Niniejszy komunikat o bieżącej sytuacji hydrogeologicznej przedstawia analizę położenia zwierciadła wód podziemnych, stanu rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych i stanu zagrożenia niżówką hydrogeologiczną w pierwszym poziomie wodonośnym. Analiza obejmuje obszar kraju w okresie od 1do 30 czerwca 2025 r.
- W czerwcu 2025 r. na przeważającym obszarze kraju zaobserwowano obniżenie średniego poziomu wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym. Zjawisko to wystąpiło w ponad 76% poddanych analizie punktów obserwacyjnych. Wyższy poziom zwierciadła wód podziemnych, w porównaniu do średniego stanu z poprzedniego miesiąca odnotowano w tym czasie w około 20% punktów obserwacyjnych, głównie w południowych i północno-wschodnich regionach kraju. W ponad 4% analizowanych punktów obserwacyjnych średni poziom wód podziemnych pierwszego poziomu wodonośnego pozostał bez zmian względem średniego stanu z poprzedniego miesiąca.
- Wielkość rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych w poziomach wodonośnych o zwierciadle swobodnym w czerwcu bieżącego roku utrzymywała się na poziomie zapewniającym bezpieczeństwo zaopatrzenia ludności w wodę. Zagrożenie stanu rezerw wód podziemnych stwierdzone zostało w ponad 10% analizowanych punktów obserwacyjnych, głównie we wschodniej części kraju. W tej grupie punktów obserwacyjnych około 5% stanowiły te, w których poziom wód podziemnych wskazywał na brak rezerw zasobów zmiennych w odniesieniu do najniższego położenia zwierciadła wody z lat ubiegłych.
- W czerwcu 2025 r. na części obszaru Polski nadal utrzymywał się stan zagrożenia hydrogeologicznego, związany z położeniem zwierciadła wód podziemnych poniżej granicy stanu niskiego ostrzegawczego (SNO). Niżówka hydrogeologiczna o charakterze regionalnym utrzymywała się w tym czasie na części obszarów województw: kujawsko-pomorskiego, lubelskiego, łódzkiego, mazowieckiego, podkarpackiego, podlaskiego oraz świętokrzyskiego, warmińsko-mazurskiego, wielkopolskiego i zachodniopomorskiego. W minionym miesiącu niżówkę hydrogeologiczną zaobserwowano również na obszarach województw opolskiego i śląskiego, jednak zjawisko to miało tam charakter lokalny.
Analiza została opracowana na podstawie interpretacji zebranych wyników pomiarów w wytypowanych punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych PIG-PIB, przy uwzględnieniu dla poszczególnych punktów obserwacyjnych następujących wartości charakterystycznych:
- najniższej głębokości położenia zwierciadła wody z wielolecia (NNG),
- średniej głębokości położenia zwierciadła wody z wielolecia (SSG),
- średniej z najniższych rocznych głębokości położenia zwierciadła wody podziemnej z wielolecia (SNG),
- wartości granicznej dla wystąpienia zjawiska niżówki hydrogeologicznej, przyjętej na poziomie stanu niskiego ostrzegawczego (SNO),
- wyznaczonego z najniższych rocznych stanów położenia zwierciadła wody charakteryzujących się wartościami niższymi od wartości SNG,
- średniej głębokości położenia zwierciadła wody podziemnej (AG) z okresu od 1 do 30 czerwca 2025 r.
Zmiany położenia zwierciadła wód podziemnych
Analiza zmian położenia swobodnego zwierciadła wód podziemnych w odniesieniu do poprzedniego okresu obserwacji została wykonana na podstawie wyników pomiarów przeprowadzonych w 194 rozmieszczonych na obszarze całego kraju, reprezentatywnych punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych ujmujących pierwszy poziom wodonośny (ppw).
W czerwcu 2025 r. na przeważającym obszarze kraju nastąpiło obniżenie średniego poziomu wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym. Zjawisko to odnotowano w ponad 76% poddanych analizie punktów obserwacyjnych, tj. o 10% mniej w porównaniu do poprzedniego miesiąca. Mimo odnotowanych spadków w większości tych punktów (około 78%) poziom wód podziemnych nadal utrzymywał się powyżej granicy stanu niskiego ostrzegawczego (SNO).
Wyższy poziom zwierciadła wód podziemnych, w porównaniu do średniego stanu z poprzedniego miesiąca odnotowano w tym czasie w około 20% punktów obserwacyjnych, czyli o 9% więcej niż w maju 2025 r. Wzrost średniego poziomu wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym nastąpił głównie w południowych i północno-wschodnich regionach kraju.
Wahania swobodnego zwierciadła wód podziemnych w omawianym okresie były niewielkie, zarówno wzrosty, jak i spadki, w większości przypadków nie przekraczały 0,1 m.
W ponad 4% analizowanych punktów obserwacyjnych średni poziom wód podziemnych pierwszego poziomu wodonośnego pozostał bez zmian względem średniego stanu z poprzedniego miesiąca (Ryc. 1).
Ryc.1. Zmiana położenia zwierciadła wody podziemnej w objętych analizą punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych w czerwcu 2025 r.
Zmiany zasobów wód podziemnych
Analiza stanu rezerw zmiennych zasobów wód podziemnych została wykonana na podstawie wyników pomiarów położenia swobodnego zwierciadła wody w 185 reprezentatywnych punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych.
W czerwcu bieżącego roku stan rezerw zmiennych zasobów wód podziemnych utrzymywał się na poziomie zbliżonym do stanu z poprzedniego miesiąca. W większości analizowanych punktów obserwacyjnych (około 90%, tj. o 1% mniej niż w poprzednim miesiącu) średni stan wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym utrzymywał się na poziomie, który nie zagrażał rezerwom zasobów w odniesieniu do najniższego rocznego poziomu zwierciadła wód podziemnych z okresu wielolecia (NNG). Oznacza to, że wielkość rezerw zmiennych zasobów wód podziemnych w poziomach wodonośnych o zwierciadle swobodnym na przeważającym obszarze kraju pozostawała na poziomie zapewniającym bezpieczeństwo zaopatrzenia ludności w wodę.
Zagrożenie dla użytkowania wód podziemnych wynikające z niskiego poziomu tych wód stwierdzono w ponad 10% analizowanych punktów, głównie we wschodniej części kraju. W tej grupie niemal połowę stanowiły punkty obserwacyjne, w których średni miesięczny poziom wód podziemnych wskazywał na brak rezerw zasobów zmiennych w odniesieniu do granicy stanu NNG.
Brak rezerw zasobów wód podziemnych został odnotowany w miejscowościach: Manie (województwo lubelskie), Goździków i Nowe Iganie (województwo mazowieckie), Turza (województwo podkarpackie), Boksze Stare i Waliły (województwo podlaskie), Tychy i Żelisławice (województwo śląskie) oraz Ścięgna (województwo świętokrzyskie) (Ryc. 2).
Ryc. 2. Poziom rezerw zasobów wód podziemnych w czerwcu 2025 r. w objętych analizą punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych
Występowanie zagrożeń dla wód podziemnych
Analiza stanu zagrożenia niżówką hydrogeologiczną na obszarze kraju została wykonana na podstawie wyników pomiarów przeprowadzonych w 185 reprezentatywnych punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych ujmujących pierwszy poziom wodonośny o zwierciadle swobodnym.
W czerwcu 2025 r. na części obszaru Polski utrzymywał się stan zagrożenia hydrogeologicznego spowodowany położeniem zwierciadła wód podziemnych poniżej granicy stanu niskiego ostrzegawczego (SNO). Zjawisko niżówki hydrogeologicznej zostało zarejestrowane w tym czasie w 35 punktach obserwacyjnych, co stanowi około 19% wszystkich punktów objętych badaniami. Jest to wzrost o 5% w porównaniu z poprzednim miesiącem.
W 46 punktach obserwacyjnych, czyli w niemal 25% analizowanych lokalizacji, poziom zwierciadła wód podziemnych w czerwcu 2025 r. utrzymywał się w strefie między granicami stanów SNO i SNG. Oznacza to, że na tych obszarach, przy utrzymujących się niekorzystnych warunkach meteorologicznych – zwłaszcza przy braku lub niewielkich opadach atmosferycznych – istnieje wysokie prawdopodobieństwo dalszego obniżenia się poziomu wód podziemnych, a konsekwencji wystąpienia niżówki hydrogeologicznej.
W 104 punktach obserwacyjnych, co odpowiada ponad 56% wszystkich analizowanych punktów (o 1% mniej niż w maju 2025 r.), swobodne zwierciadło wód podziemnych znajdowało się powyżej wartości średniej z najniższych rocznych głębokości (SNG).
Regionalna niżówka hydrogeologiczna w omawianym okresie obejmowała części województw: kujawsko-pomorskiego, lubelskiego, łódzkiego, mazowieckiego, podkarpackiego, podlaskiego oraz świętokrzyskiego, warmińsko-mazurskiego, wielkopolskiego i zachodniopomorskiego. W minionym miesiącu niżówkę hydrogeologiczną zaobserwowano również na obszarach województw opolskiego i śląskiego, jednak zjawisko to miało tam charakter lokalny.
Zmiany w rozprzestrzenieniu niżówki hydrogeologicznej w czerwcu, w odniesieniu do stanu z maja 2025 r., przedstawiono na ryc. 3.
Ryc. 3. Ocena zagrożenia niżówką hydrogeologiczną w czerwcu 2025 r.
