9 września 2025 r. odbył się IV Rajd Pieszy po ścieżce geoedukacyjnej „Dolina Świśliny” w Górach Świętokrzyskich. Trasa została przygotowana przez pracowników Państwowego Instytutu Geologicznego – Państwowego Instytutu Badawczego i otwarta w 2022 r.
Wydarzenie – podobnie jak w poprzednich latach – zorganizowały Stowarzyszenie „Witulin nad Świśliną” oraz Koło Gospodyń Wiejskich w Dołach Biskupich. Rajd poprowadzili pracownicy Oddziału Świętokrzyskiego PIG-PIB. Uczestnikami byli uczniowie klas trzecich Publicznej Szkoły Podstawowej im. Antoniego Hedy „Szarego” w Kunowie.
Tegoroczny rajd po raz kolejny udowodnił, że wędrówka to doskonała okazja do poznawania niezwykłych miejsc i historii Ziemi.
Trasa rozpoczęła się przy zaporze Zbiornika Wióry, gdzie uczestnicy obejrzeli lapidarium z okazami piaskowców dolnotriasowych sprzed 250 milionów lat. Szczególne zainteresowanie wzbudziły widoczne na nich tropy gadów i płazów – cenne ślady pradawnego życia.
Z tego miejsca grupa wyruszyła w dół doliny Świśliny, podziwiając malownicze krajobrazy i poznając kolejne karty geologicznej historii regionu.
Duże wrażenie zrobił na uczestnikach dawny kamieniołom Doły Opacie, obecnie pomnik przyrody. W stromo nachylonych ławicach dolomitów środkowego dewonu można podziwiać mineralizację kalcytowo-żelazisto-manganową oraz efektowny fałd leżący – dowód potężnych procesów tektonicznych sprzed setek milionów lat.
W prawobrzeżnej części Dołów Biskupich – Witulinie – w ścianie kamieniołomu uczestnicy zobaczyli wyraźną granicę między piaskowcami retu a skałami węglanowymi wapienia muszlowego.
Rajd był także okazją do odkrywania historii gospodarczej Doliny Świśliny. Świadczą o niej m.in. pozostałości po dawnej Kopalni Piaskowca i Fabryce Wyrobów Kamieniarskich „Doły i Święcie”, założonej przez Ignacego Kotkowskiego – dziadka Witolda Gombrowicza – pod koniec XIX w. Kamieniarstwo, rozwijające się tu od XVII w., nadało regionowi wyjątkowy charakter i dziś pozostaje ważnym elementem jego dziedzictwa kulturowego.
Rajd zakończył się w siedzibie Ochotniczej Straży Pożarnej w Dołach Biskupich, gdzie Burmistrz Miasta i Gminy Kunów, Lech Łodej, podkreślił rolę ścieżki geoedukacyjnej w promowaniu dziedzictwa geologicznego i budowaniu świadomości lokalnej społeczności.
Spotkanie zwieńczył poczęstunek przygotowany przez Koło Gospodyń Wiejskich w Dołach Biskupich, które – jak zawsze – zadbało o wyjątkową atmosferę. Wspólne rozmowy przy stole były naturalnym dopełnieniem dnia pełnego wędrówki, nauki, odkrywania i integracji.
Czwarta edycja rajdu potwierdziła, że Dolina Świśliny to nie tylko piękny krajobraz, lecz także otwarta księga historii Ziemi. To miejsce, z którego mogą czerpać wiedzę zarówno mieszkańcy, jak i turyści, a cykliczne wydarzenia geoedukacyjne pozwalają budować więź z przyrodą i lokalnym dziedzictwem.
Udział w wydarzeniu został sfinansowany z środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w ramach zadania psg pn. „Ochrona georóżnorodności, geoedukacja i geoturystyka”.
Tekst: Ewelina Bąk, Anna Mader
Zdjęcia: Ewelina Bąk
