w ciągu ostatnich 11 700 lat, ze szczególnym uwzględnieniem wpływu człowieka na kształtowanie środowiska przyrodniczego.
Śp. Grażyna Miotk-Szpiganowicz urodziła się 20 kwietnia 1951 roku. Wczesne lata życia spędziła w Pucku - w rodzinie zasłużonej dla walki o polskość Kaszub. Była wnuczką Antoniego Miotka, znanego działacza na rzecz jedności Kaszub z Polską i jednego z głównych organizatorów Zaślubin Polski z Morzem w lutym 1920 roku.
Dr Grażyna Miotk-Szpiganowicz w latach 1964 – 1968 uczęszczała do Liceum Ogólnokształcące nr 1 w Pucku, a w latach 1969–1974 studiowała na Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, gdzie w 1974 roku uzyskała tytuł magistra w zakresie biologii - botaniki. Po ukończeniu studiów magisterskich rozpoczęła pracę na Uniwersytecie Gdańskim w ówczesnej Katedrze Geomorfologii i Geologii Czwartorzędu gdzie, z krótką przerwą (1979-1981) pracowała do roku 2003. W międzyczasie uzupełniała i doskonaliła swoją wiedzę i doświadczenie zawodowe uczestnicząc w Podyplomowym Studium Turystyki na Wydział BiNoZ Uniwersytetu Gdańskiego (1977 – 1978) oraz pracując w Instytucie Kształtowania Środowiska w Gdańsku (1980-1981) i uczestnicząc w 1982 roku na Uniwersytecie w Lund w kursie dotyczącym metod stosowanych w naukach paleogeograficznych.
W roku 1989 Grażyna Miotk-Szpiganowicz uzyskała stopień doktora z zakresu nauk przyrodniczych – biologia na podstawie rozprawy pt. „The history of the vegetation of Bory Tucholskie and the role of man in the light of palynological investigations”. Przewód doktorski i obrona pracy odbyły się na Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Był to w ówczesnym czasie jeden z pierwszych i bardzo nielicznych doktoratów z dziedziny Nauk o Ziemi zrealizowanych w ramach współpracy międzynarodowej, napisany w języku angielskim oraz opublikowany w międzynarodowym czasopiśmie ( Acta Palaeobotanica T.32, 1992). Współpromotorami doktoratu byli profesorowie Björn Berglund z Lund University oraz Kazimierz Tobolski z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu. Doktorat został uhonorowany w 1990 roku Nagrodą Rektora Uniwersytetu Gdańskiego za osiągnięcia naukowe.
W czasie pracy na Uniwersytecie Gdańskim dr Grażyna Miotk-Szpiganowicz prowadziła dla studentów geografii i ochrony środowiska wykłady m.in. z zakresu biostratygrafii, klasyfikacji osadów organicznych, paleogeografii, gleboznawstwa i ekologii. Ponadto w latach 1990-2003 opiekowała się i kierowała kilkunastoma pracami magisterskimi.
W 2003 roku dr Grażyna Miotk-Szpiganowicz rozpoczęła pracę w Oddziale Geologii Morza Państwowego Instytutu Geologicznego, gdzie pracowała do czasu przejścia na emeryturę w 2013 roku. W tym czasie twórczo kontynuowała i rozwijała swoje wcześniejsze zainteresowania naukowe. Była jednym z głównych wykonawców w grantach krajowych m.in. takich jak: „Rekonstrukcja zmian paleośrodowiskowych w obszarze Zatoki Puckiej na podstawie badań biostratygraficznych”, „Zmiany poziomu wód Zalewu Wiślanego w środkowym i późnym holocenie”, „Wpływ eksploatacji piasku z dna południowego Bałtyku na strukturę dna i zbiorowiska meio- i makrozoobentosu”, „Zapis zmian poziomu morza w torfowiskach nadbrzeżnych Zalewu Puckiego w późnym holocenie”, czy „Zanik ostatniego lądolodu w obszarze południowego Bałtyku w świetle datowań osadów zastoiskowych i delt glacjofluwialnych”. Wśród projektów krajowych należy szczególnie wymienić „Late Glacial and Holocene history of vegetation in Poland based on isopollen maps”, gdzie wniosła znaczący wkład w kilka rozdziałów tej fundamentalnej dla polskiej palinologii monografii.
Dr Grażyna Miotk-Szpiganowicz pracując w PIG-PIB uczestniczyła też w licznych grantach i projektach międzynarodowych takich jak m.in.: IGCP 426 „Continental shelves during last glacial cycle”, IGCP 526 “Continental Shelves: Risks, Resources and Record of the Past”, INQUA 0410 “Sea-level data integration for the south east region of the Baltic Sea”, “SINCOS - Sinking Coasts - Geosphere, Ecosphere and Anthroposphere of the Holocene Southern Baltic Sea” , COST 638 „Investigating and managing the impacts of sand and gravel extraction and use” oraz projekcie UE “Morphotectonics of the European Lowland Areas (MELA)”.
Była osobą bardzo kreatywną, potrafiącą łączyć wiele dyscyplin nauk - szczególnie angażowała się w projekty geoarcheologiczne – zarówno międzynarodowe jak np. projekty „Managing Cultural Heritage Underwater (MACHU)” czy “Submerged Prehistoric Archaeology and Landscapes of the Continental Shelf”, jak I krajowe. W szczególności interesowały ją przemiany środowiska naturalnego i interakcji człowiek – natura na wybrzeżach Zatoki Puckiej, czyli miejscem, gdzie się urodziła, spędziła znaczną część życia i pożegnała z naszym światem.
Tutaj należy wymienić szczególną i wiodącą rolę dr Grażyny Miotk-Szpiganowicz w opracowaniu rozdziałów „Historia Naturalna Zalewu i Zatoki Puckiej” w monografii gminy Puck oraz „Uwarunkowania środowiskowe położenia zespołu osadniczego z epoki kamienia w Rzucewie” w fundamentalnej monografii dotyczącej historii osadnictwa prehistorycznego nad Zalewem Puckim.
Udział w tak licznych projektach zaowocował znaczącymi publikacjami w renomowanych czasopismach, m.in. w takich jak „The Holocene”, „Quaternary Sciences Review”, „The Geological . Society of America Special Paper” czy „Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology”. Dr Grażyna Miotk-Szpiganowicz publikowała wyniki swoich badań nie tylko w czasie pracy zawodowej, ale również po przejściu na emeryturę, co najważniejsze – jej dorobek pozostaje z nami, a wyniki jej pracy długo jeszcze będą cytowane oraz ukazywać się w publikacjach naukowych.
Dr Grazyna Miotk-Szpiganowicz była znakomitym badaczem i wykładowcą, chętnie dzieliła się wiedzą, była autorytetem, którego teraz zabraknie. Zawsze pełna pasji badawczej, która wynikała z fascynacji nad złożonością i pięknem świata przyrody. Co najważniejsze - Grażyna z była osobą pełną empatii i dobroci, potrafiła słuchać ludzi, wszyscy mogli liczyć na jej życzliwość i zrozumienie.
Zabraknie nam jej jako Osoby i Koleżanki pełnej optymizmu i dobrego serca - taką zostanie w naszej pamięci!
Uroczystości pogrzebowe rozpoczną się 4 lutego 2025 r. o godzinie 10:00 mszą św. w Puckiej Farze, tj. w kościele p.w. Apostołów Piotra i Pawła w Pucku, po czym nastąpi odprowadzenie Zmarłej na miejsce wiecznego spoczynku na cmentarzu.
Rodzinie i Bliskim wyrazy głębokiego współczucia składają: Dyrekcja, Rada Naukowa i Pracownicy Państwowego Instytutu Geologicznego - PIB.
