W trzecim kwartale 2023 r. podpisane zostały trzy nowe umowy na wykonywanie zadań w ramach państwowej służby geologicznej. Wszystkie projekty finansowane będą ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Według stanu na koniec września 2023 r. Instytut realizował już 82 projekty finansowane z tego źródła.
Wstępna ocena możliwości magazynowania energii cieplnej w poziomach wodonośnych na obszarze Polski (ATES)
Projekt pt. Wstępna ocena możliwości magazynowania energii cieplnej w poziomach wodonośnych na obszarze Polski (ATES) został przygotowany na prośbę Głównego Geologa Kraju w nawiązaniu do „Wieloletniego Programu Rozwoju Wykorzystania Zasobów Geotermalnych w Polsce” (Mapa drogowa rozwoju geotermii w Polsce). Zadanie będzie realizowane do 30 września 2024 r. Jego kierownikiem jest dr Monika Konieczyńska z Zakładu Geologii Środowiskowej.
Głównym celem projektu jest kompleksowa analiza krajowych warunków geologicznych i hydrogeologicznych występujących na głębokości do 200 m p.p.t. Badania będą dotyczyły możliwości pozyskania energii i magazynowania niskotemperaturowego ciepła i chłodu w zakresie od ok. 5°C do ok. 25°C.
Analiza zostanie przeprowadzona w oparciu o materiały archiwalne i zasoby baz danych geologicznych, hydrogeologicznych i hydrochemicznych PIG-PIB. Przewidziano również możliwość dodatkowego opróbowania wód podziemnych w wybranych punktach dla przeprowadzenia dodatkowych analiz chemicznych wód głównie w zakresie zawartości związków nieorganicznych. Wyniki badań zostaną zaprezentowane w serwisach internetowych geolog.pgi.gov.pl; geologia.pgi.gov.pl. W razie pozytywnej oceny możliwości zastosowania technologii ATES w Polsce, wytypowany/e zostanie/ą najbardziej perspektywiczny/e rejon/y dla wykonania instalacji pilotażowej.
Ważnym elementem projektu będzie również analiza oddziaływań środowiskowych systemów magazynowania energii w płytkich warstwach wodonośnych oraz potencjalnych zagrożeń tak dla środowiska ze strony takich systemów, jak i ewentualnych konfliktów eksploatacji instalacji ATES z innymi obiektami infrastruktury, w tym istniejącymi i przyszłymi ujęciami wód podziemnych.
Ze względu na istotność podjętych badań oraz ogólnopolski zasięg, projekt jest realizowany we współpracy naukowej z Instytutem Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN oraz Akademią Górniczo-Hutniczą w Krakowie.
Współpraca z szerokim zespołem prawników specjalizujących się w różnych dziedzinach prawa ma zapewnić nie tylko analizę istniejących przepisów, ale też wskazanie potencjalnych słabości obowiązującego systemu prawnego w kontekście technologii ATES oraz zaproponowanie nowych rozwiązań.
Więcej informacji: https://www.pgi.gov.pl/aktualnosci/display/14296-pig-pib-oceni-mozliwosc-magazynowania-energii-cieplnej-w-poziomach-wodonosnych.html
Zwiększanie zasobu cyfrowego Centralnej Bazy Danych Geologicznych. Zadanie ciągłe PSG
Projekt pt. Zwiększanie zasobu cyfrowego Centralnej Bazy Danych Geologicznych. Zadanie ciągłe PSG jest kontynuacją rozpoczętych w 2019 r. prac polegających na wprowadzaniu do CBDG danych i metadanych z archiwalnych oraz wpływających na bieżąco do NAG dokumentacji. Kierownikiem projektu jest Izabella Sadowa z Zakładu Utrzymania i Rozwoju Systemów Dziedzinowych. Zadanie zostanie zakończone do połowy 2026 r.
Zakres prac będzie dotyczył następujących grup danych: dokumenty, dane otworowe, dane analityczne, dane geofizyczne (np. dane sejsmiczne, geofizyka wiertnicza, grawimetria, magnetyka, magnetotelluryka, pomiary elektrooporowe) oraz kolekcje geologiczne. Poprawiana będzie również jakość i kompletność zgromadzonych wcześniej danych.
Centralna Baza Danych Geologicznych jest jednym z głównych narzędzi do gromadzenia, przetwarzania i udostępniania danych państwowej służby geologicznej. Zapotrzebowanie na dane z CBDG jest stale bardzo duże i ciągle rośnie, dowodem na to są wnioski o udostępnianie napływające do Narodowego Archiwum Geologicznego. Odbiorcami danych są główni interesariusze działań służby geologicznej – resort środowiska, pozostałe resorty i administracja, uczelnie oraz kluczowe przedsiębiorstwa geologiczne.
Ochrona georóżnorodności, geoedukacja i geoturystyka
Projekt pt. Ochrona georóżnorodności, geoedukacja i geoturystyka, którego kierownikiem jest Katarzyna Szadkowska z Oddziału Dolnośląskiego PIG-PIB stanowi kontynuację zadania pt. Upowszechnianie wiedzy o geologii, górnictwie i ochronie georóżnorodności, realizowanego w latach 2019-2022.
W ramach projektu przewidziany został szereg wieloletnich, ogólnokrajowych działań, wspierających rozwój geoturystyki w Polsce, przyczyniających się do ochrony georóżnorodności, zwiększających świadomość społeczeństwa związaną z geoedukacją, a także stanowiących wsparcie merytoryczne dla lokalnych inicjatyw geoturystycznych.
Efektem zadania będą m.in.:
- projekty ścieżek i tablic geoturystycznych (terenowych i/lub wirtualnych), opartych na walorach geologicznych, geomorfologicznych oraz przyrodniczych i kulturowych danych obszarów,
- projekty ideowe zagospodarowania wybranych obiektów geoturystycznych, w szczególności dawnych kamieniołomów oraz tablic i plansz geoedukacyjnych,
- wydawnictwa geoedukacyjne oraz wnioski o objęcie ochroną cennych obiektów przyrody nieożywionej.
Dotarcie do zróżnicowanych odbiorców będzie możliwe dzięki bardzo różnym środkom przekazu: od konwencjonalnych, takich jak wydawnictwa (m.in. broszury, przewodniki, foldery) czy ścieżki edukacyjne oparte na tablicach informacyjnych, po bardziej nowoczesne. Przewiduje się także udział, organizację i prowadzenie różnorodnych zajęć edukacyjnych i geoturystycznych wraz z opracowaniem niezbędnych materiałów merytorycznych oraz szeroką współpracę z innymi podmiotami w zakresie ochrony georóżnorodności i geoturystyki.
Projekt będzie realizowany do 31 grudnia 2025 r.
