Przedstawiciele Państwowego Instytutu Geologicznego - PIB wzięli udział w obchodach 100. rocznicy utworzenia holenderskiej służby geologicznej, obecnie Holenderskiej Organizacji do spraw Badań Stosowanych – Nederlandse Organisatie voor Toegepast Natuurwetenschappelijk Onderzoek (TNO). Obchodom zorganizowanym w Utrechcie towarzyszyła sesja specjalna, prezentująca 100-letnią historię, stan aktualny i perspektywy kartografii geologicznej w Holandii.
TNO została powołana w 1918 r., a jednym z jej głównych zadań było - i nadal jest - systematyczne kartowanie geologiczne całego kraju. Stulecie holenderskiej kartografii geologicznej było zatem tematem przewodnim jubileuszowej sesji. Wykłady i prezentacje były cennym wkładem do dyskusji na temat roli i głównych celów kartografii geologicznej w Europie w XXI w.
Spotkaniu przewodniczyli: Tirza van Daalen, Dyrektor Służby Geologicznej Holandii oraz Michiel van der Meulen, szef pionu kartografii geologicznej TNO. W wydarzeniu uczestniczyli przedstawiciele różnych środowisk: ministerstw współpracujących z TNO (ministerstwo gospodarki, spraw wewnętrznych, ministerstwo spraw zagranicznych, ministerstwo energii), sekretarz generalny EuroGeoSurveys Slavko Šolar wraz z delegacjami służb geologicznych zrzeszonych w tym stowarzyszeniu (w tym Holger Kessler z Brytyjskiej Służby Geologicznej, który wygłosił jeden z wykładów podczas uroczystej sesji), jak również przedstawiciele samorządów (m.in. przedstawiciel urzędu miasta Rotterdamu), dziennikarze, naukowcy i prawnicy. Państwowy Instytut Geologiczny - PIB reprezentowały Beata Wołczuk, Zastępca Kierownika Biura Dyrektora oraz Ewa Szynkaruk – ekspert z zakresu kartografii geologicznej i modelowania geologicznego 3D z Programu Kartografia Geologiczna i Geologia Regionalna.
Centralnym punktem uroczystości była ceremonia odsłonięcia nowej, przeglądowej mapy geologicznej Holandii. Michiel van der Meulen, szef pionu kartografii geologicznej podziękował za pracę całemu zespołowi TNO i zaznaczył, że jest to szczególnie doniosła chwila, gdyż Holandia wydaje aktualizację geologicznej mapy przeglądowej co kilka dziesięcioleci.
Michiel van der Meulen, szef pionu kartografii geologicznej TNO prezentuje dr Ewie Szynkaruk i Beacie Wołczuk nową, przeglądową mapę geologiczną Holandii
Kolejne wykłady ekspertów z TNO pozwoliły prześledzić rozwój kartografii geologicznej w Holandii – ze szczególnym podkreśleniem zastosowania tych prac do rozwiązywania problemów natury praktycznej, np. możliwości wykorzystania zasobów energetycznych czy oceny ryzyka osiadania gruntu. Praktyczne podejście do kartografii geologicznej już w latach ’90 ubiegłego wieku skłoniło TNO do zaprzestania tworzenia tradycyjnych map (za wyjątkiem map przeglądowych) i skupienia się na rozwijaniu modelowania geologicznego 3D. Do chwili obecnej zaowocowało to powstaniem kilku dostępnych publicznie i intensywnie wykorzystywanych modeli budowy geologicznej Holandii opracowanych na różnych poziomach szczegółowości i o różnym zasięgu głębokościowym. Podkreślano zwłaszcza osiągnięcia TNO w integracji modeli geologicznych z informacją o infrastrukturze (np. rurociągi, gazociągi i inne instalacje), co służy wsparciu planowania przestrzennego. Zwracano też uwagę na konieczność zintegrowania baz danych dotyczących przestrzeni pod- i naziemnej (geologia, hydrogeologia, BIM - Building Information Modeling i in.) i potrzebę włączania na bieżąco danych z monitoringu (np. hydrogeologicznego) do modeli geologicznych 3D.
Podczas sesji poinformowano o przyjęciu nowej ustawy – prawo górnicze, która wprowadza obowiązek wykorzystania udostępnianych przez TNO modeli i danych geologicznych przez inwestorów oraz podmioty publiczne. Ważnym głosem w dyskusji panelowej był postulat przedstawiciela urzędu miasta Rotterdam, podkreślający konieczność uwzględniania modeli geologicznych przez planistów miejskich. Generalnym wnioskiem z dyskusji była pilna potrzeba zacieśnienia współpracy pomiędzy inżynierami, planistami, urbanistami i geologami. Najlepszym „pośrednikiem” dla realizacji tego zadania jest model 3D, który w najbardziej oczywisty sposób ukazuje relacje i interakcje pomiędzy prowadzonymi działaniami – pod- i na powierzchni Ziemi. Podkreślano również znaczenie edukacji oraz potrzebę korzystania z osiągnięć służb geologicznych przez społeczeństwo.
Ważne miejsce w dyskusji miały też kwestie pozyskiwania energii. Holandia już w latach 1965 – 1976 zamknęła kopalnie węgla, a obecnie rezygnuje z gazu ziemnego na rzecz odnawialnych źródeł energii. Zaprezentowano także stosowanie metody modelowania 3D do poszukiwania nowych źródeł energii. Wiele uwagi poświęcono wykorzystaniu geotermii – płytkiej, średniotemperaturowej, głębokiej i ultra-głębokiej, jak również wykorzystaniu modelu GeoTOP do oceny lokalizacji i warunków posadowienia farm wiatrowych.
Ważnym momentem obchodów było podpisanie nowego porozumienia TNO z rządem holenderskim, ustanawiającego zmiany organizacyjne oraz system finansowania holenderskiej służby geologicznej.
Obchody 100-lecia TNO były doskonałą okazją do zacieśnienia kontaktów z holenderskim odpowiednikiem Państwowego Instytutu Geologicznego - PIB, który zyskał renomę świetnie zorganizowanej, silnej i sprawnie kierowanej służby geologicznej. Kierownictwu TNO wręczono list gratulacyjny od Dyrektora PIG-PIB dr Tomasza Nowackiego.
Tirza van Daalen, Dyrektor Służby Geologicznej Holandii i Beata Wołczuk, Zastępca Kierownika Biura Dyrektora PIG - PIB
Tekst: Ewa Szynkaruk, Beata Wołczuk
Współpraca: Wojciech Brochwicz - Lewiński
