W dniach 2-5 września 2018 r. Łuków był oblężony przez geologów i miłośników nauk przyrodniczych. O geologii mówiło się lekko, łatwo i przyjemnie podczas II Festiwalu Jurajskiego i bardzo naukowo podczas Zjazdu Polskiego Towarzystwa Geologicznego. Prawdziwą sensacją tegorocznego Zjazdu były jurajskie piaskowce z bogatą fauną, głównie małży, leżące prawdopodobnie na utworach dolnego triasu, które wchodzą również w skład łukowskich kier lodowcowych.
W pięknym obiekcie Parisel Palace w Klimkach pod Łukowem odbył się 86. Zjazd Polskiego Towarzystwa Geologicznego. Tematyka Zjazdu była związana z krawędzią platformy wschodnioeuropejskiej, która od lat jest fascynującym obszarem badawczym, szczególnie dla geologii strukturalnej, tektoniki i geologii złóż, a także dotyczyła pozostawionych przez lądolód skandynawski kier jurajskich z unikatowymi skamieniałościami amonitów.
Organizacja Zjazdu PTG na Ziemi Łukowskiej, odbyła się po raz pierwszy i była możliwa dzięki harmonijnej współpracy Urzędu Gminy Łuków z Państwowym Instytutem Geologicznym - PIB i Polskim Towarzystwem Geologicznym. Po oficjalnym otwarciu Zjazdu przez prof. A. Gasińskiego – prezesa Zarządu Głównego PTG, odbyła się sesja plenarna w ramach której wygłoszono 12 referatów. Zjazd rozpoczęły prezentacje dotyczące aspektów tektoniki Polski, w tym zwłaszcza jej północno-wschodniej części.
Główne rysy budowy geologicznej platformy prekambryjskiej, platformy paleozoicznej oraz kenozoicznego pasma orogenicznego Karpat przedstawił prof. dr hab. Paweł Aleksandrowski z Państwowego Instytutu Geologicznego (fot. Michał Wyglądała)
Dużo uwagi, zarówno w kontekście geologicznym, jak i geoturystycznym, poświęcono krom jurajskim z okolicy Łukowa, które są jednym z najbardziej rozpoznawalnych stanowisk jurajskich na świecie oraz inspiracją do rozwoju geoturystyki w tym regionie. Przedstawiono rys historyczny badań iłów keloweju i występujących w nich konkrecji węglanowych z doskonale zachowanym materiałem paleontologicznym oraz wskazano nowe wyzwania badawcze.
Prawdziwą sensacją Zjazdu były piaski i piaskowce z fauną środkowego keloweju, które do tej pory nie były w okolicy Łukowa znane. Uczestnicy Zjazdu mieli możliwość zapoznania się z tymi utworami w specjalnie wykonanym odsłonięciu. Prof. dr hab. Andrzej Wierzbowski, znawca jurajskich amonitów potwierdził, że amonity zawarte w skale wskazują wprost na środkowy kelowej. Mało tego - okazało się, że kelowej leży na czerwonych iłach, wieku prawdopodobnie dolnotriasowego! Jeśli wiek czerwonych iłów się potwierdzi, będzie to oznaczać, że miejsce, skąd kry jurajskie zostały wyrwane z podłoża i przeniesione w okolice Łukowa, znajduje się w rejonie Kłajpedy na Litwie, bo tam profil utworów jest identyczny. To z pewnością największa rewelacja tegorocznego Zjazdu PTG.
Fragment piaskowca keloweju z bogatą fauną małżową (kra jurajska w Gołaszynie) – fot. A. Bagińska
Wpływ zlodowaceń, w tym przede wszystkim zlodowacenia odry na teren ziemi łukowskiej przedstawił dr Marcin Żarski z PIG-PIB (fot. Michał Wyglądała)
Dyskusja na temat nowego odkrycia, a także wykorzystania walorów geologicznych gminy dla jej rozwoju wzbudziła także zainteresowanie lokalnych mediów. Wywiadów dla TVP udzielili m.in. dr hab. Włodzimierz Mizerski oraz mgr Paweł Woźniak, którzy podkreślili duże szanse na promocję gminy Łuków.
Wywiadu udzielają: Włodzimierz Mizerski... (fot. A. Bagińska)
...oraz Paweł Woźniak (fot. A. Bagińska)
Drugiego dnia Zjazdu odbyła się sesja, w której uczestniczyli również uczniowie z najbliższej szkoły w Gręzówce. Warto nadmienić, że na początku sesji prezes Zarządu Głównego PTG wręczył jednorazowe „stypendium amonitowe” dla uczennicy Zespołu Szkół w Gręzówce Annie Przeździak za wyróżniające się zainteresowanie naukami przyrodniczymi. W sesjach równoległych przedstawiano referaty i toczyły się dyskusje dotyczące przede wszystkim możliwości wykorzystania walorów geologicznych ziemi łukowskiej w geoturystyce.
Na Zjeździe PTG nie mogło zabraknąć stoiska Państwowego Instytutu Geologicznego. Uczestnicy Zjazdu mieli zakupu wydawnictw PIG-PIB. Największym zainteresowaniem cieszyły się mapy geologiczno-turystyczne i pozycje z serii Wokół geologii (fot. A. Bagińska)
Ostatniego dnia Zjazdu odbyła się sesja terenowa, prowadzona przez dr Marcina Żarskiego i dr Annę Hrynowiecką z PIG-PIB pt. „Terra lukoviensis – osady i formy rzeźby terenu zlodowacenia odry i interglacjalne plejstoceńskie pojezierza”.
Według zgodnych opinii uczestników Zjazd był udany i ciekawy, a nowe odkrycie, które mogło zostać dokonane tylko dzięki współpracy z Urzędem Gminy Łuków sprawiło, że znacznie wzrosło zainteresowanie władz gminy i jej mieszkańców ciekawostkami geologicznymi na ziemi łukowskiej. Można mieć nadzieję, że znajdzie to oddźwięk w działaniach na rzecz propagowania ziemi łukowskiej jako regionu wartego odwiedzenia. Wszak Bałtów wypromował się na zaledwie jednym tropie dinozaura.
W imieniu organizatorów Zjazdu dziękujemy wszystkim jego uczestnikom za ciekawe dyskusje i już dzisiaj zapraszamy na kolejny 87. Zjazd Naukowy PTG do Czernej w Bieszczadach.
Pobierz: pdf Materiały konferencyjne 86. Zjazdu Naukowego PTG (38.04 MB)
Tekst: W. Mizerski, A. Bagińska
Organizacja stoiska PIG-PIB została zrealizowana w ramach tematu "Upowszechnianie wiedzy z zakresu geologii oraz promocja działań służby geologicznej" oraz sfinansowana ze środków NFOŚiGW
