W dniach 1 - 2 października 2019 roku w Madrycie odbyło się nadzwyczajne spotkanie Grupy Zadaniowej EuroGeoSurveys ds. Współpracy Międzynarodowej i Rozwoju (International Cooperation and Development Task Force, ICDTF EGS). Spotkanie zorganizowała Diana Ponce de León Gil ze Służby Geologicznej Hiszpanii (Instituto Geológico y Minero de España, IGME Spain), liderka ICDTF, dla nadania nowego impulsu przygotowaniom Projektu PanLatEUGeo Komisji Europejskiej. Projekt ten ma za zadanie otworzyć współpracę służb geologicznych należących do stowarzyszenia EGS oraz Asocjacji Iberoamerykańskich Służb Geologicznych i Górniczych (Asociación de Servicios de Geología y Minería Iberoamericanos, ASGMI) w ramach wcielania w życie porozumienia zawartego przez te stowarzyszenia w dniu 21 października 2015 r.
W ASGMI stowarzyszone są służby 22 państw Ameryki Łacińskiej z hiszpańskim lub portugalskim jako językiem urzędowym i kulturowo związanych z Hiszpanią i Portugalią, a więc państwami Półwyspu Iberyjskiego, a ponadto służby geologiczne Hiszpanii i Portugalii, należące równocześnie do EGS. Z tych względów poza ASGMI znalazły się służby Gujany (dawnej kolonii brytyjskiej), Gujany Francuskiej czy Surinamu (dawnej kolonii holenderskiej).
Bezpośrednim powodem zwołania spotkania ICDTF był impas, jaki zaznaczył się w procesie uzgodnień zakresu projektu PanLatEUGeo (project scope), prowadzonych od ponad roku z Komisją Europejską (KE). Diana Ponce de León Gil (IGME Spain) zreferowała przebieg kolejnej tury rozmów, jakie przeprowadziła kilka dni wcześniej w siedzibie KE z dyrektoriatami DG GROW i DG DEVCO. Pomimo potwierdzeń zainteresowania tym projektem ze strony służb zrzeszonych w ASGMI oraz 25 narodowych służb europejskich, wiele wskazuje na to, że droga do jego akceptacji zaczęła się wydłużać. Wyraźną przeszkodą są rozbieżne oczekiwania obydwu dyrektoriatów. DG GROW okazuje się bardziej zainteresowany rozwojem prac kartograficznych, ze szczególnym naciskiem położonym na geochemię i geozagrożenia, zaś DG DEVCO - sprawami zmian klimatycznych, którą to tematyką kraje ibero-latyno-amerykańskie wydają się być co najmniej mało zainteresowane. Należy tu dodać, że kraje Ameryki Południowej pod względem rozwoju służb geologicznych są bardzo zróżnicowane, czego efektem są różne oczekiwania w stosunku do projektu PanLatEUGeo.
Trwają rozmowy w ramach Grupy Zadaniowej EuroGeoSurveys ds. Współpracy Międzynarodowej i Rozwoju
W trakcie długotrwałych dyskusji w poszukiwaniu dróg wyjścia z tego impasu, przedstawiciele Państwowego Instytutu Geologicznego - PIB przy wsparciu delegatów służb Włoch (Giuseppe Delmonaco i Elisa Brustia) oraz Hiszpanii (Enrique Diaz Martinez) zaproponowali, aby wykorzystać najlepsze praktyki z udanych starań o zatwierdzenie pilotowego projektu PanAfGeo. Przede wszystkim chodzi o to, aby jak najszybciej złożyć wniosek do Komisji Europejskiej na przygotowanie pre-feasibility study, w ramach którego przeprowadzona będzie analiza potrzeb i priorytetów służb geologicznych stowarzyszonych w ASGMI, w oparciu o obszerną ankietę oraz zostanie zorganizowana wspólna konferencja EGS i AGSMI z udziałem przedstawicielu dyrektoriatów EU. Takie dobrze podbudowane merytorycznie uzasadnienie projektu wzmocni pozycję negocjacyjną EGS w rozmowach z dyrektoriatami KE, co do optymalnego zakresu współpracy EGS – ASGMI. W toku dyskusji okazało się również, że istotny może okazać się udział specjalistów PIG w pracach geochemicznego zespołu ekspertów, bowiem jest możliwe, że to właśnie badania geochemiczne będą lokomotywą ciągnącą tę współpracę. Ze względu na charakter projektu, skala zaangażowania i rola PIG-PIB zależy tu będzie wyłącznie od naszej aktywności w grupach roboczych EGS.
W spotkaniu ICDTF udział wzięli przedstawiciele służb geologicznych Holandii (TNO), Czech (CGS), Szwecji (SGU), Włoch (ISPRA), Francji (BRGM), Polski (PIG-PIB) i Hiszpanii (IGME Spain). Wnioski ze spotkania zostaną przekazane przez kierownictwo ICDTF do Komitetu Wykonawczego EGS.
Rozmowy w gabinecie dyrektora hiszpańskiej służby geologicznej (IGME-Spain). Na zdjęciach od prawej: Diana Ponce de León Gil z IGME Spain, liderka ICDTF, oraz Anne-Lise Gautier, koordynatorka ds. Ameryki Łacińskiej we Francuskiej Służbie Geologicznej (BRGM) oraz dr Wojciech Brochwicz - Lewiński z PIG-PIB
W ramach spotkania roboczego gospodarze zorganizowali wizytę w Geominero Museum, czyli muzeum hiszpańskiej służby geologicznej. Imponujący budynek o wspaniałej architekturze, zaprojektowany został przez Francisco Javier de Luque’a i wzniesiony w latach 1921-1925. Do sali głównej prowadzą rozległe schody z balustradami wykonanymi z białego marmuru a wieńczy ją szklany dach o charakterze witrażu. W sali głównej eksponowane są kolekcje mineralogiczne, surowcowe oraz skamieniałości florystyczne i bezkręgowce. Szczególną i świetnie wyeksponowaną atrakcją jest skała księżycowa z doliny Taurus-Littrow, pobrana w trakcie misji Apollo 17 w 1972 r., oraz flaga Hiszpanii, która odbyła tą podróż na Księżyc, jakie prezydent Richard Nixon podarował Geominero Museum w 1973 r. Na pierwszym balkonie prezentowane są kolekcje kręgowców i kolekcje tematyczne. Drugi balkon zarezerwowany jest dla kolekcji minerałów i skał z regionów autonomicznych Hiszpanii. Eksponaty w ilości 60 tysięcy eksponowane są w reprezentacyjnych drewnianych, bogato rzeźbionych gablotach ze szklanymi nadstawkami. Klasyczny wygląd Muzeum zawdzięcza temu, że przez 100 lat kierowały nim osoby którym zależało bardziej na utrzymaniu niepowtarzalnej atmosfery tego miejsca, niż na wprowadzaniu radykalnych zmian i szczęśliwie uniknęło zniszczeń w trakcie wojny domowej. Burzliwa historia Hiszpanii w XX wieku ograniczała się więc do częstej zmiany godła.
Uczestnicy spotkania Grupy Zadaniowej ds. Współpracy Międzynarodowej i Rozwoju w Geominero Museum. Od lewej: Anne-Lise Gautier (BRGM), Diana Ponce de León Gil (IGME Spain), Hans Doornenbal (TNO), Enrique Diaz Martinez (IGME Spain), Giuseppe Delmonaco i Elisa Brustia (ISPRA), Wojciech Brochwicz-Lewinski i Stanisław Wołkowicz (PIG-PIB), Lisbeth Hildebrand (SGU) i Tomas Hroch (CGS)
Zwiedzanie Geominero Museum
Tekst: Stanisław Wołkowicz i Wojciech Brochwicz-Lewiński
Zdjęcia: dzięki uprzejmości IGME Spain
