Referat "Dewon w kamieniołomie Skrzelczyce"

W dniu 9 listopada 2022 r. w Oddziale Świętokrzyskim PIG-PIB został wygłoszony referat mgr Olgierda Pedrycza pt. „Dewon w kamieniołomie Skrzelczyce”. Zaprezentowana została geologia kamieniołomu „Skrzelczyce” znajdującego się w gminie Pierzchnica. Kamieniołom leży na obszarze antyklinorium chęcińsko- klimontowskiego i znajduje się w obrębie południowego skrzydła wschodniej części antykliny chęcińskiej.

Dewon w kamieniołomie Skrzelczyce reprezentowany jest przez odsłaniające się masywne i uławicone skały wapienne oraz zalegające nad nimi, w południowo- zachodniej części kamieniołomu łupki margliste przeławicone wkładkami wapieni marglistych i konkrecjami węglanowymi. Wapienie masywne wykształcone są w postaci wapieni stromatoporoidowo-mikrobialno-koralowcowy, dominującymi mikrofacjami w tej  jednostce są  mikrobialne wackstony i packstony krynoidowe z kalcisferami, peloidami i fragmentami muszli małżoraczków i ramienionowgów.

Ten krótki opis przywodzi na myśl skojarzenie z jednym z najbardziej rozpoznawalnych paleozoicznych stanowisk Gór Świętokrzyskich - Kadzielnią.  I faktycznie, wapienie masywne z kamieniołomu Skrzelczyce można śmiało uznać za kopiec mułowy typu kadzielniańskiego. Dotychczas rejon Skrzelczyc  traktowany był jako głębsze partie frańskiego stoku platformy kieleckiej schodzącego do wewnątrz-platformowego basenu Chęciny-Zbrza. Tymczasem, nowe dane z kamieniołomu „Skrzelczyce” wskazują, że rejon ten jest przedłużeniem pasa, występowania bioherm typu kadzielniańskiego, biegnącego od Jaźwicy do Kowali.

Dodatkowo w kamieniołomie występuje szereg osobliwości geologicznych takich jak jaskinie paleokrasowe, żyły neptuniczne czy brekcje śródforamcyje.