Podczas zajęć terenowych młodzież samodzielnie przeprowadziła testy w piezometrze i zbadała podstawowe parametry fizykochemiczne napojów gazowanych i wód mineralnych, ale najwięcej emocji wzbudziła gra terenowa z wykorzystaniem odbiorników GPS.
W tym roku Oddział Dolnośląski PIG-PIB już po raz piąty uczestniczył w Dolnośląskim Festiwalu Nauki. Gdy w 2011 r. po raz pierwszy przystąpiliśmy do udziału w tej imprezie, urządziliśmy stanowisko w Parku Staromiejskim we Wrocławiu i zaprezentowaliśmy w nim osiągnięcia Państwowego Instytutu Geologicznego oraz Oddziału Dolnośląskiego PIG-PIB. W kolejnych latach zdobywaliśmy doświadczenie, jak atrakcyjnie prezentować nauki o Ziemi i promować osiągnięcia Instytutu. Wzorem innych instytucji naukowych zaprosiliśmy do współpracy nauczycieli i skupiliśmy działania na edukacji młodzieży.
W piątek 18.09.2015 r., w ramach panelu Nauki o Ziemi, przeprowadziliśmy zajęcia zatytułowane Geologia bez tajemnic – woda pod Ziemią, w których uczestniczyli uczniowie liceów ogólnokształcących z Bolesławca i Oleśnicy, z klas o rozszerzonym programie nauczania geografii. Pierwsza część zajęć miała charakter prezentacji, którą przedstawił w sali konferencyjnej oddziału Maciej Kłonowski. Zgodnie z hasłem tegorocznej, 18. odsłony festiwalu, które brzmiało Światło nauki, uczniowie zostali oświeceni kagankiem wiedzy – promień światła rzuciliśmy na pochodzenie, występowanie, zagrożenia jakości i ochronę wód podziemnych oraz na zarządzanie ich zasobami.
Na zakończenie tej części zajęć odbył się pokaz próbek skał, który wzbudził ogromne zainteresowanie licealistów, szczególnie tych, którzy okazali się wielkimi pasjonatami geologii i już podczas prezentacji wykazali się niezwykłą, jak na ten wiek, wiedzą w dziedzinie nauk o Ziemi. Młodzież i opiekunowie obejrzeli także kolekcję okazów fauny karbońskiej, zgromadzoną przez Franza Georga Zimmermana, pracownika oddziału w latach 1949-1957, prezentowaną w budynku OD PIG-PIB. Pasjonaci geologii otrzymali na pamiątkę próbki łupków węglistych z hałdy w Nowej Rudzie.
Druga, warsztatowa część zajęć odbyła się w pobliskim Parku Skowronim, w którym znajduje się piezometr sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych. Zajęcia terenowe poprowadzili geolodzy: Dorota Russ, Krzysztof Horbowy i Karol Zawistowski. Rozpoczęli je od krótkiej demonstracji, w jaki sposób należy mierzyć zwierciadło wód podziemnych w otworze i wyjaśnienia, dlaczego używany do tego celu przyrząd nazywa się świstawką. Następnie wszyscy chętni własnoręcznie wykonali pomiary za pomocą świstawki tradycyjnej oraz elektronicznej, dającej sygnał dźwiękowy i świetlny. Uczniowie dowiedzieli się także, w jakim celu prowadzi się monitoring wód podziemnych, jak pobiera się próbki wód za pomocą pompy oraz do czego wykorzystuje się wyniki monitoringu.
Pomiar głębokości zalegania zwierciadła wody podziemnej - objaśnia Karol Zawistowski z PIG
Po przeprowadzeniu udanych testów w piezometrze zaprezentowano sposób wykonywania pomiarów podstawowych parametrów fizykochemicznych wód i służące do tego celu przyrządy, tj. konduktometr, pH-metr i tlenomierz. Młodzież samodzielnie wykonała badania, porównując wyniki pH i przewodnictwa napoju energetycznego, wysokosłodzonego napoju gazowanego, wody destylowanej oraz kilku rodzajów naturalnych wód mineralnych.
Uczniowie I LO z Oleśnicy wykonują pomiary parametrów fizykochemicznych wody – nad przebiegiem prac czuwa Krzysztof Horbowy z PIG
Kolejna część zajęć, dotycząca systemu nawigacji GPS, wzbudziła najwięcej emocji. Gdy tylko licealiści dowiedzieli się, jak i po co lokalizuje się punkty terenowe oraz odczytuje współrzędne geograficzne, rozpoczęła się gra terenowa z wykorzystaniem ręcznych odbiorników GPS. Zabawa zdopingowała do zdrowej rywalizacji - uczniowie LO z Oleśnicy mocno zaangażowali się w jej przebieg. Słoneczna pogoda zachęcała do aktywności na świeżym powietrzu, a młodzież, zgodnie z zamysłem organizatorów festiwalu, bawiła się i cieszyła nauką.
Tekst: Jolanta Duczmańska-Kłonowska i Maciej Kłonowski
Zdjęcia: Dorota Russ
