17 grudnia 2019 roku odbyło się w Państwowym Instytucie Geologicznym - PIB XII Spotkanie naukowe Sekcji Historii Nauk Geologicznych PTG „Wspomnienia Konspiratorów”, współorganizowane przez Komisję Zakładową nr 6 NSZZ „Solidarność” PIG-PIB. Spotkanie było poświęcone działalności instytutowej Solidarności w latach 1980 - 1989.
Jedna z prezentacji przedstawionych podczas spotkania
Gośćmi honorowymi byli Ojciec Profesor Józef Kulisz S.J. i dr Tomasz Piątkowski, były pracownik Instytutu i działacz NSZZ „Solidarność” w latach 1980-1989. Po przywitaniu obecnych przez przewodniczącego SHNG PTG, prof. Stanisława Wołkowicza i krótkiej prezentacji Gościa Honorowego, O. Prof. Józefa Kulisza S.J. przez dr. Tomasza Piątkowskiego, miejsce za stołem prezydialnym zajęli członkowie Tymczasowej Komisji Zakładowej Instytutu z lat stanu wojennego. Wygłoszone referaty obejmowały trzy sfery działalności konspiracyjnej struktur zdelegalizowanej w latach 80-tych ubiegłego wieku NSZZ „Solidarność”: działalność Tymczasowej Komisji Zakładowej na terenie Instytutu, działalność Mikroregionu Mokotów i wreszcie działalność w skali ogólnopolskiej i zagranicznej – we współpracy z Kościołem. Prezentowano też materiały IPN, ukazujące żywą aktywność pracowników Instytutu w działalności konspiracyjnej, widzianą niejako „z drugiej strony”, czyli raportów SB.
Transparenty z lat 80-tych XX wieku przeplatały się ze współczesnymi, wykorzystywanymi podczas protestów przeciwko planom powołania Polskiej Agencji Geologicznej
Autorami wystąpień byli:
- Grażyna Niemczynow - Burchart, Ryszard Wagner - pdf "Solidarność Instytutu Geologicznego tamtych lat 1980-1989" (4.27 MB) ,
- Jacek Chełmiński, Leszek Skowroński, Franciszek Wasik - pdf "Mikroregion Mokotów - powstanie i historia działalności w latach 1982 – 1989” (2.15 MB) ,
- Tomasz Piątkowski, Grzegorz Pieńkowski -
pdf
"Działalność „Solidarności” Instytutu i współpraca z Kościołem (1981-1989)"
(3.01 MB)
.
Wystąpienia prelegentów
Referaty i następujące po nich dyskusje i rozmowy dotyczące tamtych lat były nie tylko przypomnieniem godnej postawy, jaką okazali pracownicy ówczesnego Instytutu Geologicznego w trudnych czasach stanu wojennego. Była to także okazja do wspomnienia osób, faktów i dat, które choć trwale zapisane w historii Instytutu, nie zawsze są dziś pamiętane i uświadamiane. Takie właśnie osobiste i zbiorowe wybory podejmowane wbrew zagrożeniom i trudnościom były fundamentem formowania się postaw obywatelskich, dzięki którym niemożliwe stało się możliwe – obalenie zdawałoby się wszechmocnego systemu opresji i zniewolenia, jakim był komunizm. Z lektury materiałów dotyczących Instytutu, zgromadzonych w IPN wynika, że ówczesna Służba Bezpieczeństwa nie była w stanie skutecznie zinfiltrować środowisk opozycyjnych w Instytucie z powodu przyzwoitej postawy jego pracowników, niezależnie od różnic światopoglądowych.
Działalność konspiracyjna w podziemiu to temat, który wzbudza wciąż duże zainteresowanie
Prezentacje zakończyły się też refleksją, że wiele ówczesnych słusznych postulatów dotyczących organizacji naszego życia publicznego wciąż czeka na realizację. Wymowną ilustracją odradzania się zagrożeń i jednocześnie potwierdzeniem potrzeby pamiętania o tamtych czasach były przyniesione przez członków obecnej Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” transparenty z niedawnych manifestacji, które związek organizował przeciwko znanym planom zniszczenia 100-letniego Instytutu i zbudowania na jego gruzach tak zwanej Polskiej Agencji Geologicznej. Co gorsza, autorzy tych planów, mając na względzie przede wszystkim własne interesy, w swojej aktywności politycznej powoływali się na solidarnościowe tradycje lat 80-tych, wykorzystywali też autorytet Kościoła, podejmując jednocześnie próby fałszowania historii i przypisując PIG-PIB bliskie związki z systemem komunistycznym.
Spotkanie było okazją do wspomnień i dyskusji
Dlatego przypominanie prawdy o Instytucie i postawie jego pracowników w naprawdę trudnej próbie lat 80-tych ubiegłego wieku, wsparte niedawno wydaną książką na ten temat, okazuje się wciąż aktualne i potrzebne.
Książka "wspomnienia konspiratorów cieszyła się dużym powodzeniem
Program spotkania
Galeria zdjęć
Tekst: Grzegorz Pieńkowski
Zdjęcia: Andrzej Wilamowski
