17 lutego 2023 roku Państwowy Instytut Geologiczny- Państwowy Instytut Badawczy podpisał umowę z Norweską firmą Argeo Survey AS w zakresie akwizycji szczegółowych danych w wybranych obszarach Grzbietu Śródatlantyckiego (Leg 2).
Badania te będą kontynuacją prac poszukiwawczych w kierunku rozpoznania złóż głębokomorskich rozpoczętych w 2022 roku.
W 2022 roku PIG-PIB przeprowadził pierwszy rejs naukowo-badawczy (Leg 1) w obszar objęty Umową w sprawie eksploracji siarczków polimetalicznych, zawartą pomiędzy Ministrem Środowiska a z Międzynarodową Organizacją Dna Morskiego (MODM) w celu wykonania eksploracji regionalnej.
W rezultacie przeprowadzonych prac pozyskano wysokiej jakości kompleksowe dane geofizyczne oraz dane oceanograficzne, które umożliwiły rozpoznanie kluczowych struktur morfologicznych dna oraz identyfikację anomalii wody w obrębie znanych pól hydrotermalnych. Jednym z najważniejszych osiągnięć pierwszego rejsu było wyznaczenie obszarów potencjalnie perspektywicznych dla nagromadzeń siarczków masywnych oraz odkrycie dwóch nowych obszarów OCC (Oceanic Core Complex).
Kolejnym etapem prac, dla realizacji którego zawarto umowę z Argeo Survey jest szczegółowa eksploracja dna i pozyskanie wysokorozdzielczych danych geofizycznych i środowiskowych. Badania te będą prowadzone w obszarach wytypowanych jako perspektywiczne dla wystąpień siarczków masywnych, charakteryzujących się zróżnicowanymi uwarunkowaniami geologicznymi.
Planowane prace prowadzone z pokładu statku r/v Argeo Searcher pozwolą na realizację zapisów Umowy z MODM zgodnie z programem badawczym oraz ustalonym harmonogramem, przy jednoczesnej znaczącej optymalizacji kosztów.
Do akwizycji danych wykorzystane zostaną zaawansowane autonomiczne platformy pływające AUV (autonomous underwater vehicle) rozwijane przez firmę Argeo. Urządzenia te, poruszając się tuż nad dnem, umożliwiają poprzez wykorzystanie większej ilości sensorów zwiększenie czułości i rozdzielczości wykonywanych pomiarów. Zebrane dane posłużą zobrazowaniu warstw osadów oraz powierzchni dna w rozdzielczości od 3 cm do 1 m, w tym identyfikację polimetalicznych siarczków masywnych (poprzez zastosowanie pomiarów magnetometrycznych, potencjału elektrycznego osadów i profilomierza osadów), rozpoznaniu aktywnych systemów hydrotermalnych (analizy fizyczno - chemiczne właściwości wody), a także obserwacjom foto-wideo dna i fauny głębokomorskiej.
Najnowocześniejsze technologie oraz doświadczenie firmy Argeo w połączeniu ze szczegółowym rozpoznaniem regionalnym Ryftu Śródatlantyckiego, wykonanym przez PIG-PIB podczas pierwszego rejsu umożliwią zebranie kompleksowych informacji na temat warunków panujących w wybranych jego obszarach. Dodatkowo, pozyskane dane posłużą weryfikacji obszarów perspektywicznych oraz identyfikacji złóż związanych z aktywnością hydrotermalną, dostarczając cennych informacji dla prowadzonej na arenie międzynarodowej dyskusji o znaczeniu i zasobach surowcowych obszarów głębokomorskich.
Pionierski charakter prowadzonych badań oceanicznych stawia Instytut i Polskę w światowej czołówce w zakresie jakości posiadanych danych i poziomu rozpoznania tych ekosystemów, co zostało również podkreślone przez MODM w ramach audytu przeprowadzonego w zakresie realizacji pierwszego rejsu.
Tekst: Michał Tomczak, Agata Kozłowska-Roman
Umowa realizowana jest w ramach zadania „Usługa naukowo-badawcza mająca na celu poszukiwanie i rozpoznanie obszarów wystąpień złóż polimetalicznych siarczków masywnych na Grzbiecie Śródatlantyckim” i została sfinansowana ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (Nr umowy 2190/2021/Wn-07/FG-SM-DM/D).
