PIG - PIB na XIII Forum Innowacyjności "Klimat wobec wyzwań XXI wieku"

20 kwietnia 2022 r. odbyło się XIII Forum Innowacyjności, poświęcone wykorzystaniu energii i wód geotermalnych. To kolejne spotkanie z cyklu "Klimat wobec wyzwań XXI wieku", przygotowane przez Instytut Ochrony Środowiska - PIB oraz Ministerstwo Klimatu i Środowiska. Do udziału w wydarzeniu zorganizowanym w formie zdalnej zaproszeni zostali prelegenci z Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Ministerstwa Klimatu i Środowiska oraz Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. W spotkaniu wzięli udział również eksperci z Państwowego Instytutu Geologicznego - PIB: dr Edyta Majer, dr Mariusz Socha oraz Mateusz Żeruń. 

Zaproszeni specjaliści zaprezentowali możliwości wykorzystania zasobów geotermalnych w transformacji sektora ciepłowniczego w Polsce. Pierwszy blok prezentacji dotyczył perspektyw wykorzystania energii geotermalnej w istniejących systemach grzewczych, a drugi - wybranych innowacyjnych projektów z zakresu geotermii.

Podczas spotkania dyskutowano o postępujących zmianach klimatu związanych z globalnym ociepleniem i zapotrzebowaniem na ciepło, zarówno w sektorze komunalno-bytowym, jak również rolniczym. W związku z polityką energetyczno-klimatyczną Unii Europejskiej sektor ciepłownictwa systemowego wymaga przeprowadzenia transformacji polegającej na zamianie miksu paliwowego, gdyż większość krajowych źródeł wytwórczych oparta jest na spalaniu paliw kopalnych. Nadal występuje trend wzrostowy cen uprawnień do emisji CO₂, który wpływa na cenę ciepła dla odbiorcy końcowego.

Stwierdzono, że Polska ma wysoki potencjał do wykorzystania ciepła pochodzącego ze źródeł geotermalnych, ponieważ posiada zidentyfikowane złoża, odpowiednie zaplecze badawczo – naukowe, a także zidentyfikowane i wdrożone technologie wydobywcze oraz wytwórcze. Nasz kraj dysponuje również infrastrukturą dystrybucyjną i magazynową. Obecnie w Polsce eksploatowanych jest sześć instalacji, które wykorzystują ciepło geotermalne na potrzeby zorganizowanych systemów ciepłowniczych.

Podkreślono, że geotermia średnio - i niskotemperaturowa odegra znaczną rolę w transformacji ciepłownictwa w Polsce. Zarekomendowano kontynuowanie i rozwijanie badań nad geotermią wysokotemperaturową.

Mateusz Żeruń z Zakładu Geologii Inżynierskiej PIG - PIB podczas prezentacji przygotowanej wspólnie z dr. Edytą Majer przedstawił zagadnienia związane z wykorzystaniem geotermii inżynierskiej - dziedziny zajmującej się pracami i badaniami dotyczącymi wykorzystania energii cieplnej zgromadzonej w najpłytszych warstwach górotworu (do ok. 30 m p.p.t.). Omówił pokrótce aspekty związane z sezonowym magazynowaniem ciepła (STES), a także z tworzeniem magazynów energii cieplnej w specjalnie wykonanych zbiornikach podziemnych (systemy TTES). Porównał technologie otworowych magazynów energii cieplnej (systemy BTES), magazyny energii cieplnej w warstwie wodonośnej (systemy ATES) oraz termoaktywne konstrukcje inżynierskie (fundamenty energetyczne). Przedstawił również stan realizacji map potencjału podłoża gruntowo-skalnego.

Dr Mariusz Socha z Zakładu Geologii Złożowej i Gospodarczej PIG - PIB zaprezentował wybrane działania Instytutu na rzecz wsparcia geotermii średniotemperaturowej w Polsce. Przedstawił zawartość Banku danych wód podziemnych zaliczonych do kopalin oraz Mapy zagospodarowania wód podziemnych zaliczonych do kopalin w Polsce oraz wspomniał o rozpoczęciu prac nad opracowaniem oceny potencjału energetycznego i surowcowego wód termalnych i leczniczych termalnych w wybranych obszarach zurbanizowanych wraz z analizą geośrodowiskowych oraz ekonomicznych uwarunkowań ich zagospodarowania. Poinformował o możliwości wsparcia samorządów poprzez wykonanie bezpłatnej opinii geotermalnej na temat możliwości zagospodarowania potencjału geotermalnego na ich terenie.

Zachęcamy do zapoznania się z wygłoszonymi prezentacjami oraz transmisją z Forum.

Prezentacje

• Interdyscyplinarna tematyka wykorzystania energii i wód geotermalnych podejmowana od ponad 30 lat w IGSMiE PAN - prof. dr hab. inż. Krzysztof GALOS, Dyrektor Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
  
  
• Możliwości szerokiego wykorzystania energii geotermalnej w istniejących systemach grzewczych - dr hab. inż. Wiesław Bujakowski, prof. Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk
  
  
• Obszary predestynowane do geotermalnego wykorzystania w ciepłownictwie - prof. dr hab. inż. Barbara Tomaszewska, Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk
  
  
• Energetyczne możliwości zastosowania geotermii w wybranych istniejących ciepłowniach węglowych - dr hab. inż. Leszek Pająk – prof. Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk
  
  
• Geotermia inżynierska – nowoczesne systemy magazynowania i pozyskiwania energii cieplnej z przypowierzchniowej strefy podłoża gruntowo-skalnego - Mateusz Żeruń, dr Edyta Majer – Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, 
  
  
• Wybrane działania PIG-PIB na rzecz wsparcia geotermii średniotemperaturowej w Polsce - dr Mariusz Socha, Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
  
  
• Systemy geotermalne CO_²-EGS –  nowe technologie w zakresie energii - dr hab. inż. Anna Sowiżdżał – prof. Wydz. Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie
  
  
• Potencjał dla wykorzystania energii i wód geotermalnych w rolnictwie - prof. dr hab. inż. Barbara Tomaszewska, Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk
  
  
• Wpływ charakterystyki sieci ciepłowniczej na efektywność wykorzystania energii geotermalnej - dr hab. inż. Leszek Pająk, dr inż. Maciej Miecznik, Aleksandra Kasztelewicz, Karol Pierzchała Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk w Krakowie
  
  
• Nowe podejście do modelowania eksploatacji zbiorników geotermalnych - dr inż. Maciej Miecznik, dr hab. inż. Beata Kępińska, prof. Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk
  
  
• Ryzyka w realizacji przedsięwzięć geotermalnych - dr inż. Maciej Miecznik, dr hab. inż. Beata Kępińska, prof. Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk
  
  
• Geoenergetyka na przykładzie otworów w Sękowej - dr hab. inż. Tomasz Śliwa – prof. Wydz. Wiertnictwa Nafty i Gazu Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie