Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, realizując zadania państwowej służby geologicznej współorganizował Międzynarodową Konferencję Naukową pt. „Górnictwo zrównoważonego rozwoju 2025 - Partnerstwo nauki, przemysłu, samorządu i administracji dla przyszłości górnictwa i transformacji regionu”. Poświęcona była bezpieczeństwu geologicznemu, zagrożeniom hydrogeologicznym oraz wyzwaniom transformacji regionów górniczych.
Wydarzenie zgromadziło przedstawicieli administracji rządowej, nadzoru górniczego, samorządów, spółek sektora surowcowego, środowiska naukowego oraz państwowej służby geologicznej. Konferencja stała się forum wymiany doświadczeń i dyskusji nad realnymi zagrożeniami towarzyszącymi likwidacji kopalń oraz zagospodarowaniu terenów pogórniczych.
Uczestnicy konferencji
Konferencję otworzył prof. dr hab. inż. Sebastian Werle, Prorektor ds. Nauki i Współpracy Międzynarodowej Politechniki Śląskiej, podkreślając znaczenie współpracy nauki z administracją publiczną i państwową służbą geologiczną w procesach transformacyjnych.
Część strategiczną obrad poprowadził Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Energii dr Marian Zmarzły, który zaakcentował konieczność prowadzenia transformacji w oparciu o bezpieczeństwo ludzi, infrastruktury i środowiska mówiąc, między innymi:
"Transformacja energetyczna nie może odbywać się ponad głowami ludzi. Jej fundamentem jest bezpieczeństwo – pracowników, społeczności lokalnych i państwa".
Podczas konferencji zaprezentowano szerokie spektrum zagadnień związanych z bezpieczeństwem transformacji. Dr inż. Piotr Litwa, Prezes Wyższego Urzędu Górniczego, omówił rolę nadzoru górniczego w zapewnieniu bezpieczeństwa likwidowanych zakładów górniczych, prof. dr hab. inż. Krzysztof Tajduś z Akademii Górniczo-Hutniczej przedstawił doświadczenia Zagłębia Ruhry, wskazując na kluczowe znaczenie kontroli wód kopalnianych i deformacji terenu. Kazimierz Karolczak, Przewodniczący Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, zaprezentował perspektywę metropolitalną w zarządzaniu skutkami transformacji, a Aneta Moczkowska, Prezes Funduszu Transformacji Województwa Śląskiego, omówiła mechanizmy finansowania zmian strukturalnych regionu. Łukasz Deja, Prezes Polskiej Grupy Górniczej S.A., przedstawił działania spółki w procesie odpowiedzialnej transformacji, a Jarosław Wieszołek, Prezes Spółki Restrukturyzacji Kopalń S.A., wskazał na znaczenie odpowiedzialnej likwidacji kopalń i ochrony terenów pogórniczych.
Obrady konferencji prowadził dr hab. inż. Artur Dyczko, Dyrektor Oddziału Górnośląskiego PIG-PIB. W swoim wystąpieniu dotyczącym Centrum Geoinformacji i Cyberbezpieczeństwa, jako kluczowego elementu transformacji Śląska, zwrócił uwagę na strategiczne znaczenie danych geologicznych, podkreślając:
"Kopalnie, które dziś wygaszamy, stają się największymi fabrykami danych w historii polskiego górnictwa. Te dane muszą zostać zabezpieczone, zdigitalizowane i wykorzystane dla bezpieczeństwa regionu oraz państwa.”
W swoim wystąpieniu podkreślił ponadto, że Oddział Górnośląski PIG-PIB, realizując zadania państwowej służby geologicznej chce zostać operatorem transformacji w obszarze bezpieczeństwa geologicznego i środowiskowego Śląska. Rola ta polegałaby na systemowym gromadzeniu, integrowaniu i analizie danych geologicznych oraz hydrogeologicznych, wspieraniu administracji publicznej i samorządów w podejmowaniu decyzji oraz zapewnieniu ciągłości wiedzy niezbędnej do bezpiecznego prowadzenia procesów likwidacji kopalń i zagospodarowania terenów pogórniczych. Państwowa służba geologiczna nie zastępuje innych instytucji, lecz działa jako służba państwowa integrująca wiedzę, dane i kompetencje, stanowiąc stabilne zaplecze eksperckie dla odpowiedzialnej transformacji regionów górniczych.
Dr hab. inż. Artur Dyczko podczas swojego wystąpienia
Podczas wydarzenia eksperci PIG-PIB na stoiskach promocyjnych prezentowali wyniki badań naukowych i konkretne rozwiązania wspierające proces transformacji. Ważnym elementem obecności Instytutu była także prezentacja nowoczesnych aplikacji i narzędzi geologicznych wspierających podejmowanie decyzji opartych na rzetelnych danych naukowych.
Stoisko promocyjne PIG-PIB
Za organizację i merytoryczną realizację wydarzenia ze strony PIG-PIB odpowiadał Oddział Górnośląski Instytutu w Sosnowcu.
Konferencja potwierdziła, że PIG-PIB pełni kluczową rolę w systemie bezpieczeństwa geologicznego państwa, szczególnie w regionach objętych intensywną transformacją, a współorganizowanie konferencji to realny wkład w dialog o przyszłości Śląska oparty na wiedzy, doświadczeniu i odpowiedzialnym podejściu do przemian środowiskowych, społecznych i gospodarczych regionu – ze szczególnym podkreśleniem cyberbezpieczeństwa
Jak podkreślił prof. Krzysztof Szamałek, szef państwowej służby geologicznej:
"Psg ma obowiązek być tam, gdzie geologia decyduje o bezpieczeństwie ludzi. Naszą rolą jest dostarczanie rzetelnych danych, analiz i prognoz – szczególnie w regionach transformacji".
Tekst: Artur Dyczko
Zdjęcia: Paweł Jaskóła
Udział PIG-PIB w wydarzeniu został zrealizowany w ramach zadania „Współpraca krajowa w zakresie geologii i promocja działań państwowej służby geologicznej w latach 2024 – 2026” i sfinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej”.
