Z początkiem 2025 r. Kraj Pardubicki (Republika Czeska) rozpoczął wraz z Państwowym Instytutem Geologicznym – Państwowym Instytutem Badawczym (PIG-PIB) realizację wspólnego projektu badawczego pod nazwą „Badanie ekosystemu wodnego w przełomie kłodzkim”. Przedsięwzięcie jest współfinansowane ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach programu Interreg Czechy – Polska 2021–2027, priorytet 1 – Zintegrowany system ratownictwa i środowisko. Projekt potrwa do końca 2029 r.
Cel projektu
Celem projektu jest wspólne opracowanie dokumentu oceniającego aktualny stan ilościowy i jakościowy wód podziemnych w obszarze przełomu kłodzkiego oraz przedstawienie propozycji działań służących długofalowej ochronie zasobów wodnych tego regionu.
„Przełom Kłodzki” definiowany jest jako obszar źródliskowy Nysy Kłodzkiej, Cichej Orlicy i Morawy, położony w strefie pogranicza Polski i Czech. Znajduje się tu unikatowy w skali kontynentu punkt styku zlewisk trzech mórz – Bałtyckiego, Północnego i Czarnego. Jest to jedno z zaledwie sześciu takich miejsc w Europie, co nadaje mu wyjątkową wartość przyrodniczą i hydrologiczną, wymagającą skoordynowanej ochrony międzynarodowej.
Trójmorski wierch - jedno z 6 miejsc w Europie gdzie spotykają się trzy wododziały kontynentalne
Dolina rzeki Morawy na terytorium Republiki Czeskiej – obszar badań partnera projektu
Zakres działań
W ramach projektu zaplanowano szereg wspólnych, transgranicznych prac badawczych, w tym:
- badania hydrologiczne i hydrogeologiczne,
- pomiary geofizyczne i prace wiertnicze,
- analizy laboratoryjne i kartograficzne,
- określenie reżimu krążenia wód podziemnych i powierzchniowych,
- opracowanie bilansu zasobów wodnych,
- opracowanie wspólnych wytycznych i propozycji ochrony zasobów wodnych w kontekście zmian klimatu.
Szczególny nacisk zostanie położony na ochronę krajobrazu i przyrody oraz zrównoważone zarządzanie zasobami wodnymi, uwzględniające scenariusze długoterminowych zmian środowiskowych.
Łąki w obszarze źródliskowym Nysy Kłodzkiej
Obszar źródliskowy Nysy Kłodzkiej
Rezultaty
Efektem projektu będzie:
- opracowanie kompleksowego, transgranicznego planu ochrony wód,
- pogłębiona współpraca i koordynacja działań polskich i czeskich instytucji w zakresie ochrony wód,
- udostępnienie wyników badań i dokumentów planistycznych interesariuszom lokalnym i regionalnym.
Nysa Kłodzka niedaleko swego źródła
Z efektów projektu będą mogły korzystać m.in.:
- jednostki samorządu terytorialnego,
- Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie,
- zarządy parków krajobrazowych,
- Lasy Państwowe,
- Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska,
- przedsiębiorstwa wodociągowe,
- inne instytucje działające na rzecz ochrony środowiska, planowania przestrzennego, gospodarki wodnej i przeciwdziałania skutkom zmian klimatycznych.
Znaczenie projektu
Wspólne działania badawcze i planistyczne na rzecz ochrony zasobów wodnych w przełomie kłodzkim wpisują się w misję Państwowego Instytutu Geologicznego – Państwowego Instytutu Badawczego: „Zdobywając i upowszechniając rzetelną i obiektywną wiedzę o budowie geologicznej, zasobach naturalnych i stanie środowiska, służymy społeczeństwu, odpowiadając na bieżące i przyszłe potrzeby Państwa Polskiego.”
Źródło na stoku Trójmorskiego Wierchu
Partner wiodący: Kraj Pardubicki
Partner polski: Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy (PIG-PIB)
Budżet projektu
Całkowity budżet: 1 107 691,90 EUR Budżet PIG-PIB: 683 751,88 EUR
Dofinansowanie z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego: 547 001,50 EUR
Wkład własny PIG-PIB: 136 750,38 EUR
w tym: dofinansowanie z Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego: 123 075,34 EUR
Wkład własny instytutu: 13 675,04 EUR
