Państwowa służba hydrogeologiczna opublikowała komunikat o bieżącej sytuacji hydrogeologicznej w okresie od 1 do 31 stycznia 2023 r. W opracowaniu przedstawiono analizę położenia zwierciadła wód podziemnych, stanu rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych oraz stanu zagrożenia niżówką hydrogeologiczną w pierwszym poziomie wodonośnym dla obszaru całego kraju.
Zmiany położenia zwierciadła wód podziemnych
W styczniu 2023 r. na niemal całym obszarze kraju nastąpił wzrost średniego położenia zwierciadła wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym. W większości poddanych analizie punktów obserwacyjnych (84%, tj. o 29% więcej niż w poprzednim miesiącu) średni miesięczny poziom wód podziemnych był wyższy w odniesieniu do stanu z poprzedniego miesiąca.
Obniżenie średniego poziomu wód podziemnych odnotowano w tym czasie w ponad 13% punktów obserwacyjnych (spadek o około 23% w stosunku do stanu z grudnia 2022 r.), przy czym najczęściej były to punkty zlokalizowane w północnej części kraju. Odnotowane spadki poziomu wód były niewielkie i nie przekraczały 10 cm. Mimo obserwowanych obniżeń w większości punktów obserwacyjnych średni miesięczny poziom wód podziemnych nadal utrzymywał się powyżej granicy stanu niskiego ostrzegawczego (SNO).
W przypadku około 3% analizowanych punktów obserwacyjnych średni poziom wód podziemnych pierwszego poziomu wodonośnego nie uległ zmianie w porównaniu ze stanem odnotowanym w grudniu 2023 r.
Zmiana położenia zwierciadła wody podziemnej w objętych analizą punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych w styczniu 2023 r.
Analiza zmian położenia zwierciadła wód podziemnych o charakterze swobodnym w odniesieniu do stanu z poprzedniego miesiąca została wykonana na podstawie wyników pomiarów przeprowadzonych w 175 reprezentatywnych punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych, ujmujących pierwszy poziom wodonośny (ppw).
Zmiany zasobów wód podziemnych
W styczniu 2023 r. na przeważającym obszarze kraju wielkość rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych utrzymywała się na poziomie bezpiecznym dla zaopatrzenia ludności w wodę. W większości analizowanych punktów obserwacyjnych (około 90%, tj. o około 3% więcej niż w poprzednim miesiącu) średni poziom wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym wskazywał na brak zagrożenia stanu rezerw zasobów w odniesieniu do najniższego rocznego położenia zwierciadła wód podziemnych z okresu wielolecia (NNG).
Mniej korzystna sytuacja utrzymywała się w północnej Polsce (głównie na Pomorzu Zachodnim, Pomorzu, północnym Mazowszu, w południowej części Mazur, na Kujawach) oraz lokalnie na zachodzie i południu kraju (na Ziemi Lubuskiej, w Wielkopolsce, na Dolnym Śląsku i w północnej części Śląska).
W punktach obserwacyjnych zlokalizowanych na tych obszarach średni miesięczny poziom zwierciadła wód podziemnych ppw utrzymywał się poniżej granicy odpowiadającej środkowi przedziału SNO-NNG, co oznacza wystąpienie zagrożenia dla użytkowania wód podziemnych. Punkty obserwacyjne, w przypadku których odnotowano taką sytuację stanowiły ponad 10% ogólnej liczby punktów objętych analizą, z czego w ponad 4% punktów zarejestrowany średni miesięczny poziom wód podziemnych wskazywał na brak rezerw zasobów zmiennych w odniesieniu do granicy stanu NNG.
Brak rezerw zasobów wód podziemnych w styczniu 2023 r. został odnotowany w miejscowościach: Sypniewo (województwo mazowieckie), Maszewko i Miechucino (województwo pomorskie), Zieleniec i Mikołajki (województwo warmińsko-mazurskie), Czachurki (województwo wielkopolskie) oraz Gądno (województwo zachodniopomorskie).
Poziom rezerw zasobów wód podziemnych w styczniu 2023 r. w objętych analizą punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych
Analiza stanu rezerw zmiennych zasobów wód podziemnych została wykonana na podstawie wyników pomiarów położenia swobodnego zwierciadła wody w 163 reprezentatywnych punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych.
Występowanie zagrożeń dla wód podziemnych
W styczniu 2023 r. niżówką hydrogeologiczną o zasięgu regionalnym objęte były części województw zachodniopomorskiego, pomorskiego, kujawsko-pomorskiego, lubuskiego, wielkopolskiego, dolnośląskiego, warmińsko-mazurskiego oraz mazowieckiego. Obniżenia średniego poziomu wód podziemnych poniżej granicy stanu niskiego ostrzegawczego w omawianym miesiącu odnotowano także na północnym-zachodzie województwa zachodniopomorskiego oraz na północy województwa śląskiego, jednak zjawisko to miało na tych obszarach charakter lokalny.
W skali kraju stan wód podziemnych poniżej stanu niskiego ostrzegawczego stwierdzono w 26 punktach obserwacyjnych, co stanowi ponad 16% punktów badanej grupy, tj. o 3% mniej niż w poprzednim miesiącu. W 7 spośród tych punktów w omawianym miesiącu poziom wód podziemnych uległ obniżeniu w stosunku do stanu z grudnia 2022 r.
W przypadku 20 punktów obserwacyjnych (ponad 12%) średni poziom zwierciadła wód podziemnych w omawianym miesiącu utrzymywał się w strefie między granicami stanów SNO i SNG, co oznacza, że w rejonach tych punktów w przypadku utrzymywania się niekorzystnych warunków meteorologicznych, w tym przede wszystkim przy braku lub niewielkich opadach atmosferycznych, również może rozwinąć się niżówka hydrogeologiczna.
W przypadku 116 punktów obserwacyjnych, co stanowi około 72% wszystkich analizowanych punktów (w poprzednim miesiącu punkty takie stanowiły około 65%) swobodne zwierciadło wody podziemnej układało się w bezpiecznej strefie, tj. powyżej wartości średniej z najniższych rocznych głębokości zwierciadła wody podziemnej dla okresu wielolecia (SNG).
Ocena zagrożenia niżówką hydrogeologiczną w styczniu 2023 r.
Analiza stanu zagrożenia niżówką hydrogeologiczną na obszarze kraju została wykonana na podstawie wyników pomiarów przeprowadzonych w 162 reprezentatywnych punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych ujmujących pierwszy poziom wodonośny o zwierciadle swobodnym.
Zobacz: Komunikat o bieżącej sytuacji hydrogeologicznej w okresie od 01.01.2023 r. do 31.01.2023 r.
