2 września 2025 r. w Karpaczu po raz trzydziesty czwarty odbyło się Forum Ekonomiczne - coroczne, międzynarodowe spotkanie przedstawicieli kręgów gospodarczych i politycznych Europy Środkowo-Wschodniej. Jednym z istotnych tematów tegorocznej edycji była problematyka geologiczna. W panelu poświęconym bezpieczeństwu surowcowemu i geopolityce materiałów krytycznych udział wziął dr hab. inż. Artur Dyczko, dyrektor Oddziału Górnośląskiego PIG-PIB.
Prelegenci podczas panelu dyskusyjnego pt. "Bezpieczeństwo surowcowe i geopolityka materiałów krytycznych"
W panelowej debacie swoje wystąpienie miał prof. Krzysztof Galos, Główny Geolog Kraju. Jego wystąpienie koncentrowało się na wyjaśnieniu istotnego znaczenia Krajowego Planu dla Surowców Krytycznych (KPP). Minister podkreślił, że surowce krytyczne są filarem transformacji energetycznej i cyfrowej gospodarki oraz fundamentem przyszłego bezpieczeństwa Europy.
- Surowce krytyczne są dziś fundamentem transformacji energetycznej i cyfrowej gospodarki. Nie ma elektromobilności, fotowoltaiki czy nowoczesnego przemysłu bez stabilnego dostępu do litu, kobaltu, metali ziem rzadkich czy grafitu. Polska musi aktywnie uczestniczyć w tworzeniu europejskich łańcuchów wartości w oparciu o własny potencjał geologiczny, ale także inwestować w recykling i technologie odzysku. Recykling i nowe otwarcie na złoża antropogeniczne to przyszłość gospodarki surowcowej. To moment, w którym wydobycie i odzysk muszą iść ręka w rękę, tworząc nową strategię bezpieczeństwa surowcowego kraju – powiedział prof. Krzysztof Galos.
Dr hab. inż. Artur Dyczko, dyrektor Oddziału Górnośląskiego PIG-PIB podczas dyskusji zwrócił uwagę na konieczność łączenia klasycznych nauk o Ziemi z nowoczesnymi technologiami oraz na rolę edukacji i społecznej akceptacji.
- Państwowy Instytut Geologiczny – PIB to dziś instytut nowej generacji – otwarty na biznes i współpracę z przemysłem surowcowym. Naszą misją jest wspieranie rozwoju projektów wydobywczych i przetwórczych oraz bycie operatorem transformacyjnym, który łączy naukę, technologie i gospodarkę w jeden spójny ekosystem. Bez klasycznych nauk o Ziemi – geologii i górnictwa – nie będzie transformacji. Rozpoznawanie zasobów, dokumentowanie złóż i edukacja nowych pokoleń geologów i górników to fundament, na którym budujemy przyszłość. Chcemy pokazywać, że rozwój przemysłu może przebiegać w zgodzie z zasadami bezpieczeństwa środowiskowego. Szczególnie na Śląsku – regionie głębokiej transformacji – musimy udowadniać, że geologia i górnictwo mogą być elementem zrównoważonej przyszłości – przekonywał dyrektor Artur Dyczko.
Omawiany wątek bezpieczeństwa surowcowego ściśle powiązano z rozwijaną w Polsce strategią energetyki jądrowej. Dyrektor Narodowego Centrum Badań Jądrowych, dr hab. inż. Jakub Kupecki zwrócił uwagę na potrzebę integracji obu obszarów. W trakcie dyskusji podkreślono również, że rozwijana w Polsce strategia energetyki jądrowej jest ściśle związana z kwestią bezpieczeństwa surowcowego. Energetyka jądrowa wymaga stabilnych i długofalowych dostaw materiałów krytycznych, niezbędnych do budowy reaktorów, systemów magazynowania energii i całej infrastruktury technicznej. Paneliści zgodnie wskazywali, że rozwój tego sektora musi być powiązany z polityką surowcową państwa oraz z recyklingiem, aby zagwarantować Polsce stabilność i konkurencyjność gospodarczą w perspektywie dekad.
Przedstawione tezy spotkały się z żywą reakcją publiczności
Wniosek z dyskusji w panelu „Bezpieczeństwo surowcowe i geopolityka materiałów krytycznych – wyzwania dla przyszłości Europy” jest jednoznaczny - Polska powinna równolegle rozwijać wydobycie surowców krytycznych i recykling, inwestować w edukację i kadry oraz zapewnić stabilne ramy prawne i inwestycyjne.
Udział Państwowego Instytutu Geologicznego – PIB w Forum Ekonomicznym potwierdził jego rolę jako strategicznego partnera państwa, nauki i biznesu w realizacji Krajowego Programu Poszukiwań Surowców Krytycznych, wspieraniu bezpiecznej transformacji energetycznej oraz budowie nowoczesnego przemysłu surowcowego, opartego na zasadach zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska. Misją Instytutu jest dostarczanie wiedzy i rozwiązań, które łączą geologię, górnictwo i innowacje z potrzebami gospodarki oraz społeczeństwa.
Paneliści podczas Forum Ekonomicznego w Karpaczu. Od lewej: prof. dr hab. Krzysztof Galos, Główny Geolog Kraju; dr hab. inż. Bożena Tyliszczak, moderator panelu; dr hab. inż. Jakub Kupecki, Dyrektor Narodowego Centrum Badań Jądrowych; dr hab. inż. Artur Dyczko, dyrektor Oddziału Górnośląskiego PIG-PIB w Sosnowcu
Tekst: Artur Dyczko
Zdjęcia: Politechnika Krakowska
