RELACJA Z IV RAJDU PO ŚCIEŻCE GEOEDUKACYJNEJ "DOLINA ŚWIŚLINY"

9 września 2025 r. odbył się IV Rajd Pieszy po ścieżce geoedukacyjnej „Dolina Świśliny” w Górach Świętokrzyskich. Ścieżka została przygotowana przez pracowników Państwowego Instytutu Geologicznego – Państwowego Instytutu Badawczego i otwarta w 2022 r.

IV rajd, tak jak poprzednie, został zorganizowany przez Stowarzyszenie „Witulin nad Świśliną” i Koło Gospodyń Wiejskich w Dołach Biskupich, a poprowadzony przez pracowników Oddziału Świętokrzyskiego PIG-PIB. Uczestnikami rajdu byli uczniowie klas trzecich Publicznej Szkoły Podstawowej im. Antoniego Hedy "Szarego" w Kunowie.

Tegoroczny rajd po raz kolejny pokazał, że wędrówka może być świetnym pretekstem do nauki i odkrywania niezwykłych miejsc. Trasa rozpoczęła się przy zaporze Zbiornika Wióry, gdzie uczestnicy oglądali lapidarium z okazami piaskowców dolnotriasowych sprzed 250 milionów lat. Uwagę uczniów przykuły widoczne na nich tropy gadów i płazów, stanowiące fascynujące świadectwo pradawnego życia.

Z tego miejsca grupa wyruszyła w dół doliny Świśliny, podziwiając malownicze krajobrazy i jednocześnie poznając kolejne fragmenty geologicznej historii regionu. Duże wrażenie, na uczestnikach rajdu, zrobił dawny kamieniołom Doły Opacie, obecnie będący pomnikiem przyrody. W stromo nachylonych ławicach dolomitów środkowego dewonu można dostrzec nie tylko mineralizację kalcytowo-żelazisto-manganową, ale i efektowny fałd leżący – znak potężnych procesów tektonicznych sprzed setek milionów lat. Z kolei w prawobrzeżnej części Dołów Biskupich – Witulinie, w ścianie kamieniołomu uczestnicy mogli zobaczyć granicę między piaskowcami retu a skalami węglanowymi wapienia muszlowego. Równocześnie rajd pozwalał odkrywać także historię rozwoju gospodarczego Doliny Świśliny. Jej świadectwem są m.in. pozostałości po dawnej  Kopalni Piaskowca  i Fabryce Wyrobów Kamieniarskich „Doły i Święcie”, założonej przez Ignacego Kotkowskiego, dziadka Witolda Gombrowicza pod koniec XIX w. Kamieniarstwo, które kwitło tu od XVII wieku, nadało regionowi niepowtarzalny charakter, a dziś stanowi ważny element jego dziedzictwa kulturowego.

Rajd zakończył się w siedzibie OSP w Dołach Biskupich, gdzie Burmistrz Miasta i Gminy Kunów, Lech Łodej, podkreślił znaczenie ścieżki geoedukacyjnej w promowaniu dziedzictwa geologicznego i budowaniu świadomości lokalnej społeczności.

Spotkanie zakończył poczęstunek przygotowany przez Koło Gospodyń Wiejskich w Dołach Biskupich, które jak zawsze zadbało o wyjątkową atmosferę. Wspólne rozmowy przy stole stanowiły naturalne dopełnienie całego dnia – wędrówki, nauki, odkrywania i integracji.

Czwarta edycja rajdu potwierdziła, że Dolina Świśliny to nie tylko atrakcyjny krajobrazowo fragment regionu, ale przede wszystkim otwarta księga historii Ziemi, z której mogą czerpać zarówno mieszkańcy, jak i turyści. To również dowód na to, że cykliczne wydarzenie o charakterze geoedukacyjnym potrafi przyciągnąć i zafascynować uczestników, budując więź z przyrodą i lokalnym dziedzictwem.

Udział w wydarzeniu został sfinansowany z środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w ramach zadania psg pn. „Ochrona georóżnorodności, geoedukacja i geoturystyka”.

Tekst: Ewelina Bąk, Anna Mader

Zdjęcia: Ewelina Bąk