W dniach 27-29 czerwca 2022 r. odbyła się ósma edycja Kongresu Polskiego Przemysłu Gazowniczego, gdzie co dwa lata spotykają się eksperci branżowi, aby omówić najważniejsze zagadnienia wpływające na rozwój polskiego gazownictwa. Hasło tegorocznej edycji to „Rynek gazu w nowych realiach”. W spotkaniach i dyskusjach wzięli udział przedstawiciele administracji rządowej, nauki i biznesu sektora gazowniczego z Polski, a także zagraniczni goście. Do udziału w panelu dyskusyjnym zostali także zaproszenie eksperci z PIG-PIB.
Tegoroczna edycja kongresu obejmowała ożywioną dyskusję nad dynamicznie zmieniającymi się wyzwaniami, które stoją przed sektorem gazownictwa w Polsce. Wyzwania te wynikają z niestabilnej sytuacji geopolitycznej, w szczególności trwającej w Ukrainie wojny, zmian kierunków dostaw paliwa gazowego, rosnących cen paliw i energii, odchodzenia od paliw kopalnych i dążenia do zeroemisyjności/neutralności klimatycznej w ramach transformacji energetycznej Unii Europejskiej i Polski. W sześciu sesjach z udziałem ponad 40 panelistów uczestniczyło kilkaset osób.
Pierwsza sesja obejmowała problematykę zmian w europejskim i polskim modelu dostaw gazu ziemnego, ukierunkowanych na zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego i dywersyfikację źródeł dostaw oraz problematykę dążenia do osiągnięcia neutralności klimatycznej. Równie ważnym aspektem dyskusji była stabilność i bezpieczeństwo, w tym cyberbezpieczeństwo, polskiego systemu gazowego oraz kluczowa krajowa i europejska infrastruktura techniczna, a także krajowe i unijne regulacje prawne wpływające na krajowy i europejski rynek gazu.
Podczas kongresu nie mogło zabraknąć dyskusji na temat rozwiązań wodorowych w energetyce. W nawiązaniu do doświadczeń Korei Południowej, która jest liderem w rozwoju niskoemisyjnej gospodarki wodorowej i czystej mobilności, rozmawiano o perspektywie budowy gospodarki wodorowej w Polsce, Europie i na świecie oraz o jej wpływie na rozwój przemysłu gazowniczego. Debatowano o działaniach legislacyjnych oraz trendach światowych, w szczególności jeśli chodzi o kogenerację, produkcję „zielonego” wodoru z elektrolizy, wykorzystanie mieszanin wodorowo-gazowych jako paliw oraz zastępowanie gazu jako surowca do produkcji „błękitnego” wodoru „zielonym” biometanem.
Jeden z paneli poświęcono funkcjonującym, realizowanym i planowanym projektom infrastrukturalnym i biznesowym – w tym terminalom LNG, Baltic Pipe, interkonnektorom gazowym, modernizacji systemu ciepłowniczego przez gazownictwo, magazynowaniu gazu, wodoru i mieszanin wodorowo-gazowych oraz ich transportowi i dystrybucji. Przedyskutowano związane z tymi projektami zmiany i możliwości rozwojowe, w tym istotne dla możliwości finansowania nowych projektów zagadnienia taksonomii unijnej.
Zagadnieniom dotyczącym wykorzystania w Polsce technologii CCS oraz ograniczania emisji metanu w górnictwie węgla kamiennego i przemyśle naftowym był poświęcony panel, do udziału w którym zostali zaproszeni dr Janusz Jureczka – dyrektor Oddziału Górnośląskiego PIG-PIB oraz dr inż. Adam Wójcicki. Dr inż. A. Wójcicki przedstawił możliwości redukcji emisji w przyszłych instalacjach energetycznych opalanych gazem poprzez składowanie CO2 w strukturach geologicznych. Ponieważ emisje z nowych instalacji energetycznych opalanych gazem są rzędu od jednego do kilku milionów ton CO2/rok zaznaczył, że w przyszłych projektach CCS byłyby potrzebne struktury geologiczne o odpowiednio dużej pojemności, umożliwiającej składowanie CO2 przez 20–30 lat. Ze względu na niemalże brak w Polsce dostępnych złóż węglowodorów o tak dużej pojemności, jako optymalne miejsca składowania wskazał struktury solankowe, które charakteryzują się znacznie większą pojemnością, ale jednocześnie podkreślił, że wymagają one dalszego rozpoznania geologiczno-geofizycznego.
Panel dyskusyjny z udziałem ekspertów PIG - PIB
Dr Janusz Jureczka scharakteryzował problematykę emisji metanu z polskich kopalń węgla kamiennego i możliwości ograniczania tej emisji w odniesieniu do obecnych i planowanych regulacji prawnych – krajowych i unijnych. Szczególną uwagę poświęcił projektowi Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ograniczania emisji metanu w sektorze energetycznym z grudnia 2021 r. Obok sektora ropy i gazu, a także importu surowców energetycznych, Rozporządzenie to w zasadniczej części dotyczy emisji metanu z czynnych podziemnych i powierzchniowych kopalń węgla oraz z zamkniętych kopalń podziemnych.
Dostrzegając słuszność podjęcia działań w zakresie unormowań prawnych, regulujących emisję metanu w energetyce, dr Jureczka wskazał na budzące poważne wątpliwości rygorystyczne i uciążliwe technicznie kryteria, które będą powodować trudne do oszacowania w warunkach polskich koszty dostosowawcze. Szczególnie istotne zastrzeżenia dotyczą wprowadzenia proponowanych regulacji w sektorze wydobywczym węgla kamiennego, które mogą skutkować przyspieszoną likwidacją większości polskich kopalń już w perspektywie kilku nadchodzących lat bądź drastycznym podniesieniem kosztów eksploatacji. Sytuacja ta, zwłaszcza w obecnej trudnej sytuacji geopolitycznej, wymaga podjęcia pilnych działań celem zapewnienia krajowego bezpieczeństwa energetycznego.
W panelu udział wzięli także przedstawiciele Akademii Górniczo-Hutniczej, Ministerstwa Klimatu i Środowiska, Instytutu Nafty i Gazu – PIB, Polskiego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa, Komisji Europejskiej oraz amerykańskiej firmy Picarro, którzy włączając się w debatę przedstawili zagadnienia związane z technologiami wychwytu, transportu i składowania CO2 oraz akceptacją społeczną dla projektów CCS, regulacją w nowelizacji Prawa geologicznego i górniczego w kontekście CCS, emisją gazów cieplarnianych w górnictwie naftowym, stosowaniem technologii CCS przy eksploatacji węglowodorów, dekarbonizacją unijnej gospodarki oraz monitoringiem emisji gazów cieplarnianych.
W ostatniej sesji omawiano zmiany w otoczeniu biznesowym gazownictwa wynikające z wdrażania nowych technologii, zmian legislacyjnych oraz podejścia do współpracy przy realizacji projektów i przedsięwzięć.
Poza oficjalnymi prelekcjami i panelami dyskusyjnymi Kongres był miejscem spotkań oraz rozmów kuluarowych na wiele interesujących tematów, w tym, w naszym przypadku, problematyki magazynowania wodoru w strukturach geologicznych, możliwości realizacji projektów CCS i ograniczania emisji metanu w górnictwie.
Organizatorem wydarzenia była Izba Gospodarcza Gazownictwa.
Udział pracowników PIG-PIB w Kongresie został sfinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
