W dniu 25 stycznia 2021 r. odbyły się warsztaty Grupy Projektowej Groundwater RESOURCE projektu GeoERA. Spotkanie miało formę wideokonferencji i miało na celu głównie podsumowanie zakresu oraz postępu dotychczas wykonanych prac i badań, z uwzględnieniem harmonogramu realizacji zadań cząstkowych.
GeoERA (Establishing the European Geological Surveys Research Area to deliver a Geological Service for Europe) stanowi wspólny program europejskich służb geologicznych, należących do EuroGeoSurveys.
Celem prac grupy tematycznej Groudwater RESOURCE „RESOURCE: RESOURces of groundwater, harmonized at Cross-Border and Pan-European Scale” projektu GeoERA jest wskazanie potencjału dla harmonizacji informacji dotyczących zasobów wód podziemnych w Europie. Na przykładzie dwóch rodzajów projektów: pan-europejskich oraz transgranicznych zostanie wykorzystane jednolite podejście do charakterystyki poziomów wodonośnych. Oczekiwane wyniki, uzyskane w ramach grupy projektowej Groudwater RESOURCE pozwolą na zapoznanie się z efektywnymi rozwiązaniami w zakresie dostarczenia jednolitych danych i informacji, w celu zharmonizowanej oceny zasobów wód podziemnych oraz identyfikacji przepływów wód podziemnych w ujęciu transgranicznym.
W ramach działań Grupy Projektowej RESOURCE realizowane są cztery projekty badawcze (tzw. work packages):
- WP3 - H3O-PLUS: Harmonized information for subsurface spatial planning and management in a transboundary lowland aquifer system. Kierownik projektu: Cis Slenter (VMM - Flamandzka Agencja Środowiska, Belgia);
- WP4 - TRANSFLUX: Harmonization of data, monitoring and modelling in a transboundary setting. Kierownik projektu: Tomasz Gidziński (PIG-PIB);
- WP5 - CHAKA: Typology of karst and chalk aquifers and recommendations for their management. Kierownik projektu: Jean-Christophe Marechal (BRGM; Służba Geologiczna Francji);
- WP6 - Pan-EU Groundwater Resources Map. Kierownik projektu: Tano Kivits (TNO- Służba Geologiczna Niderlandów).
Przedstawiciele Państwowego Instytutu Geologicznego – Państwowego Instytutu Badawczego biorą udział w realizacji projektów badawczych: WP4 oraz WP6. Ponadto RESOURCE GeoERA obejmuje WP1: Organisational and Scientific Coordination oraz WP2: Dissemination, communication and linkage to the GeoERA Information Platform.
Udział w Naradzie grupy tematycznej Groundwater RESOURCE był obowiązkowy dla kierowników work packages, stanowiących Radę Projektu. Ponadto w obradach brali udział liczni eksperci, przedstawiciele europejskich służb geologicznych.
W realizacji międzynarodowego projektu WP4 pt.: “Harmonization of data, monitoring and modelling in a transboundary setting” uczestniczą pracownicy Państwowego Instytutu Geologicznego - Państwowego Instytutu Badawczego: mgr Michał Galczak, mgr Tomasz Gidziński i mgr Rafał Janica oraz Litewskiej Służby Geologicznej (LGT): dr Jurga Arustienė i mgr Petras Pūtys. Projekt ma na celu opracowanie hydrodynamicznego modelu numerycznego, który będzie obejmował wielowarstwowy system wodonośny piętra czwartorzędowego, w transgranicznym obszarze pogranicza polsko-litewskiego. Ze względu na objęcie badaniami strefy przygranicznej, znajdującej się wzdłuż całej granicy państwowej temat stanowi oryginalne w skali europejskiej podejście do realizacji wyznaczonego zakresu prac, a w tej części Europy jest pierwszym opracowaniem tego typu. Obszar badań modelowych postanowiono ograniczyć do wybranych części transgranicznych zlewni rzecznych. Wyznaczono następujące cele badawcze: identyfikację kierunków przepływu wód podziemnych w obszarze transgranicznym oraz oszacowanie objętości wód podziemnych, które biorą udział w przepływie przez granicę państwową pomiędzy Polską i Litwą.
Kierownicy poszczególnych work packages: WP1 Coordination, WP3 H3O-plus, WP4 TRANSFLUX, WP5 CHAKA oraz WP6 Pan-EU Map podczas warsztatów przedstawili prezentacje podsumowujące zakres oraz postęp dotychczas wykonanych prac i badań, z uwzględnieniem harmonogramu realizacji zadań cząstkowych. Ponadto omówiono plany odnoszące się do następnych etapów realizacji projektów.
Mgr Tomasz Gidziński przedstawił prezentację na temat postępu prac w projekcie WP4 TRANSFLUX, ze szczególnym uwzględnieniem realizacji, zakończonego zadania cząstkowego 4.3 „Unification and harmonization towards a hydrogeological dataset and the model parameters and layers for the multi-aquifer system” oraz realizowanego, ostatniego zadania projektu 4.4 „Set-up of a hydrodynamic model for Polish-Lithuanian cross-border area”.
W ramach realizacji zadania 4.3, na potrzeby konstrukcji modelu numerycznego wykonano prace w zakresie wyznaczenia i schematyzacji poziomów wodonośnych oraz poziomów zbudowanych z utworów słaboprzepuszczalnych, w postaci warstw GIS. Określono rzędne stropu i spągu warstw wodonośnych, przestrzenny zasięg ich występowania, kontakty transgraniczne oraz parametry oporu warstw rozdzielających. Wykonano agregację danych na potrzeby utworzenia warstw modelu. Przygotowany w ten sposób zbiór zintegrowanych danych wejściowych do modelu numerycznego stanowił schematyzację warunków hydrogeologicznych.
Zadanie 4.4 jest ukierunkowane na opracowanie modelu filtracji wód podziemnych. Przedstawiciele Litewskiej Służby Geologicznej na potrzeby realizacji prac modelowych opracowali i przekazali dane dotyczące poborów wód podziemnych, dla obszaru litewskiej części modelu numerycznego.
Konsultacje podczas obrad dotyczyły również wspólnych elementów w poszczególnych work packages grupy Groundwater RESOURCE, oceny ryzyka oraz zmian w harmonogramie realizacji poszczególnych projektów. Kolejne punkty uzgodnień obejmowały współpracę z Grupą GIP, z zastosowaniem narzędzi web platformy EGDI oraz plany dostarczania rezultatów prac.
W drugiej części dnia odbyło się spotkanie robocze projektu WP6 Pan-EU Groundwater Resources Map, w którym PIG-PIB reprezentowali: mgr Agnieszka Piasecka oraz mgr Grzegorz Olesiuk. Podczas obrad omówiono szczegółowo postęp prac, przeanalizowano uzyskane dane oraz wstępne mapy wynikowe, a także konieczność poprawienia wybranych parametrów w obrębie poszczególnych państw, biorących udział w projekcie. Dyskutowano również nad sposobem podejścia do zagadnienia bilansu wód na podstawie danych, które zostały pozyskane w ramach realizacji projektu i dostępności informacji dotyczących wielkości poboru wód podziemnych w poszczególnych państwach. Uzgodniono konieczność opisania metadanych oraz sposobu pozyskiwania danych w każdym z krajów, uczestniczącym w projekcie WP6. Ponadto omówiono plan działań na najbliższe miesiące.
Resources of groundwater, harmonized at Cross-Border and Pan-European Scale
Tekst: Tomasz Gidziński, Agnieszka Piasecka
