Z głębokim żalem zawiadamiamy, że 8 sierpnia 2024 roku odszedł prof. dr hab. Stefan Witold Alexandrowicz, członek Polskiej Akademii Umiejętności, emerytowany profesor Wydziału Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska AGH oraz pracownik Instytutu Geologicznego.
Profesor Stefan Alexandrowicz na seminarium terenowym Komitetu Badań Czwartorzędu PAN w 1990 roku. Odsłonięcie w Krzaczkowej koło Przemyśla. Fot. A. Bogucki
Urodził się 29 kwietnia 1930 roku w Krakowie. W 1949 roku rozpoczął studia na Wydziale Geologiczno-Poszukiwawczym Akademii Górniczo-Hutniczej. Po dwóch semestrach kontynuował naukę na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1953 roku uzyskał stopień magistra geologii i paleontologii. Pracę doktorską pt. Stratygrafia i tektonika miocenu w Zagłębiu Górnośląskim, wykonaną w Instytucie Geologicznym w Warszawie pod kierunkiem prof. S. Doktorowicza-Hrebnickiego obronił w 1961 roku, uzyskując stopień naukowy doktora. W 1967 roku habilitował się na podstawie rozprawy pt. Stratygrafia środkowej i górnej kredy w polskiej części pienińskiego pasa skałkowego. W 1975 roku otrzymał tytuł naukowy profesora nadzwyczajnego, a w 1983 roku — tytuł naukowy profesora zwyczajnego.
Jeszcze w 1951 roku, jako student, podjął pracę na AGH jako młodszy asystent. Od 1953 roku był asystentem w Katedrze Geologii Wydziału Geologiczno-Poszukiwawczego AGH. Od 1958 roku pracował w Katedrze Geologii WGP AGH jako starszy asystent prof. Walerego Goetla, od 1961 roku – adiunkt w Katedrze Geologii prof. Henryka Świdzińskiego, od 1967 roku docent, następnie prof. nadzwyczajny i profesor zwyczajny w Instytucie Geologii i Surowców Mineralnych AGH.
W trakcie lat pracy spędzonych na uczelni Profesor Alexandrowicz sprawował funkcje kierownika Zakładu Geologii Historycznej, Zakładu Stratygrafii i Paleontologii (1968–1984), Zakładu Stratygrafii i Geologii Regionalnej (1984–1992) oraz kierownika Katedry Stratygrafii i Geologii Regionalnej (1992–2000). Ponadto w latach 1969–1974 oraz 1977–1980 był zastępcą dyrektora ds. naukowych Instytutu Geologii i Surowców Mineralnych.
W latach 1955-1959 pracował jako adiunkt w Stacji Górnośląskiej Instytutu Geologicznego (dzisiaj Oddział Górnośląski PIG-PIB w Sosnowcu), a następnie do 1961 roku w Stacji Karpackiej Instytutu Geologicznego (dzisiaj Oddział Karpacki PIG-PIB w Krakowie). W latach następnych aż do 2019 roku współpracował z pracownikami PIG przy opracowaniu czwartorzędowych profil geologicznych.
W swoich badaniach koncentrował się głównie na trzech zakresach tematycznych: stratygrafii, litologii i mikropaleontologii utworów trzeciorzędowych i mezozoicznych, stratygrafii i malakologii utworów czwartorzędowych oraz historii nauk geologicznych. Opracował stratygrafię górnej kredy i miocenu okolic Krakowa, zdefiniował pozycję stratygraficzną osadów paleogenu Wyżyny Krakowskiej, opracował rekonstrukcję tektonicznego rozwoju zapadliska przedkarpackiego. Jest autorem mapy geologicznej Ojcowskiego Parku Narodowego.
Dorobek naukowy Profesora Alexandrowicza obejmuje łącznie 563 publikacji, w tym 6 książek, 8 monografii (autor lub współautor), 350 artykułów naukowych wydanych w Polsce i za granicą oraz liczne artykuły popularno-naukowe i komunikaty. Profesor prowadził wykłady dla studentów na AGH, na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz na Uniwersytetach w Hanowerze, Kolonii i Münster. Był promotorem licznych przewodów doktorskich, a także recenzentem blisko 90 prac doktorskich i habilitacyjnych oraz przewodów o nadanie tytułu naukowego profesora.
Aktywnie uczestniczył w redakcjach wydawnictw geologicznych, przyrodniczych i turystycznych. Był redaktorem działu Geologia Zeszytów Naukowych AGH, inicjatorem i redaktorem Kwartalnika AGH – Geologia, inicjatorem utworzenia w AGH oraz redaktorem serii wydawniczej Folia Malacologica, członkiem komitetów redakcyjnych periodyków: Folia Quaternaria, Studia Quaternaria i Wszechświat, współredaktorem Quaternary Studies in Poland oraz inicjatorem i redaktorem dorocznie wydawanej serii Prace Komisji Paleogeografii Czwartorzędu PAU. Był także członkiem komitetów redakcyjnych dwóch periodyków PTTK: Gazeta Górska i Wierchy.
Współpracował z Polską Akademią Nauk, był członkiem Komitetu Badań Czwartorzędu PAN. W Polskiej Akademii Umiejętności kierował Komisją Paleogeografii Czwartorzędu oraz Komisją Historii Nauki. Był Członkiem Polskiego Towarzystwa Geologicznego, inicjatorem utworzenia i członkiem honorowym Stowarzyszenia Malakologów Polskich, członkiem Deutsche Malakozoologische Gesekschaft, Société Française de Malakologie oraz INHIGEO – International Commission on the History of Geological Science.
Został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Komisji Edukacji Narodowej, odznaką Zasłużony dla Polskiej Geologii. Otrzymał liczne nagrody naukowe Polskiej Akademii Nauk, Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Ministra Środowiska za pracę naukowo-badawczą, Rektora AGH za prace naukowe i za działalność dydaktyczną.
Profesor Stefan Alexandrowicz był wybitną postacią, autorytetem w dziedzinie nauk geologicznych, erudytą. Dał się poznać jako nieoceniony popularyzator nauki, i niedościgniony dydaktyk. Był znakomitym badaczem, przyjacielem, wychowawcą i opiekunem naukowców rozpoczynających karierę naukową, ciepłym i wrażliwym człowiekiem.
Cześć Jego pamięci!
