Ze względu na częstotliwość występowania trzęsień ziemi na danym terenie wyróżnia się obszary:


sejsmiczne – obszary, na których odczuwalne trzęsienia ziemi są zjawiskiem niemal codziennym; wymienić tu należy trzy najważniejsze strefy: strefa śródziemnomorska i transazjatycka, strefy rozciągania w obrębie ryftów (grzbiety oceaniczne) oraz Rów Afrykański we wschodniej części tego kontynentu. W strefie strefa śródziemnomorskej i transazjatyckiej notuje się 15% wszystkich notowanych trzęsień ziemi. pas ciągnący się na zachód przez Chiny, wzdłuż Himalajów, przez Iran, a następnie na północ i południe od Morza Śródziemnego; w strefie tej,
pensejsmiczne – obszary, na których silne wstrząsy występują stosunkowo rzadko; obejmują między innymi zachodnią i środkową Europę oraz północno-wschodnią Azję.
asejsmiczne – obszary, na których bardzo rzadko są spotykane umiarkowane wstrząsy, zalicza się do nich między innymi: Skandynawię, środkowo-zachodnią Rosję, Saharę, północno-wschodnią Kanadę, Grenlandię i Brazylię.
Występowanie zjawisk sejsmicznych w skali globalnej wiąże się z procesami, jakie zachodzą w strefach kontaktu poruszających się w różnych kierunkach płyt oceanicznych i kontynentalnych. W wyniku tych ruchów może dochodzić do wzajemnego nasuwania, odsuwania lub przesuwania się płyt względem siebie jak to pokazano na schemacie.

sejsm 03 01 tekto

Lokalizacja i kierunki przemieszczania się płyt tektonicznych I i II rzędu /źródło: Wikipedia


Wyróżnia się kilka rodzajów granic płyt tektonicznych:
Strefy ryftowe, w których roztopiona materia pochodząca z wnętrza ziemi wznosi się ku powierzchni, odpychając od siebie płyty. Materia ta jest „dobudowywana” do krawędzi płyt i tworzy nową skorupę oceaniczną. Większość stref ryftowych znajduje się na oceanach; na przykład płyty euroazjatycka i północnoamerykańska odsuwają się od siebie wzdłuż grzbietu środkowoatlantyckiego. W strefach ryftowych zachodzą płytkie trzęsienia ziemi o hipocentrach na głębokości do 70 km.


Uskoki transformacyjne tworzą się w miejscach, gdzie płyty przesuwają się obok siebie. Przykładem jest uskok, a właściwie system uskoków, San Andreas w Kalifornii. Trzęsienia ziemi związane z tego typu granicami płyt pojawiają się na małych głębokościach.


Strefy subdukcji powstają tam, gdzie jedna płyta (nazywana płytą dolną) pogrąża się pod drugą płytę (nazywaną płytą górną). Granice tego typu stwierdzono np. wzdłuż północnozachodnich wybrzeży Stanów Zjednoczonych, zachodniej Kanady oraz południowej Alaski i Wysp Aleuckich. Strefy subdukcji charakteryzują się specyficznym układem ognisk trzęsień ziemi. Gromadzą się one wzdłuż pochylonej skośnie powierzchni, która zaczyna się pod dnem oceanu, w pobliżu rowu, i zapada pod kontynent pod średnim kątem 45°, do głębokości nawet 700 km. Skupia ona ogniska trzęsień płytkich przy rowie i coraz głębszych w miarę oddalania się od niego. Nazwano ją strefą Benioffa.

 sejsm 03 02 ryft

Trzęsienia ziemi mogą występować także wewnątrz płyt, jednak stanowią one tylko niecałe 10% wszystkich trzęsień ziemi. Na przykład trzęsienia ziemi w New Madrid w latach 1811–1812 oraz trzęsienie ziemi w Charleston w 1886 roku były zlokalizowane wewnątrz płyty północnoamerykańskiej.
O wiele bardziej powszechne są trzęsienia ziemi związane z granicami płyt. Występują tam największe i najsilniejsze wstrząsy oraz towarzyszą im zjawiska wulkaniczne.
Zdarzenia sejsmiczne zachodzą również w innych miejscach, gdzie zwykle mają inną przyczynę. Są to m.in.:


• naruszenia równowagi rozkładu naprężeń w górotworze w wyniku prowadzonej działalności górniczej i lokalnie wywołanie tąpnięć, czyli tzw. wstrząsów górniczych – przyczyną kumulacji naprężeń jest tu drążenie wyrobisk podziemnych zakłócających naturalne tzw. litostatyczne pole naprężeń, usuwanie i przemieszczanie dużych mas w górnictwie odkrywkowym, budowa dużych zapór i spiętrzanie zbiorników zaporowych (tzw. sejsmiczność indukowana);
• izostazja, czyli odprężanie obszarów zlodowaconych w okresie plejstocenu.