Referat „Analiza porównawcza jakości wody rzeki Przemszy w wybranych fragmentach”

W dniu 15 października 2025 r. w Oddziale Świętokrzyskim PIG-PIB został wygłoszony referat pt. „Analiza porównawcza jakości wody rzeki Przemszy w wybranych fragmentach”, którego autorem był mgr inż. Marcin Rutkowski. 

Zgromadzonym zaprezentowano zestawienie wyników oznaczeń stężeń składników zanieczyszczających wody rzeki Przemszy. Próbki wody pobrano na przełomie sierpnia i września 2019 roku. Przedstawione wykresy zmian zawartości wybranych substancji wzdłuż biegu Czarnej i Białej Przemszy pozwoliły słuchaczom poznać trend zmian stopnia zanieczyszczenia w obu rzekach. Badania wykazały, że zarówno Czarna jak i Biała Przemsza oraz Przemsza po połączeniu się obu cieków nie spełniają wymagań dla I i II klasy jakości wód powierzchniowych (Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 25 czerwca 2021 r. w sprawie klasyfikacji stanu ekologicznego, potencjału ekologicznego i stanu chemicznego oraz sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych, a także środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych - Dz.U. 2021 poz. 1475) w wyniku przekroczenia dopuszczalnych granic wielu wskaźników. Najwyższe stężenia chlorków odnotowano na obszarze Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego. Rekordowe zawartości tego składnika rozpuszczonego w wodzie oznaczono w próbkach pobranych z prawych dopływów Czarnej Przemszy: Brynicy oraz Boliny. Chlorki są dobrym wskaźnikiem zanieczyszczenia ze względu na ich małą zawartość w wodach słodkich. Zarówno w Czarnej i Białej Przemszy oraz w Przemszy stężenie rtęci przekracza maksymalne dopuszczalne granice ww. rozporządzenia. Największe skażenie tym metalem odnotowano u źródeł tych rzek. Ponadto w Białej Przemszy oraz w Przemszy odnotowano przekroczenie maksymalnych dopuszczalnych granic stężeń ołowiu, cynku, talu oraz kadmu. Dodatkowe badania potwierdziły, że zanieczyszczenie tymi metalami pochodziło ze zrzutów wód kopalnianych z Kopalni Olkusz-Pomorzany i dostawało się do Białej Przemszy wraz z jej lewobrzeżnymi dopływami: Białą i Sztołą. 31 grudnia 2020 roku wspomniana kopalnia została zamknięta, w związku z czym stopień zanieczyszczenia Białej Przemszy wymienionymi metalami mógł ulec znacznej zmianie.

Przedstawione materiały pochodzą z pracy magisterskiej prelegenta. Ponadto rozszerzone wyniki badań zaprezentowano w artykule pt. „The environmental fate of metals from zinc and lead mining area in surface water (Przemsza River, southern Poland)” (DOI: https://doi.org/10.7494/geol.2022.48.4.353)