Pomiary właściwości termicznych gleb i skał oraz badania geofizyczne w obszarze pilotażowym aglomeracji warszawskiej

W kwietniu i maju 2020 r. w ramach projektu MUSE pracownicy Państwowego Instytutu Geologicznego – PIB prowadzili w polskim obszarze pilotażowym (obejmującym aglomerację warszawską i tereny przyległe) badania dotyczące oceny warunków geologicznych i hydrogeologicznych oraz właściwości termicznych skał i gleb.

Na terenie badań utwory czwartorzędu zalegają bezpośrednio na osadach neogenu lub paleogenu. Silne zróżnicowanie ich miąższości od 0 do około 150 metrów, spowodowane jest m.in. deformacjami stropu pliocenu.

mapa muse1 min

Uproszczona mapa geologiczna aglomeracji warszawskiej i obszarów przyległych

2

legenda copylegenda1 copy

Przekrój geologiczny przez aglomerację warszawską

Zróżnicowane pochodzenie utworów czwartorzędowych skutkuje ich silnie niejednorodną litologią i właściwościami termicznymi skał i gleb. Wiedza na temat lokalnych warunków geologicznych i hydrogeologicznych ma kluczowe znaczenie dla wykorzystania i zarządzania niskotemperaturową energią geotermalną oraz zastosowania gruntowych pomp ciepła. Pomiary in-situ przewodności cieplnej, oporności, objętości ciepła właściwego oraz przewodnictwa cieplnego gleb i nieskonsolidowanych skał czwartorzędowych zostały wykonane z wykorzystaniem miernika KD2 Pro Thermal Properties Analyzer w odsłonięciach niezwietrzałych i niezaburzonych.

muse1  muse2

Pomiary terenowe parametrów termicznych z wykorzystaniem urządzenia KD2 Pro Thermal Properties Analyzer

Pomiary próbek skał zwięzłych, takich jak iły, zostaną wykonane w późniejszym etapie w laboratorium. Wyniki umożliwią korelację pomiędzy właściwościami litologicznymi skał a ich parametrami termicznymi i wspomogą parametryzację modeli i map geotermalnych (geotermicznych). Metodę oporności geoelektrycznej wykorzystano do zbadania warunków geologicznych i hydrogeologicznych ze szczególnym uwzględnieniem struktury obecnej doliny Wisły.

photo 3

Badania geofizyczne w dolinie Wisły

Wyniki posłużą do uszczegółowienia standardowego profilu geologicznego oraz zostaną wykorzystane do modelowania geologicznego i kartowania niskotemperaturowego potencjału geotermalnego oraz oceny przydatności do budowy instalacji geotermii niskotemperaturowej. Badania przyczynią się do realizacji projektu MUSE poprzez lepsze zrozumienie lokalnej geologii, hydrogeologii i potencjału geotermalnego.

Na prowadzenie badań terenowych w obszarze pilotażowym aglomeracji warszawskiej wpływ miała pandemia COVID-19. Prace rozpoczęły się później niż planowano i będą kontynuowane w najbliższej przyszłości. W marcu i kwietniu 2020 r. zespół projektu MUSE w PIG-PIB skupił się na gromadzeniu i przetwarzaniu dodatkowych danych archiwalnych i materiałów źródłowych znajdujących się w zasobach Narodowego Archiwum Geologicznego.

photo 4

Skanowanie dokumentacji geologicznej w Narodowym Archiwum Geologicznym w PIG-PIB w warunkach ograniczeń związanych ze stanem zagrożenia epidemią COVID-19

Wiadomości na temat działań w obszarach pilotażowych prowadzonych przez PIG-PIB oraz pozostałe służby geologiczne uczestniczące w projekcie MUSE znajdują się na stronie GeoERA.

Tekst, figury i zdjęcia: Zespół projektu GeoERA MUSE

muse klonowski zaj geoera ny4 small th