11 kwietnia 2025 r. w siedzibie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego (UMWP) w Gdańsku odbyło się spotkanie regionalne organizowane w ramach realizowanego przez Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy zadania „Geologia Samorządowa”. W wydarzeniu uczestniczyli przedstawiciele Okręgowego Urzędu Górniczego w Gdańsku, geolodzy powiatowi z terenu województwa pomorskiego, reprezentanci PIG-PIB oraz gospodarze – przedstawiciele Urzędu Marszałkowskiego.
Spotkanie otworzył Krzysztof Pełkowski, Dyrektor Departamentu Środowiska i Rolnictwa UMWP, który powitał uczestników, przedstawił kluczowe tematy oraz zasygnalizował wyzwania istotne dla regionu, takie jak rekultywacja wyrobisk poeksploatacyjnych, gospodarka odpadami oraz jakość dokumentacji geologicznych. Podkreślił konieczność ścisłej współpracy na styku ochrony środowiska i geologii oraz współdziałania instytucji zaangażowanych w te procesy, wskazując m.in. na rolę Forum Dialogu ds. Ochrony Środowiska jako istotnej platformy wymiany wiedzy.
W dalszej części głos zabrała dr Olimpia Kozłowska z PIG-PIB, zastępca dyrektora ds. państwowej służby geologicznej, która wskazała na wartość cyklicznych spotkań, podkreślając ich wpływ na usprawnienie praktyki administracyjnej. Zwróciła uwagę na złożoność pracy administracji geologicznej, wymagającej jednoczesnego stosowania przepisów Prawa geologicznego i górniczego, ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych oraz przepisów z zakresu ochrony środowiska. Podkreśliła przy tym, jak ważne jest wzajemne wsparcie w tej wymagającej, specjalistycznej działalności. Zaznaczyła, że kluczowe jest wyważenie interesów pomiędzy eksploatacją złóż a ochroną środowiska, podkreślając korzyści płynące z wykorzystania surowców dla gospodarki i inwestycji. Samorządy czerpią korzyści z wpływów z opłaty eksploatacyjnej, a tereny poeksploatacyjne, po przeprowadzeniu rekultywacji, nierzadko zyskują nowe, cenne funkcje – zarówno przyrodnicze, jak i gospodarcze – stając się istotnym elementem rozwoju lokalnych społeczności.
Jarosław Orłowski, Dyrektor Okręgowego Urzędu Górniczego w Gdańsku, zwrócił uwagę na potrzebę współpracy pomiędzy instytucjami oraz docenił możliwość bezpośredniego dialogu z przedstawicielami administracji geologicznej i PSG, podkreślając znaczenie takich spotkań dla wymiany doświadczeń i dobrych praktyk.
Następnie głos zabrał Michał Kowalski, geolog wojewódzki, który zwrócił uwagę na systematycznie spadającą jakość opracowań geologicznych kierowanych do urzędów. Razem z Piotrem Prusem, pracownikiem Referatu Geologii, w ramach przygotowanej prezentacji omówili najczęściej występujące błędy formalne i merytoryczne, podkreślając ich negatywny wpływ na postrzeganie całego środowiska geologicznego.
W trakcie dyskusji zauważono konieczność ujednolicenia podejścia do oceny dokumentów, co stanowi istotny postulat w zakresie poprawy standardów pracy.
Izabela Majka z UMWP przedstawiła doświadczenia z kontroli prowadzonych na złożach, prezentując wewnętrzne procedury oraz zakres czynności kontrolnych mających na celu zwiększenie zgodności
z przepisami prawa i usprawnienie procesów nadzorczych.
Maciej Malinowski, geolog powiatowy w Starostwie Powiatowym w Wejherowie, zaprezentował zagadnienia związane z rekultywacją wyrobisk poeksploatacyjnych oraz zagospodarowaniem gruntów. Podkreślił znaczenie dostosowania działań do specyfiki lokalnej oraz potencjał rewitalizowanych terenów jako przestrzeni o nowych funkcjach gospodarczych i przyrodniczych.
Mariusz Dyka z PIG-PIB uzupełnił wystąpienie, wskazując na konieczność powiązania kierunków rekultywacji z gospodarowaniem odpadami oraz potrzebę sporządzania dokumentacji hydrogeologicznych
i projektowania piezometrów w przypadkach wykorzystania odpadów poza instalacjami.
W dalszej części spotkania Martyna Chyła z OUG omówiła kompetencje organów nadzoru górniczego w zakresie opiniowania koncesji udzielanych przez starostę oraz uzgadniania decyzji stwierdzających wygaśnięcie koncesji, wskazując jednocześnie na występujące w tym obszarze nieprawidłowości.
Następnie Kamila Broda z PIG-PIB przedstawiła zagadnienie granic obszaru górniczego – pionowych i poziomych. Podkreśliła znaczenie prowadzenia eksploatacji w obrębie naturalnych granic złoża, co stanowi podstawę jego właściwej ochrony. Zwróciła uwagę, że prawidłowe zagospodarowanie złoża sprzyja zrównoważonemu wykorzystaniu zasobów oraz pozwala na efektywne wykorzystanie terenu po zakończeniu wydobycia. W kontekście treści koncesji podkreśliła znaczenie wypracowania takich jej zapisów, które w uzasadnionych przypadkach umożliwią eksploatację w granicach naturalnych złoża, co jest kluczowe dla efektywności procesów wydobywczych. Racjonalne formułowanie zapisów koncesyjnych może zapobiegać nadprodukcji dokumentacji i usprawniać działalność przedsiębiorców, ograniczając także nieuzasadnione zarzuty prowadzenia eksploatacji z naruszeniem warunków koncesji.
Na zakończenie Regina Kramarska (wieloletni, emerytowany pracownik Oddziału Geologii Morza PIG-PIB w Gdańsku) zaprosiła uczestników do udziału w 89. Zjeździe Naukowym Polskiego Towarzystwa Geologicznego pt. "Badania geologiczne południowego Bałtyku i jego pobrzeży – znaczenie dla gospodarki i klimatu", zachęcając do aktywnego zaangażowania się w działalność towarzystwa. W swojej wypowiedzi krótko zaprezentowała tematykę, która będzie poruszana podczas zjazdu, podkreślając jej znaczenie dla badań geologicznych oraz wpływ na gospodarkę i klimat regionu.
Spotkanie przebiegło w konstruktywnej atmosferze i potwierdziło potrzebę kontynuowania tej formy dialogu. Wspólne wypracowywanie rozwiązań i wymiana doświadczeń są kluczowe dla zapewnienia zrównoważonego rozwoju oraz efektywnego zarządzania zasobami geologicznymi. Kontynuacja tych spotkań w regionie pozwoli na bieżąco omawiać postępy oraz podejmowanie wspólnych działań na rzecz dalszego rozwoju i poprawy efektywności gospodarowania przestrzenią geologiczną.
