Pracownicy Państwowego Instytutu Geologicznego - PIB (dr hab. Barbara Słodkowska, dr Jacek Kasiński i dr Marcin Żarski) prowadzą prace badawcze w ramach tematu statutowego „Charakterystyka prawidłowości występowania nagromadzeń bursztynu – pilotażowy program oceny perspektywiczności”. Podczas realizacji tego zadania wykonano trzy badawcze otwory wiertnicze w miejscowościach: Niedźwiada, Górka Lubartowska i Leszkowice na obszarze powiatu lubartowskiego w województwie lubelskim.
Geologiczne zasoby bilansowe bursztynu na koniec 2018 r. wynosiły 1 326,41 ton. W Polsce surowiec ten występuje nie tylko w strefie wybrzeża, lecz także na terenach znacznie oddalonych od Bałtyku.
Największe znaczenie mają nagromadzenia występujące w północnej części Lubelszczyzny o charakterze złożowym. Udokumentowano tu nowe zasoby bursztynu jako kopaliny towarzyszącej piaskom i mułkom glaukonitowym w trzech złożach w powiecie lubartowskim: Górka Lubartowska VIII (7,54 ton), Górka Lubartowska-Leszkowice (31,83 ton), Niedźwiada Kolonia I (139,64 ton). Złoża sąsiadują bądź obejmują część obszaru wcześniej udokumentowanego złoża Górka Lubartowska. W złożach tych okruchy bursztynu występują akcesorycznie w eoceńskiej serii glaukonitowej (tzw. formacji z Siemienia), wykształconej jako szarozielone, drobnoziarniste piaski kwarcowo-glaukonitowe z przeławiceniami mułkowo-ilastymi. Bursztynonośny horyzont glaukonitowy ma miąższość około 4 -12 m i występuje na głębokości około 8 - 21 m.
Występowanie bursztynu w tym rejonie na niewielkich głębokościach w utworach pierwotnych eoceńskiej asocjacji bursztynonośnej odnotowano w latach dziewięćdziesiątych XX w. Głównym celem obecnie prowadzonych prac jest próba określenia prawidłowości występowania asocjacji bursztynonośnej na tym obszarze.
Wiercenie w miejscowości Górka Lubartowska
Przeprowadzone wiercenia potwierdziły przypuszczenia, że jest to obszar wysoko perspektywiczny pod względem złożowym. Występowanie serii bursztynonośnej na głębokości 10 -25 m i stwierdzona w tych osadach koncentracja bursztynu czyni zasadnym rozważenie możliwości ich eksploatacji.
Wiercenie w miejscowości Górka Lubartowska
Część rdzenia z widocznym nagromadzeniem bursztynu
Okruchy bursztynu w mułkach glaukonitowych z otworu w Górce Lubartowskiej
W 2018 roku wydobycie na podstawie koncesji możliwe było jedynie na złożu Górka Lubartowska-Niedźwiada, jednak prowadzona tam eksploatacja obejmowała wyłącznie kopalinę główną tj. kruszywo naturalne (piasek). W złożu Leszkowice-1 przedmiotem koncesji objęte są wyłącznie piaski szklarskie.
Z informacji otrzymanych przez PIG-PIB od marszałka województwa lubelskiego wynika, że w 2018 roku w wyniku robót wykonywanych w ramach zatwierdzonych projektów robót geologicznych pozyskano bursztyn w ilości 239,52 kg.
Źródło: Bilansu zasobów złóż kopalin w Polsce" według stanu na dzień 31.12.2018 r.
Tekst: Barbara Słodkowska i Jacek Kasiński.
Wykorzystano informacje z folderu: "Państwowa służba geologiczna o surowcach mineralnych: bursztyn" oraz z "Bilansu zasobów złóż kopalin w Polsce według stanu na dzień 31.12.2018 r."
Zdjęcia: Barbara Słodkowska, Marcin Żarski (zdjęcia z drona)
