27 września w Instytucie Meteorologii i Gospodarki Wodnej odbyła się konferencja prasowa poświęcona aktualnej ocenie stanu wód powierzchniowych i podziemnych w kraju. W roli ekspertów wystąpili pracownicy Państwowego Instytutu Geologicznego.
Przedłużający się od kilku miesięcy niedobór opadów atmosferycznych wyraźnie widać w dolinach rzek. Warszawiacy z ciekawością i pewnym niepokojem spoglądają na Wisłę, w której spod opadającej wody wyłaniają się łachy i kamienne wyspy. Wodowskazy rejestrują stany wody niższe od najniższych dotychczas obserwowanych. Ale nie tylko w Wiśle stan wody jest niski. Podobna sytuacja dotyczy większości rzek południowej i centralnej części Polski. Natężenie przepływu wody w rzekach spada poniżej przepływu średniego niskiego, a poziom wód gruntowych wyraźnie się obniża. Czy to znaczy, że może nam zabraknąć wody do celów konsumpcyjnych i gospodarczych, jak długo taki stan będzie trwał? Na te i inne pytania odpowiadali podczas konferencji prasowej m.in.: Stanisław Gawłowski – podsekretarz stanu w Ministerstwie Środowiska, Lesław Skrzypczyk – zastępca dyrektora PIG-PIB, dyrektor ds. państwowej służby hydrogeologicznej i Maciej Maciejewski – zastępca dyrektora IMiGW.
Informację o aktualnej sytuacji hydrologicznej i hydrogeologicznej przedstawiali (od lewej): Danuta Limanówka - kierownik projektu Klimat realizowanego przez IMGW, Stanisław Gawłowski – podsekretarz stanu w Ministerstwie Środowiska, Maciej Maciejewski – zastępca dyrektora IMGW, Marianna Sasim - główny hydrolog IMGW oraz Lesław Skrzypczyk – zastępca dyrektora PIG-PIB, dyrektor ds. państwowej służby hydrogeologicznej
W konferencji wzięli także udział eksperci Państwowego Instytutu Geologicznego: dr Małgorzata Woźnicka, dr Bogusław Kazimierski oraz dr Piotr Herbich.
Jako pierwszy głos zabrał minister Stanisław Gawłowski, który już w pierwszych słowach uspokoił wszystkich zgromadzonych, że w Polsce, mimo iż obserwujemy niski stan wód w niektórych rzekach, problemów zaopatrzenia w wodę nie ma. Podkreślił, że tegoroczna susza hydrologiczna nie jest niczym nowym. Takie susze w Polsce zdarzały się często. W latach 1971-2012 było ich 9 (1982, 1983, 1992, 1993, 1994, 2000, 2003, 2006, 2011), a prognozy wskazują, że w przyszłości nie uwolnimy się od susz. Od ponad 20 lat na świecie obserwowany jest wzrost tendencji do pojawiania się zjawisk ekstremalnych, w tym długotrwałych i głębokich susz.
Minister Gawłowski przedstawił aktualną sytuację meteorologiczną i hydrologiczną w Polsce oraz prognozę na najbliższy miesiąc. Wskazał, że szczególnie niekorzystna sytuacja występuje w dorzeczu górnej i środkowej Wisły oraz w zlewni górnej i środkowej Warty. Dotyczy to głównie woj. śląskiego, małopolskiego, świętokrzyskiego, podkarpackiego, łódzkiego, wielkopolskiego, mazowieckiego i lubelskiego. W ciągu najbliższego miesiąca prognozuje się utrzymanie niskiego stanu wody w rzekach południowej i centralnej części kraju, utrzymanie się przepływu wody poniżej średniego niskiego przepływu oraz lokalne wahania stanów wody związane głównie z pracą urządzeń hydrotechnicznych.
Ze względu na fakt, iż ok. 70% wód przeznaczonych do zbiorowego zaopatrzenia ludności w wodę do spożycia to wody podziemne, informacja o ich zasobach w stanie suszy hydrologicznej jest szczególnie istotna. Dyrektor Skrzypczyk przedstawił aktualną sytuację hydrogeologiczną w Polsce oraz prognozę dla wód podziemnych na najbliższy miesiąc. Wskazał, że stopień rezerw dostępnych do zagospodarowania odnawialnych zasobów wód podziemnych w skali roku kształtuje się na poziomie 80%.
Aktualną ocenę sytuacji hydrogeologicznej w kraju przedstawił dyrektor ds. państwowej służby hydrogeologicznej, dr Lesław Skrzypczyk
Jak podkreślił dyrektor Skrzypczyk, położenie zwierciadła wód podziemnych w większości z blisko 900 punktów obserwacyjnych państwowej służby hydrogeologicznej utrzymuje się w strefie stanów bezpiecznych dla użytkowania wód podziemnych do celów zaopatrzenia ludności i przemysłu w wodę. W sierpniu br. położenie zwierciadła wody w 28% punktów obserwacyjnych było w strefie stanów niskich, w 36% - w strefie stanów średnich i w 36% - w strefie stanów wysokich.
Na pytania dziennikarzy odpowiadała także dr Małgorzata Woźnicka z Państwowego Instytutu Geologicznego (kierownik Programu Hydrogeozagrożenia)
Na zakończenie konferencji dokonano podsumowania. Dalszy przebieg sytuacji hydrologicznej i hydrogeologicznej zależy od rozwoju sytuacji meteorologicznej. Ze względu na niski stan wód powierzchniowych na dużym obszarze, proces odbudowy ich zasobów może być długotrwały. Rozpocznie się on po wystąpieniu co najmniej kilkudniowych ciągłych opadów późnojesiennych o średnim natężeniu, co będzie sprzyjało ich wsiąkaniu w grunt, zasilaniu wód podziemnych i wzrostowi odpływu powierzchniowego.
Tekst: Anna Bagińska, Piotr Herbich, Lesław Skrzypczyk i Małgorzata Woźnicka
Zdjęcia: Joanna Kaczmarzyk
