W dniach 10–13 lipca 2023 r. w centrum kongresowym Uniwersytetu w Lille we Francji odbył się IV Międzynarodowy Kongres Stratygraficzny STRATI (4th International Congress on Stratigraphy). Podobnie jak poprzednie konferencje z tego cyklu (Lizbona 2013, Graz 2015, Mediolan 2019) zgromadził on w jednym miejscu czołowych naukowców zajmujących się stratygrafią każdego okresu w historii Ziemi.
W kongresie wzięło udział łącznie ponad 250 osób z całego świata, które wygłosiły 170 referatów oraz zaprezentowały 64 postery. W ramach kongresu zorganizowanych zostało także sześć wycieczek terenowych, w trakcie których zaprezentowano i omówiono najbardziej spektakularne i najważniejsze z geologicznego punktu widzenia odsłonięcia paleozoiku, mezozoiku i kenozoiku Francji, Wielkiej Brytanii, Belgii i Estonii.
Tegoroczna konferencja została podzielona na 23 sesje tematyczne dotyczące zarówno poszczególnych okresów fanerozoiku (tj. ostatnich 542 mln lat z dziejów Ziemi, które charakteryzują się obfitym występowaniem kopalnych szczątków zamieszkujących ją organizmów), jak również różnych metod datowania skał.
Szczególną uwagę uczestników wzbudziły referaty dotyczące zastosowania baz danych oraz metod uczenia maszynowego do rekonstrukcji geologicznych dziejów Ziemi (Christoper Scotese, Northwestern University, USA), a także przydatności różnego rodzaju wskaźników geochemicznych do datowania skał osadowych (Michael M. Joachimski, Uniwersytet w Erlangen-Nürnberg, Niemcy).
Warto wspomnieć również o wydzieleniu oddzielnej sesji dotyczącej antropocenu. Wedle najnowszych (z pierwszych dni lipca 2023 r.) ustaleń Grupy Roboczej Antropocenu (Anthropocene Working Group), początek tej najmłodszej epoki geologicznej określić można na lata ’50 XX w., od kiedy to działalność człowieka zaczęła w na tyle istotny sposób wpływać na ekosystem, że jej skutki stały się możliwe do zaobserwowania w zapisie kopalnym. Referencyjny przykład takich zmian, udokumentowanych w osadach jeziora Crawford (Kanada) został przedstawiony przez Francine M.G. Mc Carthy z Brock University (Kanada).
W konferencji STRATI wzięli udział również pracownicy Państwowego Instytutu Geologicznego: dr hab. Jacek Grabowski, prof. instytutu oraz mgr Damian Lodowski. Zaprezentowali oni wyniki swoich badań dotyczących stratygrafii i paleośrodowisk przełomu jury i kredy obszarów Basenu Słoweńskiego (Słowenia), Średniogórza Zadunajskiego (północne Węgry) oraz Basenu Wokontyjskiego (południowo-wschodnia Francja).
Ponadto prof. Grabowski – jako przewodniczący Grupy Roboczej Beriasu – przedstawił najnowsze ustalenia na temat krytycznych wydarzeń obserwowanych na pograniczu tytonu (najmłodszego piętra systemu jurajskiego) i beriasu (najstarszego piętra systemu kredowego). Po dokonaniu serii recenzji i głosowań, Międzynarodowa Komisja Stratygraficzna ratyfikuje jedno z nich jako charakterystyczne dla początku beriasu – a zatem i systemu kredowego jako takiego.
Centrum Kongresowe „Liliada”, Uniwersytet w Lille, Francja
Jedno z wystąpień w trakcie konferencji STRATI 4
Dr hab. Jacek Grabowski, prof. instytutu (pierwszy z lewej) i inni uczestnicy konferencji roztrząsają kwestie związane z tematyka konferencji. Fot. Atsushi Matsuoka z Uniwersytetu w Niigacie (Japonia)
Tekst: Damian Lodowski
