Stanisław Doktorowicz-Hrebnicki

Stanisław Doktorowicz-HrebnickiStanisław Doktorowicz-Hrebnicki syn Adama i Stanisławy z domu Stankiewicz urodził się w Petersburgu 9 listopada 1888 roku. Ojciec był botanikiem, pomologiem, profesorem Instytutu Leśnego w Petersburgu.

S. Doktorowicz-Hrebnicki w 1906 r. ukończył gimnazjum realne i od jesieni tego roku rozpoczyna studia w Instytucie Górniczym w Petersburgu na Podwydziale Geologiczno-Poszukiwawczym Wydziału Górniczego.

W 1912 roku kończy studia pracą dyplomową z zakresu górnictwa pt. "Projekt poszukiwań geologiczno-górniczych na terenie jednej z kopalni węgla kamiennego w Zagłębiu Donieckim" i z zakresu geologii pt. "Opis skał ze złoża rud kobaltu w Daszkiesanie w kraju Zakaukaskim." Prace powyższe bronił u prof. K.Bohdanowicza uzyskując tytuł inżyniera górniczego.

Od listopada 1912 rozpoczyna pracę w Komitecie Geologicznym w Petersburgu początkowo jako geolog-asystent. Prowadzi prace terenowe we wschodniej Syberii, na wschód od jeziora Bajkał.

W latach 1912-1913 zbiera faunę kredową z czarnomorskiego wybrzeża Kaukazu. Do 1917 bada złoża kruszców jak molibdenu w środkowej części Zabajkala, fluorytu, wolframu, oraz złóż magnetytu w rejonie irkuckim k.Bracka nad Angarą.

Do lipca 1922 r. jako adiunkt pełni funkcję sekretarza naukowego Sekcji Syberyjskiej Komitetu Geologicznego.

1 października 1921 r. rozpoczyna pracę w PIG jako etatowy geolog na Wydziale Węgli, którego głównym tematem prac było wieloletnie kartowanie Górnośląskiego Zagłębia Węglowego w skali 1:25 000.

W latach 1923-1925 opracowuje arkusz Grodziec drukowany w wersji mapy zakrytej i odkrytej (strukturalnej).

W latach 1931-32 bierze udział w poszukiwaniu złóż węgli brunatnych w rej. Rogowa, Kokoszki i Żyrardowa.

W latach 1932-1935 zajmuje się petrografią i chemizmem węgla kamiennego a w 1935-36 opracowuje złoża glinek ogniotrwałych w północnej części GZW oraz określa zasoby rud Zn-Pb w okolicach Olkusza.

W 1937 r. prowadzi badania petrograficzne i mikroskopowe węgli kamiennych z okolic Chorzowa dla wyjaśnienia zależności między stopniem uwęglenia a wykształceniem petrograficznym.

W tym czasie obejmuje kierownictwo nowej Stacji Terenowej w Dąbrowie Górniczej potem w Czeladzi, która dała początek obecnemu Oddziałowi Górnośląskiemu w Sosnowcu.

W 1940 prowadzi badania złóż rud żelaza pasma tychowskiego w rejonie Starachowic.

W 1943 - 44 r. wykonuje zdjęcie geologiczne na zachód od Krakowa w rej. Dębnika, Zabierzowa aż do rz. Wisły.

W marcu 1945 rozpoczyna organizowanie Wydziału Geologii Węgli w Stacjach Terenowych w Czeladzi i Szczawnie Zdroju. W latach 1946 - 47 wspólnie z prof. T.Bocheńskim opracowuje i wprowadza trzycyfrową, liczbową nomenklaturę pokładów węgla w GZW. Staje się ona fundamentem do systematycznego ujęcia problemów geologicznych niecki węglowej.

W 1947 ma miejsce wydanie wielu arkuszy map geologicznych z GZW, których autorem jest S.Doktorowicz-Hrebnicki.

W latach 1951 - 52 opracowuje Przeglądową mapę geologiczną Polski ark.Wałbrzych, Kraków, Opole w skali 1:300 000.

Sporządza również pierwszy bilans zasobów węgla kamiennego GZW i DZW i węgla brunatnego Polski oraz opracowuje plan prac geologiczno-poszukiwawczych przemysłu węglowego na lata 1950 - 55.

W 1954 r. kończy realizację opracowania kartograficznego GZW w skali 1:50 000 i 1:100 000. W tym roku uzyskuje tytuł profesora zwyczajnego oraz członka korespondenta PAN. Przewodniczy Podkomisji Zasobów Węgla w Państwowej Komisji Rady Energetycznej.

W latach 1923 - 1971 publikuje ponad 50 prac. Ogółem 67 pozycji publikowanych oraz wiele dziesiątków pozycji archiwalnych i rękopiśmienne mapy stanowią dorobek naukowy S.Doktorowicza-Hrebnickiego.

Został On odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (1950), Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1952), Medalem 10-lecia PL (1955), Orderem Sztandaru Pracy I klasy (1957), Odznaką Tysiąclecia Państwa Polskiego (1966). Na jego część wybito srebrny medal z okazji 40-lecia pracy w IG (16.XI.1962). Jest laureatem indywidualnej Nagrody Państwowej I stopnia (1964).

Stanisław Doktorowicz-Hrebnicki był wybitnym fachowcem, dokładny w obserwacjach, rozważny w syntezach, nadzwyczaj pracowity, obowiązkowy, doskonały organizator , skromny, nieśmiały, życzliwy, wyrozumiały, specjalista o szerokich horyzontach.

Zmarł 27 grudnia 1974 w wieku 86 lat i został pochowany na Cmentarzu na Powązkach w Warszawie.

Opracował: Zbigniew Werner

Źródła:

  • Stanisław Doktorowicz-Hrebnicki (1888 - 1974), Rocznik Polskiego Towarzystwa Geologicznego, Tom XLV, Nr 3/4, Kraków, 1975;
  • Profesor Zwyczajny w Instytucie Geologicznym, inż.górn. Stanisław Doktorowicz-Hrebnicki, (9.XI.1888 Petersburg - 27.XII.1974 Warszawa), Przegląd Geologiczny Nr 3, 1975;