Badania i obserwacje wód podziemnych w ramach Trójmiejskiej Sieci Obserwacyjnej (baza danych TSO) prowadzone były na zlecenie Wydziału Ochrony Środowiska Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku od końca lat 70. ubiegłego wieku. Oddział Geologii Morza Państwowego Instytutu Geologicznego przejął obserwacje w roku 1990 a od roku 1991 prowadził je w cyklu miesięcznym.
Zakres badań obejmował pomiar zwierciadła wody 1 raz w miesiącu i oznaczenie stężenia chlorków 2 razy w ciągu roku.
Sieć obejmowała ok. 100 punktów od Żuław Wiślanych po Hel i jez. Żarnowieckie. Ciągi pomiarowe dla wielu otworów przekraczały 25 lat. Wyniki obserwacji pozwalają na szczegółową ocenę wpływu aglomeracji Trójmiejskiej na położenie zwierciadła wód podziemnych. Możliwa jest także ocena wpływu (związku) wód Bałtyku z wodami podziemnymi w części lądowej. Niestety w roku 2005 z powodu braku środków zaniechano dalszych obserwacji. Jedynie w 3 punktach zlokalizowanych w Sopocie, na zlecenie Urzędu Miasta obserwowane są nadal stany wód podziemnych.
Rys. 1. Mapa dokumentacyjna Trójmiejskiej Sieci Obserwacyjnej
Wobec wyraźnych zmian hydrodynamicznych w obrębie wielopiętrowego systemu wodonośnego aglomeracji trójmiejskiej, przerwanie obserwacji stanów wód podziemnych w ramach TSO budzi uzasadniony niepokój. Dotyczy on głównie Gdańska, który jest jednym z najbardziej zagrożonych powodzią i podtopieniami miast w Polsce. Zagrożenie wynika z położenia – miasto usytuowane jest na terenach nizinno-depresyjnych i otoczone z dwóch stron „wielką wodą": Bałtykiem i dolnym odcinkiem Wisły (Żuławy Gdańskie). Prawdopodobieństwo wystąpienia podtopień intensyfikowane jest efektami zmian klimatycznych (podnoszenie się poziomu morza, wzrost aktywności hydro-meteorologicznej) oraz spadkiem eksploatacji wód podziemnych i co za tym idzie podnoszeniem się poziomu zwierciadła wód podziemnych w wyniku wypełniania się regionalnych lejów depresji (Rys. 2). Nadto obszary, które w przeszłości odwadniane były gęstą siecią rowów melioracyjnych są obecnie zabudowane.
Rys. 2. Wykresy średnich rocznych stanów wód podziemnych w wybranych punktach obserwacyjnych na obszarze aglomeracji trójmiejskiej
