Relacja z wyjazdu szkoleniowego pracowników Oddziału

W dniu 12.10.2022 r. odbył się kolejny, szkoleniowy wyjazd terenowy dedykowany młodym pracownikom Oddziału Świętokrzyskiego PIG-PIB, tym razem w rejon Jaworzni koło Kielc. Uczestnicy wyjazdu zapoznali się z budową geologiczną zachodniej części północnego skrzydła antykliny dymińskiej. W kamieniołomie Jaworznia prześledzono postwaryscyjską niezgodność erozyjno-kątową dwóch pięter strukturalnych: paleozoicznego i mezozoicznego (fot. 1). Piętro paleozoiczne reprezentowane jest przez wapienie należące do warstw sitkówczańskich formacji z Kowali (żywet-fran), a mezozoiczne przez osady terygeniczne formacji ze Szczukowic i formacji z Zagnańska (ind).

fot. 1

Fot. 1. Kontakt wapieni warstw sitkówczańskich formacji z Kowali z terygenicznymi osadami formacji ze Szczukowic

Przeanalizowano pozycję stratygraficzną tzw. „zlepieńców górnych” formacji z Czerwonej Góry w profilu Jaworzni (fot. 2). Przedstawiono także i omówiono genezę powstania dajek klastycznych. Omówione zostały również procesy i zjawiska krasowe oraz ich wiek na przykładzie jaskiń rozwiniętych w masywie wapiennym Góry Kopaczowej.

fot. 2

Fot. 2. Odsłonięcie zlepieńców górnych formacji z Czerwonej Góry

W trakcie wyjazdu zapoznano się również ze ścieżką geoedukacyjną na Górze Moczydło, która poświęcona jest mineralizacji kruszcowej, głównie galenowej, a także sposobom  jej eksploatacji w przeszłości. Mineralizacja hydrotermalna tego typu notowana jest głównie w wapieniach warstw sitkówczańskich w rejonie Jaworzni. Jednym z przystanków ścieżki jest kapliczka poświęcona dr. inż. Zbigniewowi Rubinowskiemu (fot. 3), wieloletniemu pracownikowi Oddziału Świętokrzyskiego PIG i badaczowi mineralizacji kruszcowej w regionie świętokrzyskim.

fot. 3

Fot. 3. Uczestnicy wyjazdu przy kapliczce poświęconej Zbigniewowi Rubinowskiemu na Górze Moczydło

W trakcie dalszej części warsztatów terenowych omówiono odsłonięcie dolnokambryjskich piaskowców formacji z Ociesęk, występujących w starym kamieniołomie na Górze Plebańskiej (fot. 4). Skały tego wieku  budują m.in. jądro antykliny dymińskiej.

fot. 5Fot. 4. Odsłonięcie piaskowców formacji z Ociesęk na Górze Plebańskiej Fot. K. Bieńko

Zapoznano się także z morfologią zachodniej części bliskiego, permsko-mezozoicznego obrzeżenia Gór świętokrzyskich i wskazano jej związek z budowa geologiczną (fot. 5).

fot. 4

Fot. 5. Uczestnicy wyjazdu na zachodnim zboczu Góry Moczydło, skąd rozpościera się panorama na zachodnią część Gór Świętokrzyskich

 

Tekst A. Mader, K. Bieńko

Zdjęcia O. Pedrycz