12 października 2021 r. o godz. 09:24:04.8 UTC, tj. o godz. 12:24:04.8 czasu lokalnego, w rejonie greckiej wyspy Kreta zanotowano silne (w skali europejskiej) trzęsienie ziemi. Źródło wstrząsów według danych European Mediterranean Seismological Centre (EMCS) określono na głębokości 20 km, a jego magnitudę oceniono na M6,4. Epicentrum zdarzenia zlokalizowane było około 107 km na wschód od Irákleion (137 tys. mieszkańców) oraz 24 km na południowy wschód od Sitia (populacja 8,7 tys.).
Parametry zjawiska sejsmicznego z 12 października 2021 r., godz. 09:24:04.8 UTC w rejonie Krety.
Lokalizacja epicentrum trzęsienia ziemi o magnitudzie M6.4 z 12 października 2021 r., godz. 09:24:04.8 UTC, w rejonie Krety (oprac. PSG, dane: EMSC, mapa bazowa: https://commons.wikimedia.org)
Lokalizacja epicentrum (na poziomie regionalnym i lokalnym) zjawiska sejsmicznego o magnitudzie M6.4 z 12 października 2021 r., godz. 09:24:04.8 UTC (oprac. EMSC)
Zarejestrowany wstrząs był najsilniejszym zjawiskiem w rejonie Krety od momentu znacznego wzrostu aktywności sejsmicznej, który rozpoczął się 27 września 2021 r. W okresie do 31 października 2021 r. region ten wykazywał nadal dość dużą aktywność sejsmiczną i zarejestrowanych zostało 473 wstrząsów o magnitudach od M2.1 do M6.4. W przypadku 378 zjawisk (79.9%) obliczona magnituda przekroczyła próg odczuwalności. W analizowanym okresie zarejestrowane zostały dwa wstrząsy o magnitudzie >M4.5.
Statystyka zjawisk sejsmicznych zarejestrowanych w rejonie Krety od 30 września do 31 października 2021 r. (oprac. PSG na podstawie danych EMSC)
Lokalizacja epicentrów wstrząsów pokazująca aktywność sejsmiczną w rejonie Krety w okresie od 30 września do 31 października 2021 r. (oprac. PSG, dane: EMSC, mapa bazowa: https://commons.wikimedia.org)
W okresie od 30 września do 31 października 2021 r. liczba zjawisk utrzymywała się na poziomie od kilku do kilkudziesięciu zjawisk w ciągu dobry. Maksimum zaobserwowano 21 października 2021 r., odnotowano wówczas 39 zjawisk. Trzęsienie ziemi o największej magnitudzie stwierdzono 12 października 2021 r.
Sekwencja zjawisk sejsmicznych w rejonie Krety w okresie od 30 września do 31 października 2021 r. (oprac. PSG, dane EMSC) A) dobowa liczba zjawisk, B) magnituda dobowa: średnia i maksymalna
Omawiany wstrząs został zarejestrowany również w sieci PSG_Sejs_NET państwowej służby geologicznej. Na poniższym rysunku pokazano zapisy falowe składowych Z, N, E wektora prędkości fal sejsmicznych zarejestrowane na stacji monitoringu sejsmicznego w laboratorium geodynamicznym PG14 w Hołownie (gm. Podedwórze, pow. parczewski). Odległość stacji PG14 od epicentrum wstrząsów wynosi około 1860 km (16.7°). Pierwsze wstąpienia fal sejsmicznych (P) zarejestrowane zostały na tej stacji o godz. 09:27:58.4 UTC, tj. po upływie 3 min 53.6 s od momentu zdarzenia.
Trzęsienie ziemi odwzorowało się również w zapisie monitoringu składowej pionowej siły ciężkości w laboratorium geodynamicznym stacji PSG w Hołownie. Poniżej zaprezentowano obraz falowy zjawiska, który został zarejestrowany grawimetrem pływowym gPhoneX nr 165.
Zaprezentowano trzy ścieżki z monitoringu pola grawitacyjnego zarejestrowane w trakcie przejścia przez punkt obserwacji fal sejsmicznych wygenerowanych w źródle trzęsienia ziemi z epicentrum zlokalizowanym w rejonie Krety. Pierwsza ścieżka (wykres A) pokazuje zmiany przyspieszenia pionowej składowej pola siły ciężkości, druga (wykres B) zmiany składowej pionowej prędkości gruntu, zaś trzecia ścieżka (wykres C) zmiany położenia (amplituda składowej pionowej) drgań podłoża w punkcie obserwacji.
Obraz falowy z zapisem rejestracji trzęsienia ziemi o magnitudzie M6.4 z epicentrum w rejonie Krety z 12 października 2021 r., godz. 09:24:04.8 (UTC) zarejestrowany przez szerokopasmową stację sejsmologiczną PSG zlokalizowaną w laboratorium geodynamicznym w Hołownie (PG14). Czerwonym kolorem zaznaczone zostały wstąpienia fal P i S.
Fragment zapisu z monitoringu grawimetrycznego pola siły ciężkości na stacji PSG PG14 w Hołownie (gm. Podedwórze, pow. parczewski) zarejestrowanego w trakcie przejścia przez punkt obserwacji grawimetrycznych fal sejsmicznych wygenerowanych w ognisku trzęsienia ziemi o magnitudzie M6.4 z 12 października 2021 r., godz. 09:24:04.8 (UTC). Czerwonym kolorem zaznaczone zostało pierwsze wstąpienie fali P.
Informację przygotował zespół z Centrum Geozagrożeń: Tomasz Czerwiński, Mirosław Musiatewicz, Przemysław Kowalski i Kamila Karkowska
Opracowanie: Maja Kowalska, Zakład Kartografii Geologicznej
